Osobowość paranoidalna to jedna z najbardziej wyrazistych osobowości wśród ludzi. Mimo że zachowania paranoika odbiegają od ogólnie przyjętych norm i jest to zaburzenie zachowania, nie musi od razu oznaczać choroby psychicznej.
Osoby o osobowości paranoidalnej to głównie osoby szybko frustrujące się, głośne, gotowe do konfrontacji, chłodne w kontaktach z ludźmi i bardzo zazdrosne.
Osobowość paranoidalną cechuje przede wszystkim nieufność. Aby jednak zacząć określać strukturę zachowania się osoby z takim zaburzeniem, warto przypomnieć sobie teorię psychologa Harry’ego Stacka Sullivana. Uważał on, że na rozwój osobowości paranoicznej wpływa silne poczucie zagrożenia spowodowane sytuacją z przeszłości, połączoną z potrzebą zrzucania winy za tę sytuację na wszystkich ludzi wokół. Dzięki temu wiemy, że nietypowe zachowanie „paranoika” ma podłoże w przeszłości, która rzutuje na obecne życie.
Osobowość paranoiczna przeszkadza człowiekowi w normalnym funkcjonowaniu w społeczeństwie. Dlatego często takim osobom zaleca się psychoterapię, podczas której mogą one odkryć podłoże swoich zachowań.
Zdarza się, że w złości nazywamy kogoś psychopatą. Jak wygląda „prawdziwy” psychopata? Ten rodzaj zaburzenia dyssocjalnego objawia się nieumiejętnością nawiązywania relacji, uczenia się norm moralnych i brakiem empatii. Cechy osobowości psychopatycznej Osobowość psychopatyczną charakteryzuje zespół cech: brak empatii, czyli współodczuwania, brak wyrzutów sumienia, wysoka, ale przy tym nieadekwatna samoocena, skłonność do oszustwa i manipulacji, łatwość wypowiedzi, impulsywność i słaba kontrola zachowania, brak odpowiedzialności, wcześnie stwierdzone różnego typu zaburzenia zachowania, a w dorosłości zachowania antyspołeczne. Osoba wykazująca cechy osobowości psychopatycznej nie potrafi korzystać ze swojego doświadczenia i konsekwentnie powtarza zachowania, nawet jeśli była w przeszłości za nie karana. Wynika to z braku poczucia winy i nieodczuwaniu lęku przed ewentualnymi konsekwencjami. Ogólnie psychopaci mają problem z tworzeniem planów życiowych i ich realizowaniem. W kontakcie z innymi ludźmi taka osoba może sprawiać wrażenie towarzyskiej, pełnej uroku osobistego, potrafi wzbudzić do siebie zaufanie, jednocześnie jednak nie umie wchodzić w długotrwałe interakcje społeczne i cechuje ją ubóstwo emocjonalne. Można powiedzieć, że psychopata nie ma potrzeby nawiązywania relacji. Po co więc to robi? Żeby wykorzystać innych do swoich celów, bardzo umiejętnie manipuluje ludźmi. Jak powstaje osobowość psychopatyczna? Mimo wielu badań nie ma wśród naukowców zgody co do przyczyn psychopatii. Istnieją teorie zakładające, że ma ona charakter wrodzony i może wynikać ze specyficznego działania neuroprzekaźników czy też układu nerwowego. Konsekwencją tego są zaburzenia funkcjonowania sfery emocjonalnej i...
Po raz pierwszy określenia „osobowość autorytarna” użył Erich Fromm, określając nim osoby podatne na ideologię faszystowską. W latach 50. pojęcie to spopularyzowali badacze z Uniwersytetu Kalifornijskiego, tworząc test osobowości – skalę „F” (od faszyzmu), służący do pomiaru osobowości autorytarnej. Cechy osobowości autorytarnej Według autorów skali F, osobowość autorytarna składa się z dziewięciu elementów : 1. autorytarna agresja – agresywne zachowania wobec osób i grup, które łamią konwencje, 2. konwencjonalizm – brak otwartości na świat, bezkrytyczne przywiązanie do tradycyjnych norm, bardzo duży konserwatyzm, 3. przesądność i stereotypowość – uprzedzenia względem wielu grup społecznych, przypisywanie odpowiedzialności za różne wydarzenia czynnikom zewnętrznym, 4. autorytarne podporządkowanie – bezkrytyczna uległość wobec wyidealizowanego autorytetu, duża potrzeba obowiązywania hierarchii w grupie, brak szacunku dla słabszych, 5. antyintracepcja – niechęć do samopoznania, refleksji na temat potrzeb i uczuć zarówno swoich, jak i innych ludzi, 6. potępianie słabości – kult siły, relacje postrzegane są w kategoriach dominacji-uległości, 7. projekcja negatywnych uczuć – przypisywanie swoich negatywnych uczuć innym ludziom, 8. obsesyjne zainteresowanie seksem – wartościowanie ludzi ze względu na ich stosunek do spraw związanych z seksualnością, brak tolerancji wobec mniejszości seksualnych, agresywne zachowania wobec osób, które nie reprezentują konserwatywnych norm obyczajowych, 9. destruktywność i cynizm – wrogość wobec ludzi. Jak powstaje osobowość autorytarna? Źródła osobowości autorytarnej najczęściej tkwią w sposobie wychowania, który nazwano...
Zależność od innych jest naturalną potrzebą człowieka – łączy się z potrzebą akceptacji, wsparcia i potwierdzenia swojej wartości. Zdarza się jednak, że przyjmuje skrajną postać. Możemy wtedy mówić o rozwinięciu osobowości zależnej, która kwalifikuje się już jako zaburzenie psychiczne. Cechy osobowości zależnej Ludzie o osobowości zależnej na pierwszym miejscu stawiają zawsze dobro drugiej osoby, są chętne do współpracy i pomocy. Można powiedzieć, że podczas gdy osobowości psychopatycznej obca jest empatia, to w osobowości zależnej jest ona na bardzo wysokim poziomie. W dużym skrócie, są to ludzie, którzy żyją życiem innych i dla innych. Nasuwa się więc pytanie, co w tym złego? Wszystkim tym zachowaniom towarzyszy postrzeganie siebie jako osoby niekompetentnej, bezsilnej i bezradnej. Diagnoza osobowości zależnej W Polsce do diagnozy zaburzeń psychicznych stosuje się Międzynarodową Statystyczną Klasyfikacją Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-10). Według niej, aby zdiagnozować u kogoś osobowość zależną, osoba taka musi spełnić przynajmniej trzy z niżej wymienionych kryteriów : przerzuca odpowiedzialności za ważne decyzje życiowe na inne osoby, stawia potrzeby innych osób wyżej niż własne, niechętnie stawia jakiekolwiek wymagania osobom, od których jest zależna, ma poczucie bezradności w sytuacji osamotnienia, obawia się, że nie jest w stanie zatroszczyć się o siebie, ma problem z podejmowaniem nawet codziennych decyzji bez radzenia się innych, towarzyszy jej ciągła obawa przed opuszczeniem przez bliską osobę. Oddawanie kontroli nad swoim życiem innym osobom daje poczucie bezpieczeństwa. Jest to do tego stopnia ważne, że osoby zależne przyjmują niemal służalczą postawę i są w stanie zrobić niemal wszystko, by tylko druga...
