Łagodne i złośliwe guzki w piersiach

Najczęstszą przyczyną guzków w piersiach u kobiet, mężczyzn i u dzieci są hormony. Nowotwory mogą mieć charakter złośliwy, ale częściej są to zmiany łagodne, niekiedy nie trzeba ich leczyć, a wystarczy jedynie obserwacja.

Guzki w piersiach u kobiety

Bardzo często guzki w piersiach to łagodne zmiany nowotworowe.

Cztery rodzaje guzów niezłośliwych w piersiach to:

• gruczolakowłókniaki,
• guzki mastopatyczne,
• torbiele,
• brodawczaki.

Gruczolakowłókniaki pojawiają się u kobiet zwykle od 15. do 30. roku życia, ale mogą pojawiać się też później. Przyczyną ich powstania jest zbyt duży rozwój tkanki włóknistej lub gruczołowej w piersi. Nie ma konieczności usuwania tego typu guzków w piersiach, jeśli nie są zbyt duże i jeśli wykryte zostały u kobiet do 25. roku życia. U starszych osób łatwiej mogą przekształcić się w groźniejsze zmiany nowotworowe.

Mastopatyczne guzki w piersiach są skutkiem nieprawidłowej ilości hormonów. Są to torbielowato-włókniste grudki i mogą występować grupowo (po kilka sztuk) w każdej piersi. Pojawiają się u kobiet w wieku od 30 do 40 lat. Bezpośrednią przyczyną mastopatii jest zbyt duża ilość estrogenów albo zakłócenie równowagi między estrogenami a gestagenami. Tego typu guzki w piersiach pojawiają się przed okresem. Zdarzają się też „fałszywe” guzki w piersiach przed miesiączką i podczas okresu. Gruczoł piersiowy zmienia się bowiem w trakcie cyklu menstruacyjnego i podczas samobadania piersi tuż przed miesiączką albo w jej trakcie da się niekiedy wykryć zgrubienia i zagęszczenia. Nie są to jednak guzki, a tymczasowe zmiany, które mogą zmieniać się i znikać.

Torbiele (lub cysty) są wypełnione płynem, są twarde i dzięki temu łatwo je wyczuć. Takie guzki w piersiach mogą sprawiać ból, gdy się je naciska. Cysty to problem kobiet między 30. a 50. rokiem życia, rzadko pojawiają się po menopauzie. Są gładkie i można je przesunąć. Ich rozmiar może zmieniać się w zależności od fazy cyklu miesiączkowego. Torbiele są większe przed okresem i mniejsze po nim.

Brodawczaki to bolące guzki w piersiach. Ich przyczyną jest rozszerzenie przewodów mlekowych w końcowych odcinkach i gromadzenie się w nich wydzieliny wywołującej stan zapalny. Tworzące się w ten sposób ropnie są bardzo bolesne i nie mają związku z karmieniem piersią. Tego typu guzki w piersiach objawiają się nie tylko bólem, ale i wydzieliną wypływającą z brodawki. Jest ona przezroczysta lub krwista. Przyczyny brodawczaka piersi są nieznane, ale w grupie ryzyka są kobiety w wieku 35-55 lat.

Guzki w piersiach podczas karmienia piersią pojawiają się wtedy, gdy dochodzi do zatkania przewodu mlekowego. Wówczas piersi bolą, są gorące, obrzmiałe i wrażliwe na dotyk. Zastój pokarmu tworzy się wówczas, gdy gruczoły produkują zbyt dużo mleka lub gdy dziecko nie zje pokarmu na czas (gdy odstęp między karmieniami jest dłuższy niż zazwyczaj). Po kilku dniach laktacja powinna się unormować i guzki w piersiach powinny zniknąć. Jednak jeśli wytworzy się stan zapalny, konieczne może okazać się zażywanie leków przeciwbólowych, a także antybiotyków.

Guzki w piersiach po menopauzie bardzo często są złośliwymi nowotworami. Nie wiadomo, z jakich przyczyn się pojawiają, ale w grupie ryzyka są kobiety, których matki lub babki chorowały na raka piersi. Złośliwe guzki różnią się od łagodnych zmian przede wszystkim tym, że nie da się ich przesuwać pod skórą. Zajmują sąsiednie tkanki i ich granice są nieoczywiste podczas badania palpacyjnego. Nowotwory piersi powodują powiększenie węzłów chłonny i niekiedy bywają bolesne. Mogą też zmieniać wygląd piersi. W przypadku takich guzków w piersiach stosuje się leczenie onkologiczne z wykorzystaniem chirurgii, chemio- bądź radioterapii oraz terapii hormonalnej, a także leczenie celowane. Leczenie należy uzupełniać rehabilitacją.

Guzki w piersiach a tabletki antykoncepcyjne

Nie dowiedziono, że tabletki antykoncepcyjne powodują guzki w piersiach. Zauważono jednak zależność, że obecne już guzki mogą powiększać się podczas przyjmowania antykoncepcji doustnej ze względu na zwiększoną ilość estrogenów w organizmie.

Guzki w piersiach u mężczyzny

U mężczyzn guzki w piersiach zwykle są niegroźnymi gruczolakami bądź gruczolakowłókniakami. Ale guzek w piersi u mężczyzny może okazać się też rakiem. Są to bardzo rzadkie przypadki, a do grupy ryzyka należą osoby obciążone genetycznie, ze schorzeniami jąder i chorujące na nowotwory w przeszłości. Problem dotyczy przeważnie mężczyzn w wieku 50-70 lat.

Przyczyny guzków w piersiach u mężczyzn to:

• zbyt wysoki poziom estrogenów: często łączy się to z uszkodzeniem jąder lub niskim poziomem testosteronu spowodowanym inną przyczyną;
• genetyczne obciążenie.

Rak piersi u mężczyzn objawia się wydzieliną wypływającą z brodawki, wciągnięciem brodawki, zmianami skórnymi wokół niej oraz powiększeniem pachowych węzłów chłonnych. Leczenie guzków w piersiach u mężczyzny zależy od tego, czy jest to zmiana łagodna, czy złośliwa. Nowotwory łagodne można usunąć chirurgicznie, natomiast raka piersi leczy się podobnie jak inne rodzaje nowotworów złośliwych: chirurgicznie, radio-, hormono- lub chemioterapią. Po leczeniu konieczna jest rehabilitacja.

Guzki w piersiach u dziecka

• Guzki w piersiach u niemowlaka

Guzki w piersiach u niemowlaka nie są powodem do niepokoju. Tak małe dzieci nie chorują na raka piersi, a zmiany zwykle są objawami prawidłowego rozwoju tkanki gruczołowej. Niekiedy mogą być też skutkiem działalności hormonów, które dostały się do organizmu dziecka z mlekiem matki.

• Guzki w piersiach u dziewczynki w wieku 8-10 lat

W tym wieku guzki mogą być oznaką rozpoczęcia okresu dojrzewania. Niektóre dzieci dojrzewają bardzo wcześnie i czasem trudno połączyć guzki w piersiach właśnie z dojrzewaniem. Jest to jednak całkowicie normalny proces powiększania piersi. Zgrubienia mogą być wyczuwalne, ponieważ tkanka gruczołu piersiowego rośnie szybko i nierównomiernie, zwłaszcza na początku.