Właściwości soi. Czy warto pić napój sojowy?

Napój sojowy to często zamiennikiem produktów mlecznych. Nie zawiera cholesterolu. Zawartość protein w napoju sojowym jest podobna do zawartości protein w mleku krowim. Ponadto napój sojowy występuje w różnych wersjach smakowych. Jednak zdaniem naukowców, należy zachować ostrożność w spożywaniu soi, ponieważ jest ona przyczyną alergii, chorób immunologicznych i może wpływać na płodność.

Soja jest głównym składnikiem kuchni orientalnej. Nasiona soi zyskały popularność w wielu krajach. Produkty sojowe chętnie włączają do diety wegetarianie, ponieważ soja zawiera duże ilości białka. Ponadto soi przypisuje się prozdrowotny wpływ.

1. Soja chroni przed chorobami układu krążenia

W ziarnach soi znajdują się duże ilości łatwo przyswajalnego białka, izoflawonów i koenzymu Q. Wszystkie te substancje obniżają stężenie cholesterolu we krwi, a przede wszystkim frakcji LDL (lipoproteina niskiej gęstości – szczególnie groźna dla naczyń krwionośnych). Lecytyna zawarta w soi wpływa na poprawę wzajemnego stosunku stężeń dobrego i złego cholesterolu (HDL i LDL). Soja jest naturalnym źródłem nienasyconych kwasów tłuszczowych. Uczestniczą one w regulacji cholesterolu i zapobiegają powstawaniu skrzepów. Produkty sojowe zapobiegają rozwojowi miażdżycy i łagodzą jej skutki. Zmniejszają ryzyko zawałów serca i udarów mózgu.

2. Soja zapobiega rozwojowi osteoporozy

Białko sojowe powoduje mniejsze straty wapnia przy oddawaniu moczu niż białko zwierzęce. A izoflawony zawarte w nasionach soi wpływają na mineralizację kości.

3. Soja zwiększa odporność organizmu

Soja jest źródłem witamin A, witamin z grupy B (B1, B2, B6, B12), E, C, D i kwasu foliowego. Ponadto zawiera wiele minerałów (potas, cynk, magnez, jod, wapń i fosfor). W białku soi znajdują się wszystkie aminokwasy niezbędne do prawidłowego funkcjonowania. Wszystko to wpływa na zwiększenie odporności i zmniejsza częstotliwość zachorowań.

4. Soja zapobiega niektórym nowotworom

Czynnikiem przeciwnowotworowym obecnym w soi są przede wszystkim izoflawony. Genisteina zawarta w soi blokuje związki enzymatyczne, które są odpowiedzialne za powstawanie nowotworów. Fitoestrogeny sojowe hamują działanie naturalnych estrogenów, dlatego u kobiet które jedzą duże ilości soi rak sutka występuje rzadziej niż u kobiet, których dieta nie jest bogata w soję. Soja zmniejsza także ryzyko nowotworów: płuc, okrężnicy, trzustki i prostaty.

5. Soja jako produkt zastępujący laktozę

Do właściwego trawienia laktozy (dwucukru obecnego w mleku) niezbędny jest enzym – laktaza. Spożycie mleka lub produktów mlecznych u osób, które mają niedobór laktazy, powoduje dolegliwości układu pokarmowego – wzdęcia, niestrawności, wymioty, bóle brzucha oraz biegunkę. Unikając produktów mlecznych w diecie narażamy organizm na możliwość wystąpienia osteoporozy. Osoby stroniące od produktów mlecznych mogą zastępować je produktami sojowymi, np. napojem sojowym.

Właściwości napoju sojowego

W składzie napoju sojowego znajduje się woda i wyłuskane nasiona sojowe (7,2%). Produkt ten jest zwykle bez konserwantów i nie zawiera cholesterolu. Jest mieszanką witamin (przede wszystkim z grupy B), minerałów i aminokwasów. Napój sojowy jest wykonany z namoczonych ziaren soi, które po zmięknięciu zostają zmielone i podgrzane przez 10 minut w temperaturze 135-150ºC. Napój sojowy ma porównywalną zawartość protein do mleka krowiego. Dodatkowym atutem napoju sojowego jest to, że występuje w wielu wersjach smakowych, np. truskawkowej, czekoladowej lub waniliowej.

Soja transgeniczna, czyli soja modyfikowana genetycznie

Z ziaren soi produkowanych jest wiele produktów – serki sojowe (np. tofu, tempeh), makarony, kotleciki, parówki, budynie, batony i inne. Na rynku coraz częściej dostępna jest soja transgeniczna, czyli odmiany soi modyfikowanej genetycznie. Soja transgeniczna otrzymywana jest dzięki inżynierii genetycznej. Powierzchnia upraw soi transgenicznej stanowi ok. 60%. Odmiana GM (Genetycznie Modyfikowana) jest popularna, ponieważ wiąże się z tańszą i łatwiejszą uprawą (soja GM ma wbudowaną przez inżynierów odporność na środek chwastobójczy). Żywność transgeniczna, w której GMO zawiera się w więcej niż 0,9%, zgodnie z prawem unijnym, powinna mieć stosowną informację na opakowaniu (wyjątek stanowią produkty zwierzęce, np. konsumenci nie dowiedzą się, że piją mleko od krowy, która była karmiona paszą GMO). Soja transgeniczna zawiera co najmniej jeden nowy alergen. Statystyki wskazują, że w Wielkiej Brytanii po wprowadzeniu soi GM liczba alergii wzrosła o 50%. Gotowana soja transgeniczna zawiera siedmiokrotnie więcej inhibitora trypsyny (substancji białkowej, która hamuje aktywność enzymu trawiennego) niż sól organiczna.

Wady ziaren soi i produktów sojowych

Soja wywołuje reakcje alergiczne. Wprowadzanie do codziennego jadłospisu produktów sojowych, jako zamiennika dla mleka krowiego i produktów wykonywanych z mleka krowiego może prowadzić do nietolerancji na białka sojowe. Wśród najczęstszych objawów nietolerancji są: wymioty, biegunka i gorączka. Ponadto soja zawiera związki, które należą do tioglikozydów – ich długotrwałe spożycie powoduje powiększenie tarczycy. Białko soi utrudnia wchłanianie żelaza do organizmu przez zawarte w nim fityniany. Soja zawiera fitoestrogeny – związki organiczne, które wpływają na materiał genetyczny (zmieniają go lub uszkadzają). Dzieci poniżej 3. roku życia nie powinny spożywać produktów sojowych. Mają one właściwości fitoestrogeniczne – mogą wpływać na naturalny rozwój narządów rozrodczych u dzieci, a także powodować autoimmunologiczną chorobę tarczycy. Soja ma negatywny wpływ na rozwój męskich narządów płciowych oraz na płodność mężczyzn. Fitoestrogeny zawarte w soi przyczepiają się do receptorów w mózgu, wątrobie i organach płciowych.

Dokładne działanie substancji zawartych w soi nie jest jeszcze znane, dlatego warto zachować ostrożność przy jej spożywaniu bez względu na to czy pochodzi ona z upraw ekologicznych, czy jest genetycznie modyfikowana.

Soja: jeść czy unikać? Sprawdź.
Wypróbuj przepis na puree z ciecierzycy i poznaj jej właściwości.
Ciecierzyca nadaje się do chrupania. Zobacz 4 pomysły na pyszne przekąski z ciecierzycy.