Śmiertelnie niebezpieczny koci pasożyt, czyli toksoplazmoza

Toksoplazmoza to choroba ludzi i zwierząt wywoływana przez pierwotniaka o nazwie Toxoplasma gondii. Do zakażenia dochodzi przede wszystkim poprzez spożywanie surowego lub niedogotowanego mięsa zawierającego cysty tego pasożyta. Jest to choroba bardzo podstępna, ponieważ jej początki są zazwyczaj bezobjawowe.

Mimo, że nosicieli jest wielu, odsetek chorujących jest niewielki. Nosicielami toksoplazmozy mogą być wszystkie ssaki (głównie koty, szczury i świnie) oraz ptaki. Zarazić można się również poprzez kontakt z kałem chorego zwierzęcia a także drogą kropelkową. Jest to jedno najczęściej występujących na świecie zakażeń pasożytniczych.

Rodzaje toksoplazmozy

Wyróżniamy toksoplazmozę wrodzoną, do której doszło w wyniku przeniknięcia pasożyta przez łożysko podczas ciąży oraz toksoplazmozę nabytą, gdzie doszło do kontaktu z zarażonym zwierzęciem lub mięsem.

Toksoplazmoza nabyta

Najczęściej przebiega bezobjawowo lub objawy są takie same jak przy grypie: gorączka, ból głowy, powiększenie węzłów chłonnych, może też dojść do zapalenia opon mózgowych oraz wystąpienia dolegliwości stawowych. Zwykle wszystko ustępuje samoistnie, po 4-6 tygodniach. Wówczas zdobywamy naturalną odporność immunologiczną przeciwko Toxoplasma gondii, często nawet o tym nie wiedząc. O fakcie tym świadczy obecność przeciwciał klasy IgG w surowicy krwi.

Toksoplazmoza wrodzona

Zarażenie w czasie ciąży powoduje, że pasożyty przedostają się do płodu. W celu stwierdzenia obecności toksoplazmozy należy wykonać badanie sero-immunologiczne.

Ryzyko zarażenia w ciąży oraz możliwość zarażenia płodu przedstawia się następująco:

• I trymestr – ryzyko zarażenia matki wynosi 25% - płodu 75% – zakażenie zwykle kończy się poronieniem;
• II trymestr – ryzyko zarażenia matki wynosi 50% – płodu 50%;
• III trymestr – ryzyko zarażenia matki wynosi 65% – płodu 5%.

Matki, które ulegają zakażeniu toksoplazmozą po raz pierwszy w czasie ciąży (ponieważ nie mają jeszcze odporności immunologicznej przeciwko tym pasożytom), niosą większe ryzyko rozwoju toksoplazmozy u dziecka.

U matki: choroba często ma bezobjawowy przebieg. Czasem można zaobserwować powiększenie węzłów chłonnych oraz ogólne złe samopoczucie. Leczenie trwa aż do porodu, po którym przez około rok należy monitorować zdrowie dziecka pod kątem określania poziomu przeciwciał IgM i IgG. Zastosowanie leków przeciwpasożytniczych zmniejsza prawdopodobieństwo wykształcenia u dziecka wrodzonej postaci choroby, ale nie jest w stanie całkowicie wyeliminować zagrożenia.

U dziecka: toksoplazmoza rozwija w 80% przypadków powikłania w obrębie narządu wzroku (tj. zapalenie siatkówki i naczyniówki, bardzo rzadko w ciężkich przypadkach – małoocze i/lub zanik nerwu wzrokowego), ponadto do objawów toksoplazmozy wrodzonej zalicza się:

• zapalenie płuc,
• wady słuchu lub trwałą głuchotę;
• małogłowie,
• nawracające napady padaczki,
• wodogłowie oraz zwapnienia wewnątrzczaszkowe
• powiększone węzły chłonne.

Szczególnym rodzajem toksoplazmozy wrodzonej jest toksoplazmoza oczna. Może ujawnić się pomiędzy 10-20 rokiem życia, objawia się ona m.in. światłowstrętem, podwójnym widzeniem, zaburzeniem ostrości widzenia a nawet ślepotą.

Aby uchronić się przed zarażeniem toksoplazmozą kobieta w ciąży powinna: unikać lub zminimalizować kontakty z kotami i z odchodami kotów (mimo, iż zarażenie toksoplazmozą poprzez kontakt z kocimi odchodami – jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia zdarza się niezwykle rzadko), spożywać mięso tylko i wyłącznie gotowane, w trakcie prac ogrodowych używać gumowych rękawic; wykonać badania na obecność przeciwciał IgM i IgG przed ciążą a najpóźniej w pierwszym trymestrze ciąży.