Zbyt wysokie stężenie glukozy we krwi (tzw. hiperglikemia) bywa wynikiem zaburzeń gospodarki węglowodanowej lub źle leczonej cukrzycy. Jego objawami mogą być m.in. senność, zwiększone pragnienie i nieprawidłowa praca serca. Poziom cukru można unormować domowymi sposobami lub za pomocą podawanej insuliny.

Reklama

Chorzy na cukrzycę typu 1. obniżają poziom cukru poprzez wstrzyknięcie sobie insuliny. O właściwy poziom cukru we krwi można też dbać na inne sposoby, m.in. dzięki diecie.

Glukoza – co to jest

Glukoza jest cukrem prostym, który dla wielu organizmów stanowi podstawowe źródło energii niezbędnej do prawidłowego przebiegu procesów metabolicznych. Źródłem glukozy są spożywane przez człowieka węglowodany, które przetwarzane są do postaci glukozy w przewodzie pokarmowym. Glukoza wchłaniana jest następnie z jelita cienkiego do krwi, a wraz z nią transportowana do komórek organizmu dostarczając im energii. Jeżeli wchłanianie glukozy jest zaburzone, gromadzi się ona we krwi, podczas gdy komórki organizmu pozostają „niedożywione”. Prowadzi to często do hiperglikemii, stanu, kiedy stężenie glukozy we krwi jest niebezpiecznie wysokie.

Jaki jest prawidłowy poziom cukru na czczo

U dorosłego, zdrowego człowieka prawidłowe stężenie cukru we krwi powinno na czczo wynosić mniej niż 100 mg/dl. O hiperglikemii można mówić wtedy, kiedy poziom cukru we krwi utrzymuje się przez dłuższy czas powyżej 100 mg/dl. Przy cukrzycy poziom cukru przekracza 200 mg/dl. Poziom cukru można zbadać podczas badań laboratoryjnych. Należy zgłosić się w tym celu na czczo na pobieranie krwi. Próbka krwi zostanie przeanalizowana i oznaczone zostanie stężenie glukozy w surowicy na czczo i jeśli jest taka potrzeba – po obciążeniu glukozą (czyli po spożyciu 75 mg glukozy). Szacunkowe badanie można też przeprowadzić samodzielnie za pomocą glukometru.

Zobacz także

Przyczyny i konsekwencje hiperglikemii i cukrzycy

Hiperglikemia najczęściej ma podłoże genetyczne. Osoby, w których rodzinie były przypadki cukrzycy, mają do niej większe predyspozycje niż inni. Dodatkowe czynniki takie jak duża ilość żywności o wysokim indeksie glikemicznym w diecie, siedzący tryb życia, nadwaga, stres, zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia hiperglikemii. Zbyt wysokie stężenie glukozy we krwi występuje też często u kobiet w ciąży.

Zaniedbana hiperglikemia, która utrzymuje się przez dłuższy czas, prowadzi do rozwoju cukrzycy i może powodować poważne zakłócenia w pracy nerek, skutkować uszkodzeniem nerwów i naczyń krwionośnych. Niekiedy prowadzi do utraty wzroku, śpiączki cukrzycowej, a nawet śmierci. Cukrzyca ciążowa może być przyczyną makrosomii, czyli zbyt dużej wagi urodzeniowej dziecka, co w konsekwencji może wywołać komplikacje okołoporodowe. Stąd tak ważne jest kontrolowanie poziomu glukozy we krwi i obniżanie go, kiedy zaczyna osiągać nieprawidłową wartość.

Dieta, która obniży poziom cukru we krwi

W diecie osób, które chcą obniżyć poziom cukru we krwi, powinno znajdować się pełnoziarniste pieczywo oraz makarony, a także kasze i otręby. Zawierają one witaminy z grupy B, które ułatwiają przemianę glukozy w energię. Warto również jeść dużo świeżych warzyw, które zawierają błonnik. Sprawia on, że cukry są trawione dłużej, a poziom glukozy we krwi wzrasta po posiłku stopniowo, a nie gwałtownie. Szczególnie zalecane są warzywa, takie jak: cykoria, kapusta, ogórki, cukinia, pomidory, seler, szczaw, brokuły, cebula oraz zielona papryka. Należy też wypijać ok. 2 litrów wody dziennie. Żeby utrzymać optymalny poziom cukru we krwi, należy unikać potraw o wysokim indeksie glikemicznym, np. kukurydzy i produktów z mąki kukurydzianej, a także płatków kukurydzianych, białej mąki (i pieczywa, które jest z niej upieczone), chipsów, smażonych ziemniaków, soków owocowych i słodzonych napojów. Wysoki indeks glikemiczny mają również czerwone warzywa po obróbce termicznej – zwłaszcza marchewka i buraki.

Zmiana stylu życia pomaga obniżyć poziom cukru we krwi

Ruch na świeżym powietrzu pomaga utrzymać prawidłową wagę ciała i obniżyć poziom cukru we krwi. Osobom, które cierpią na hiperglikemię, poleca się spacery i jazdę na rowerze.

Przyczyną gwałtownego wzrostu poziomu cukru we krwi może być również silny stres. Aby utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi, należy nauczyć się konstruktywnie radzić sobie ze stresującymi sytuacjami. Czasem wystarczy wziąć w trudnym momencie 10 głębokich oddechów. Jeśli jednak reakcje danej osoby na stres są nieadekwatne lub stres w jej życiu jest nieunikniony (np. związany z wykonywaną pracą), powinna ona rozważyć psychoterapię lub trening radzenia sobie ze stresem. Takie działania przyniosą długotrwałe efekty.

Zastrzyk z insuliny pozwala szybko obniżyć stężenie glukozy we krwi

W przypadku, kiedy niefarmakologiczne sposoby obniżenia poziomu glukozy nie pomagają, podaje się insulinę. Zastrzyki insulinowe stanowią standardowe postępowanie u osób z cukrzycą typu 1. W przypadku cukrzycy typu 2. oprócz zastrzyków można stosować też tabletki insulinowe. Plan podawania insuliny zawsze ustalany jest przez lekarza.


Reklama
Reklama
Reklama
Reklama