Stres, 3 fazy stresu i choroby, które wywołuje: zespół jelita wrażliwego, rak piersi, miażdżyca

Stres ma za zadanie zmobilizować organizm do działania w sytuacji, która jest potencjalnie niebezpieczna. Wyróżnia się trzy fazy stresu: alarmową, odporności i wyczerpania. Stres powoduje choroby autoimmunologiczne, układu pokarmowego i układu krążenia.

Stres występuje w sytuacji, która wymaga od nas działania po to, aby dostosować się do zmian. Zmiany mogą być zarówno pozytywne, jak i negatywne. Organizm odczytuje je w jednakowy sposób.

Co to jest stres?

Stres jest naturalną reakcją organizmu. Pojawia się w przypadku zmiany i wydarzeń, które zakłócają codzienne funkcjonowanie. Stresory, czyli czynniki wywołujące stres to np.:

• choroba,
• hałas,
• katastrofa naturalna,
• niespodziewana ciąża,
• śmierć kogoś bliskiego,
• brak pracy,
• rozstanie.

Jak działa na nas stres? Objawy stresu

W stresie organizm wydziela hormony: noradrenalinę, adrenalinę i kortyzol. Wywołują one przyspieszenie oddechu, zwiększenie tętna i rozszerzenie źrenic. Ma to na celu zmotywować nas do działania i uruchomić wszystkie rezerwy w odpowiedzi na stresujące wydarzenie.

Fazy stresu według Hansa Selye’go

Hans Selye, fizjopatolog i endokrynolog z Kanady wyróżnia następujące fazy stresu:

• Faza alarmowa, podzielona na subfazy szoku i przeciwdziałania szokowi. W subfazie szoku doświadczamy niepokoju oraz jesteśmy zaskoczeni nieprzyjemną sytuacją lub wydarzeniem. Subfaza przeciwdziałania szokowi obejmuje działania mające na celu zmianę stresora.
• Faza odporności (przystosowania), w której organizm przystosowuje się do obecności stresora. Jeśli stresor zniknie bądź poradzimy sobie z jego istnieniem, to jest to ostatnia faza reakcji stresowej. W przypadku, gdy nie przystosujemy się do sytuacji, pojawia się trzecia faza.
• Faza wyczerpania, wynika stąd, że organizm jest nadmiernie pobudzony przez dłuższy czas. Prowadzi to do osłabienia odporności i np. pojawienia się chorób.

Jak stres wpływa na choroby?

Długotrwały stres osłabia ludzki organizm, może mieć wpływ na system immunologiczny, pamięć i koncentrację.

• Kortyzol działający przez dłuższy czas obniża poziom białych krwinek i przeciwciał odpowiadających za odporność. To powoduje częste infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze.
• Chroniczny stres to sygnał dla organizmu o ciągłym stanie zagrożenia. Powstaje on na skutek długotrwałego działania kortyzolu. Ciało przestaje reagować na hormon i zwalcza własne tkanki. Wtedy pojawiają się choroby autoimmunologiczne (z autoagresji) lub zaostrzają objawy, jeśli choroba występowała już wcześniej. Choroby z autoagresji to: choroba Gravesa-Basedova, choroba Hashimoto, cukrzyca typu 1, wrzodziejące zapalenia jelita grubego, reumatoidalne zapalenie stawów i zespół suchości śluzówek.
• Kortyzol oraz adrenalina mogą wywołać nadciśnienie tętnicze, a ono prowadzić do wylewu lub zawału.
• Adrenalina i kortyzol zwiększają napięcie włókien przywspółczulnych i współczulnych. Te włókna odpowiadają za pracę naczyń krwionośnych i serca. Działanie hormonów stresu na układ krwionośny może powodować arytmię, palpitacje, a nawet zatrzymanie akcji serca.
• Kortyzol zmniejsza stężenie dobrego cholesterolu i podnosi poziom trójglicerydów. To wywołuje odkładanie się tłuszczów i cholesterolu w ściankach naczyń i może wywoływać miażdżycę.
• Zbyt duża ilość złogów w naczyniach krwionośnych powoduje zatory.
• Długotrwałe napięcie prowadzi do pojawienia się bólu głowy.
• Według szwedzkich naukowców stres zwiększa ryzyko nowotworu piersi (zobacz badania).
• Adrenalina wywołuje napięcie błony śluzowej żołądka i zmniejsza zdolności regeneracyjne tych komórek. Kwas solny działa wtedy silniej na nabłonek i mogą pojawić się nadżerki, wrzody lub zapalenie śluzówki.
• Zaburzenia pracy autonomicznego układu nerwowego to także skutek przedłużającego się stresu. Działanie układu pokarmowego, który jest powiązany z układem nerwowym, również zostaje zaburzone. Może się wtedy pojawić zespół jelita nadwrażliwego lub choroba refluksowa (inaczej zgaga).
  

  ---

• Zakażenia układu nerwowego są najczęściej powodowane przez bakterie i wirusy. Sprawdź choroby ośrodkowego układu nerwowego: zakażenia.
• Zespół Cushinga wynika z nadmiernej ilości wydzielanych hormonów. Zespół Cushinga: choroba nadnerczy, przyczyny.
• Sprawny ośrodkowy układ nerwowy pozwala uniknąć trudności z koncentracją i bólów mięśni. Zobacz ćwiczenia na ośrodkowy układ nerwowy.
• Autonomiczny układ nerwowy to część układu nerwowego. Jak działa autonomiczny układ nerwowy?
• Wady wrodzone ośrodkowego układu nerwowego występują 2-3 razy na 100 000 urodzeń. Zobacz jakie mają podłoże.