Różnice pomiędzy umową zleceniem a umową o dzieło

Stronami umowy zlecenia są zleceniodawca i zleceniobiorca, natomiast w przypadku umowy o dzieło są to zamawiający i wykonawca.

Zarówno umowa zlecenie, jak i umowa o dzieło należą do grupy umów cywilnoprawnych. Osoba zlecająca wykonanie czynności lub dzieła w związku z wyborem takiej formy współpracy ma mniejszą liczbę obowiązków, niż w przypadku zatrudnienia na mocy umowy o pracę. Zleceniobiorca lub wykonawca ma mniej uprawnień niż pracownik (osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę), ale nadal dla wielu osób wygodną formą zatrudnienia mogą być umowy cywilnoprawne.

Strony umowy zlecenia i umowy o dzieło

Przedmiotem umowy zlecenia jest wykonanie określonej czynności (zlecenia, usługi). Strona, która daje zlecenie jest zleceniodawcą, strona, która zlecenie przyjmuje – zleceniobiorcą. Przedmiotem umowy o dzieło jest natomiast wykonanie określonego dzieła. Stronę, która zleca dzieło można określić zamawiającym, natomiast przyjmujący zamówienie może być określony wykonawcą dzieła.

Koszty zleceniodawcy i zamawiającego

W przypadku umowy zlecenia w znakomitej większości sytuacji zleceniodawca zobowiązany jest do objęcia zleceniobiorcy ubezpieczeniem zdrowotnym. Wyjątkiem są uczniowie i studenci do 26. roku życia, oraz zleceniobiorcy, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą i z tego tytułu odprowadzają wszystkie składki, a na rzecz zleceniodawcy wykonują usługę tożsamą z zakresem własnej działalności. Jeśli chodzi o regulacje prawne dotyczące ubezpieczeń społecznych (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) w określonych sytuacjach przewidują dobrowolność.

Składki na ZUS płaci zarówno pracodawca, jak i pracownik – np. składka emerytalna dzielona jest po połowie i w równej części obciąża obie strony umowy. Składka rentowa obciąża w części zleceniodawcę, w części zleceniobiorcę. Składką na chorobowe (nie mylić ze zdrowotnym!) potrąca się od wynagrodzenia zleceniobiorcy, a na wypadkowe płaci pracodawca.

W związku z tym, że od większości umów zlecenia trzeba płacić składki na ZUS, umowy takie wiążą się dla zleceniodawcy z większymi kosztami (ZUS płacony przez pracodawcę) a dla zleceniobiorcy z niższymi przychodami (część składek ZUS obciążająca pracownika).

W przypadku umowy o dzieło w znakomitej większości sytuacji zamawiający nie ma obowiązku objęcia wykonawcy ubezpieczeniami społecznymi oraz zdrowotnym. Wyjątkiem jest przypadek, gdy zamawiającego i wykonawcę łączy jednocześnie stosunek pracy w oparciu o przepisy Kodeksu pracy (zobacz tekst ustawy), tzn. umowa o pracę lub gdy przedmiotem umowy o dzieło jest dzieło wykonane na rzecz pracodawcy. W tej sytuacji pracodawca również z tytułu umowy o dzieło zobowiązany jest odprowadzić na rzecz pracownika ubezpieczenia społeczne ZUS i zdrowotne - NFZ.

Rozwiązanie umowy zlecenia i o dzieło

Zarówno zleceniobiorca, jak i zleceniodawca, mogą wypowiedzieć umowę w każdym czasie. Zleceniodawca, gdy wypowiada umowę odpłatną, jest zobowiązany zwrócić zleceniobiorcy wydatki, który ten poniósł, aby należycie wykonać zlecenie. Zleceniobiorca, który wypowiada umowę odpłatną, jest odpowiedzialny za ewentualną szkodę wynikłą na skutek wypowiedzenia umowy (art. 746 § 1-2 k.c.).

W przypadku umowy o dzieło zamawiający może odstąpić od umowy tylko w określonych okolicznościach, na przykład gdy dzieło wykonywane jest w sposób niezgodny z umową (art. 636 § 1-2 k.c.).

Trzeba pamiętać, że przepisy stanowiące o umowie zleceniu, jak i umowie o dzieło, znajdują się w Kodeksie cywilnym, a nie w Kodeksie pracy, jak to jest w przypadku umowy o pracę.

• Umowa zlecenie oparta jest na innych zasadach niż inne umowy. Dowiedz się, jakie są różnice między umową zlecenie, a umową o pracę.
• Posiadasz umowę zlecenie i nie wiesz czy przysługuje ci wypoczynek? Dowiedz się, czy przy umowie zleceniu masz prawo do urlopu.