Po raz pierwszy określenia „osobowość autorytarna” użył Erich Fromm, określając nim osoby podatne na ideologię faszystowską. W latach 50. pojęcie to spopularyzowali badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego, tworząc test osobowości – skalę „F” (od faszyzmu), służący do pomiaru osobowości autorytarnej.

Reklama

Cechy osobowości autorytarnej

Według autorów skali F, osobowość autorytarna składa się z dziewięciu elementów:

1. autorytarna agresja – agresywne zachowania wobec osób i grup, które łamią konwencje,

2. konwencjonalizm – brak otwartości na świat, bezkrytyczne przywiązanie do tradycyjnych norm, bardzo duży konserwatyzm,

3. przesądność i stereotypowość – uprzedzenia względem wielu grup społecznych, przypisywanie odpowiedzialności za różne wydarzenia czynnikom zewnętrznym,

Zobacz także

4. autorytarne podporządkowanie – bezkrytyczna uległość wobec wyidealizowanego autorytetu, duża potrzeba obowiązywania hierarchii w grupie, brak szacunku dla słabszych,

5. antyintracepcja – niechęć do samopoznania, refleksji na temat potrzeb i uczuć zarówno swoich, jak i innych ludzi,

6. potępianie słabości – kult siły, relacje postrzegane są w kategoriach dominacji-uległości,

7. projekcja negatywnych uczuć – przypisywanie swoich negatywnych uczuć innym ludziom,

8. obsesyjne zainteresowanie seksem – wartościowanie ludzi ze względu na ich stosunek do spraw związanych z seksualnością, brak tolerancji wobec mniejszości seksualnych, agresywne zachowania wobec osób, które nie reprezentują konserwatywnych norm obyczajowych,

9. destruktywność i cynizm – wrogość wobec ludzi.

Jak powstaje osobowość autorytarna?

Źródła osobowości autorytarnej najczęściej tkwią w sposobie wychowania, który nazwano „czarną pedagogiką”. Według Alice Miller, wybitnej psychoanalityk, opiera się na traktowaniu rodziców jak władców, od których dziecko jest całkowicie uzależnione. Oni też decydują, niczym bogowie, co jest dobre, a co złe, mają zawsze rację i trzeba im okazywać szacunek (przy czym wynika on tylko i wyłącznie z faktu bycia rodzicem, a nie z zachowania). Wobec dziecka są surowi i chłodni, uważając taką postawę za najlepsze przygotowanie do życia. Uczucia traktowane są bardzo przedmiotowo – miłość rodzi się z poczucia obowiązku, a nienawiści można zabronić. Wszelkie spontaniczne uczucia dziecka stanowią zagrożenie dla pozycji rodziców.


Reklama
Reklama
Reklama
Reklama