Czy nastolatki mogą wziąć ślub?

Według Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego chłopak i dziewczyna muszą być pełnoletni, by zawrzeć związek małżeński. W wyjątkowych okolicznościach dopuszcza jednak obniżenie wieku, w jakim można wziąć ślub, na przykład gdy dziewczyna jest w ciąży.

Decyzja o ślubie nie powinna być podjęta pod wpływem impulsu – wiąże się z nią duża odpowiedzialność, stąd zawarcie małżeństwa jest możliwe dopiero przez dojrzałe osoby.

W jakim wieku można wziąć ślub cywilny?

Według kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wiek, w jakim można wziąć ślub to minimum 18 lat. Zdarzają się jednak wyjątkowe okoliczności, w których wiek ten może zostać obniżony u kobiet do 16. roku życia. Mężczyzna jednak niezależnie od okoliczności musi być pełnoletni.

Kiedy można wziąć ślub przed osiągnięciem pełnoletności?

Decydujące jest dobro założonej rodziny i inne ważne powody, ale kodeks nie dookreśla, w jakich konkretnie sytuacjach do tego dopuszcza.

W praktyce za takie okoliczności uznaje się:

• zajście w ciążę i troskę o dobro dziecka,
• długotrwałe pożycie z partnerem, które wiąże się z dużym prawdopodobieństwem zajścia w ciążę,
• trudną sytuację rodzinną dziewczyny przy jednoczesnej silnej więzi emocjonalnej z narzeczonym,
• niebezpieczeństwo śmierci chłopaka lub dziewczyny.

Szesnastolatka, która chce wziąć ślub, musi wystąpić z wnioskiem do sądu opiekuńczego i odpowiednio go uzasadnić. Nie potrzebuje na to zgody rodziców ani opiekunów prawnych, choć muszą być oni odgórnie uczestnikami postępowania – sąd może wziąć pod uwagę ich opinię. Oprócz zdania rodziców, sąd zapoznaje się z sytuacją pary, zlecając wywiad środowiskowy i przesłuchanie świadków. Pozwala to na określenie, w jakim stopniu para jest dojrzała do zawarcia małżeństwa.

W jakim wieku można wziąć ślub kościelny?

W Polsce na mocy umowy ze Stolicą Apostolską można od razu wziąć tak zwany ślub konkordatowy, czyli połączenie ślubu kościelnego z cywilnym. W takiej sytuacji również wymagana jest pełnoletność narzeczonych, ponieważ Kościół katolicki dostosowuje się do prawa, jakie obowiązuje w państwie. Sam ślub kościelny teoretycznie może być zawarty przez jeszcze młodsze osoby. Kodeks prawa kanonicznego dopuszcza zawarcie związku już przez czternastolatki i szesnastolatków, jeśli wyrażą na to zgodę rodzice oraz biskup. Nie będzie on miał jednak mocy prawnej bez ślubu cywilnego.

Czym jest dojrzałość małżeńska?

Podczas udzielania zgody na ślub osoby niepełnoletniej, bierze się pod uwagę również dojrzałość pary do tego, by założyć rodzinę.

Psycholodzy, którzy zajmują się psychologią rodziny, zwracają uwagę, iż na dojrzałość małżeńską składa się aż pięć różnych czynników:

• dojrzałość prawna – jest rozumiana jako pełnoletniość, a więc w świetle prawa każdy po ukończeniu 18. roku życia jest już dojrzały,
• dojrzałość fizyczna – pojmowana jako gotowość organizmu do tego, by podołać zadaniom, związanym z byciem w związku małżeńskim,
• dojrzałość seksualna – czyli gotowość do współżycia i posiadania dzieci,
• dojrzałość społeczna – nazywana też ekonomiczną, polegająca na zdolności do podjęcia pracy i uniezależnienia finansowego od rodziny,
• dojrzałość psychiczna – rozumiana jako możliwość realistycznej oceny siebie, swoich działań i okoliczności.

W idealnej sytuacji pełna gotowość do małżeństwa jest osiągana dopiero wtedy, gdy obie osoby osiągną dojrzałość we wszystkich tych sferach. Pozwala to na podjęcie racjonalnej i przemyślanej decyzji. Rzeczywistość jest jednak różna, ponieważ różne rodzaje dojrzałości osiąga się w różnym wieku. W sytuacji, gdy jedynym argumentem za zawarciem małżeństwa jest tylko dojrzałość seksualna i ciąża, sąd słusznie może uznać, że ślub nie będzie dla pary rozwiązaniem. Każdy przypadek jest jednak rozpatrywany indywidualnie.

• Czy wiesz, jakie są wymagane formalności w kancelarii parafialnej i Urzędzie Stanu Cywilnego przed ślubem? Zobacz, dokumenty niezbędne do ślubu kościelnego.
• Oczepiny to jeden z najważniejszych obrzędów weselnych. Dowiedz się, czym rzucać na oczepinach.
• Czy wiesz, że istnieje możliwość wygłoszenia własnej przysięgi małżeńskiej? Zobacz, jak wymyślić tekst własnej przysięgi małżeńskiej.