Samodoskonalenie się to szerokie pojęcie w psychologii i może oznaczać wiele działań. Z punktu widzenia psychologii humanistycznej jest to dążenie do rozwoju człowieka pod względem emocjonalnym, duchowym, mentalnym. To tzw. „staranie się być lepszym człowiekiem”. W nurcie psychologii sukcesu samodoskonalenie się to czynność usprawniająca kompetencje zawodowe i przyczyna większej wydajności w pracy.
Samodoskonalenie się determinuje człowieka do samorozwoju. Dzięki temu nie zatrzymuje się w jednym punkcie w toku rozwoju. Psychologia rozwojowa nazywa to regresem – ponieważ zatrzymując się nie osiągamy tego, co jest nam dostępne, bierność prowadzi do cofania się w osiągniętym już etapie rozwojowym.
Samodoskonalenie się to również forma treningu charakteru, sprawdzenie się i przekonanie o własnych siłach. Oto kilka skutecznych technik:
1. Prowadź dziennik – aby zwiększyć świadomość siebie, ale również wyrzucić z siebie emocje z całego dnia, zapisz codziennie wieczorem kilka zdań w notatniku. Nie dość, że oczyścisz umysł z emocji i uspokoisz się, to jeszcze poprawisz się w pisaniu tekstów.
2. Pozbądź się zazdrości – zazdroszczą ludzie bierni i bez pomysłu na własne życie. Zazdrość to emocja, która pochłania dużo energii i zabiera czas. Postaraj się cieszyć z sukcesów innych, a okaże się, że wspólnie cieszenie się z innymi z własnego sukcesu – smakuje jeszcze lepiej!
3. Otaczaj się szczęśliwymi ludźmi – „szczęśliwi ludzie otaczają się szczęśliwymi ludźmi” – to hasło widniało kiedyś w kampanii społecznej przeciw depresji w Wielkiej Brytanii. Prosty przekaz daje do zrozumienia, że środowisko ma wpływ na samopoczucie człowieka. Gdy czujesz się szczęśliwszy, wtedy jesteś „lepszy” – chętniej pomagasz i troszczysz się o innych.
4. Trening interpersonalny – wiele frustracji i niepowodzeń płynie z komunikacji i współpracy z innymi ludźmi, dlatego warto zainteresować się różnymi treningami interpersonalnymi, które uświadomią różne problemy społeczne, z których nie zdawałeś sobie sprawy. Umiejętność odczytywania mowy ciała, rodzaju komunikacji czy wyczucie bariery dystansu na pewno pomoże poprawić relacje społeczne.
5. Kompetencje zawodowe – wybranie się na kurs doszkalający nie jest sygnałem, że nie radzisz sobie w obowiązkach zawodowych (wiele osób tak to postrzega), tylko oznaką dojrzałości i odpowiedzialności zawodowej.
Inną formą samodoskonalenia się może okazać się nauka jazdy na rolkach czy gry w szachy – każda działalność, która pomaga uzyskać nowe kompetencje. Dzięki samodoskonaleniu się nie stajesz się „lepszym” człowiekiem, tylko bardziej świadomym siebie, własnych niedoskonałości, ale również zalet i możliwości.
Psychologia społeczna to obszerny dział psychologii, traktujący człowieka jako istotę żyjącą w grupie. Nauka ta bada zależności: jak grupa (społeczeństwo) wpływa na jednostkę, a jak jednostka na grupę. Opisuje szereg zależności, które w efekcie dają takie zjawiska społeczne, jak: naturalny lider, tworzenie się stereotypów czy konformizm. „Psychologiczna analiza zjawisk społecznych” – tak naukowo nazwał psychologię społeczną psycholog Stefan Baley. Jego wewnętrzna potrzeba bycia z innymi ludźmi jest badana także przez psychologię ewolucyjną – na przestrzeni toku ewolucji ludzie zrozumieli, że z innymi mogą współpracować i przede wszystkim czuć się bezpieczniej. To pomogło im przetrwać. Główne nurty w psychologii społecznej Psychologia społeczna jest bardzo obszernym działem i najczęściej analizowana jest za pomocą badań statystycznych. Działy psychologii społecznej to: psychologia grupy – dynamika, rozwój, role w grupie (na przykład lider – przywódca lub kozioł ofiarny – osoba najsłabsza psychicznie, na którą spływa frustracja całej grupy); postawy, przekonania, stereotypy – dział zajmujący się kształtowaniem postaw wobec innych, sytuacji społecznych czy napotkanych zjawisk (na przykład ksenofobia – niechęć do wszystkiego, co inne); pojęcie zjawisk interpersonalnych – nauka, badająca wszelkie zjawiska wynikające z relacji pomiędzy ludźmi . Jak psychologowie społeczni patrzą na człowieka? W psychologii społecznej człowieka opisuje się przede wszystkim w 4 głównych nurtach poznawczych: 1. Społeczno-kulturowy (zachowanie człowieka wynika z kultury, w której się znajduje); 2. Ewolucyjny (zachowanie człowieka determinuje tok ewolucji); 3. Społeczno-poznawczy (zachowanie człowieka to przede wszystkim postrzeganie relacji społecznych ); 4. Społecznego uczenia się...
Umiejętności społeczne to łatwość nawiązywania i utrzymywania pozytywnych znajomości. Kompetencje społeczne są nieocenione zarówno w życiu prywatnym, jak i zawodowym. Umiejętności społeczne – przykłady Umiejętności społeczne wiążą się z charakterem i temperamentem, np. wrażliwością na potrzeby drugiego człowieka, otwartością. Kompetencje społeczne można jednak szlifować. Składają się na nie: umiejętność motywacji; znajomość zasad komunikacji niewerbalnej; tworzenie pozytywnego nastroju; świadoma autoprezentacja ; umiejętne prowadzenie rozmów (słuchanie, przetwarzanie informacji, przekonywanie, negocjowanie); asertywność; radzenie sobie z emocjami; efektywne działanie w sytuacjach konfliktowych; zarządzanie czasem; radzenie sobie z porażką. Umiejętności społeczne a inteligencja emocjonalna Poziom kompetencji społecznych zależy w dużej mierze od inteligencji emocjonalnej. Na tę ostatnią składają się: umiejętność rozpoznawania i nazywania własnych emocji, zarządzanie stanami emocjonalnymi, empatia. Do korzyści wynikających z posiadania inteligencji emocjonalnej należy zaliczyć: samoświadomość emocjonalną, opanowanie, zdolność do koncentracji, efektywność działania, posiadanie zdrowej pewności siebie. Jakie cechy wpływają pozytywnie na umiejętności społeczne? Aby komunikowanie było efektywne, należy podporządkować mu kilka zasad. Są to: poznanie samego siebie; dostrzeganie drobiazgów; patrzenie na różnice w poglądach jako poszerzenie horyzontu myślowego , a nie zagrożenie; bycie dobrym obserwatorem; mówienie w sposób rzeczowy; okazywanie szacunku drugiej osobie; unikanie ocen i krytyki ; umiejętność przyznawania się do błędu; odpowiadanie na wszystkie pytania. Obrażanie, krytykowanie i przechwalanie...
Psychologia zdrowia jest stosunkowo młodą gałęzią psychologii. Koncentruje się na zastosowaniu wiedzy psychologicznej w systemie opieki zdrowotnej. Psychologia zdrowia zajmuje się promocją zdrowego stylu życia , wpływem czynników psychicznych na zdrowie i chorobę, zastosowaniem technik psychoterapeutycznych jako wspomagających proces leczenia chorób psychosomatycznych , a także innymi związkami psychologii ze zdrowiem. W ramach psychologii zdrowia prowadzono między innymi badania na temat wpływu stresu na stan zdrowia człowieka. To również dziedzina, która opisuje różne sposoby radzenia sobie z chorobą oraz bada, jakie czynniki psychologiczne mają wpływ na zachowywanie zdrowia lub pojawianie się choroby. Psychologia zdrowia odrzuca dychotomiczny podział na zdrowie i chorobę , stojąc na stanowisku, że należy potraktować to jako kontinuum, na którego jednym końcu znajduje się optymalny stan zdrowia, odporność na choroby, a na drugim – zagrożenie przedwczesną śmiercią. Zadania psychologii zdrowia Psychologia zdrowia zajmuje się czynnikami pozamedycznymi , które okazują się być ważne dla zachowania optymalnego stanu zdrowia. Do tych czynników zalicza się: wsparcie społeczne, warunki ekonomiczne, styl życia, związki z innymi ludźmi, zasoby osobiste, stan środowiska naturalnego. Liczne badania prowadzone przez psychologów od lat 90. wykazały, że spośród zasobów osobistych na utrzymywanie zadowalającego stanu zdrowia wpływ mają przede wszystkim: motywy zdrowotne, czyli zainteresowanie swoim zdrowiem, zdrowy styl życia, odporność psychiczna – resilience , poczucie koherencji, optymizm i nadzieja, poczucie kontroli, przekonanie o własnej skuteczności. Natomiast bardziej podatni na chorobę są ludzie, których cechują: poczucie bezradności,...
