Ciałko żółte – rola w cyklu miesięcznym i wpływ na ciążę

Ciałko żółte powstaje podczas owulacji. Jeśli komórka jajowa zostanie w tym czasie zapłodniona, ciałko żółte przekształci się w ciałko żółte ciążowe. Jego podstawową funkcją będzie wówczas przygotowanie łożyska na przyjęcie zarodka oraz utrzymanie ciąży przez pierwszych kilka tygodni.

Ciałko żółte wydziela progesteron, dzięki któremu może pełnić swoje funkcje. Jeśli wydziela go za mało, kobieta może mieć problem z zajściem w ciążę i utrzymaniem jej.

Cykl życia ciałka żółtego

W trakcie cyklu miesiączkowego dojrzewa jeden z około 300 tysięcy obecnych w organizmie kobiety pęcherzyków Graffa. W pęcherzyku Graffa znajduje się komórka jajowa. W procesie luteinizacji, do którego dochodzi mniej więcej w połowie cyklu, podczas owulacji, pęcherzyk pęka i przekształca się w ciałko żółte. Jeśli dojdzie wtedy do zapłodnienia, ciałko żółte przekształci się w ciałko żółte ciążowe. Jeśli do niego nie dojdzie, ciałko żółte zacznie zanikać, przekształcając się w ciałko żółte miesiączkowe.

Funkcje ciałka żółtego

Ciałko żółte wytwarza progesteron. Przygotowuje w ten sposób błonę śluzową macicy na zagnieżdżenie się w niej zarodka. Po zapłodnieniu powiększa się ono i jako żółte ciałko ciążowe odpowiada za utrzymanie ciąży, dopóki jego roli ok. 9 tygodnia ciąży nie przejmie łożysko. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, pod koniec cyklu przekształceniu się ciałka żółtego w ciałko żółte miesiączkowe towarzyszy nagły spadek progesteronu, co skutkuje pojawieniem się miesiączki.

Niewydolność ciałka żółtego a problemy z zajściem w ciążę

Jeśli ciałko żółte nie może wytworzyć wystarczającej ilości progesteronu, kobieta może mieć problem z zajściem w ciążę, narażona jest też na większe ryzyko poronienia. Niewydolność ciałka żółtego może być spowodowana przez nieprawidłowe funkcjonowanie przysadki i podwzgórza, choroby jajników, np. zespół policystycznych jajników, niedoczynność tarczycy i związany z nią podwyższony poziom TSH, a także podwyższony poziom prolaktyny (hiperprolaktynemia). Oprócz trudności z zajściem w ciążę i utratą dziecka we wczesnej fazie ciąży, objawami nieprawidłowego funkcjonowania ciałka żółtego mogą być:

• zbyt długie (dłuższy niż 32 dni) lub za krótkie (krótszy niż 26 dni) cykle miesiączkowe;
• bardzo uciążliwy zespół napięcia przedmiesiączkowego;
• plamienia w trakcie cyklu, niepoprzedzające bezpośrednio miesiączki.

Leczenie niewydolności ciałka żółtego polega na uzupełnieniu niedoborów progesteronu lub stymulowaniu ciałka żółtego do jego produkcji poprzez zastosowanie innych hormonów, np. gonadotropiny kosmówkowej. Jeśli nieprawidłowe funkcjonowanie ciałka żółtego wynika z innych chorób, np. niedoczynności tarczycy, leczenie ukierunkowane jest na pozbycie się ich.