Przyczyny, objawy i leczenie niedoborów wody i elektrolitów w organizmie

Objawami zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej są: ból głowy, senność, osłabienie, nudności i omdlenia. Do niedoborów wody i elektrolitów w organizmie dochodzi na skutek odwodnienia, cukrzycy i infekcji.

W organizmie dorosłego człowieka woda stanowi od 70 do 80 procent masy ciała. U dzieci jest to 80 procent, a u osób starszych 50 procent wagi organizmu. Niedobór wody i elektrolitów oznacza odwodnienie.

Przyczyny zaburzeń wodno-elektrolitowych

Woda i elektrolity (czyli jony soli, znajdujące się w płynach organizmu) umożliwiają sprawne funkcjonowanie narządów wewnętrznych, regulują temperaturę ciała i wspierają przemianę materii. Odwodnienie organizmu prowadzi do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej i utraty wapnia, potasu, sodu i magnezu. Najczęstszymi przyczynami utraty wody i elektrolitów przez organizm są:

• intensywna aktywność fizyczna,
• wymioty,
• biegunki,
• niedobór snu,
• krwotoki,
• cukrzyca,
• częste oddawanie moczu (ponad 2 litry na dobę),
• stany zapalne organizmu,
• stosowanie diet odchudzających,
• jadłospis ubogi w owoce, warzywa, nabiał, mięso, sól i wodę,
• zaburzenia funkcjonowania nerek (na przykład niewydolność nerek),
• nieprawidłowa praca tarczycy (na przykład niedoczynność lub nadczynność tarczycy),
• zaburzenia działania przytarczyc,
• przyjmowanie preparatów moczopędnych i przeczyszczających,
• stosowanie niektórych leków (na przykład leczących marskość wątroby).

Jakie są objawy zaburzeń wodno-elektrolitowych?

Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej prowadzą do złego samopoczucia i objawiają się:

• uczuciem pragnienia,
• zmęczeniem,
• osłabieniem,
• sennością,
• omdleniami,
• nadciśnieniem,
• gorączką,
• bólami głowy i mięśni,
• suchością ust i skóry,
• drżeniem mięśni,
• arytmią serca,
• obrzękiem kończyn dolnych (puchnięcie nóg i stóp),
• brakiem apetytu.

Leczenie zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej

Jeśli dojdzie do zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej należy:

• pić od 2 do 3 litrów wody wysoko mineralizowanej dziennie,
• przyjmować napoje izotoniczne,
• pić 250 mililitrów soku pomidorowego na dobę (zawiera potas),
• zrezygnować z jedzenia silnie przetworzonych produktów i picia kawy oraz herbaty przez kilka dni (odwadniają organizm),
• włączyć do diety produkty bogate w wapń (mleko, jogurty naturalne), magnez (kakao, orzechy), potas (banany, pomidory) oraz sód (pieczywo, sery dojrzewające),
• spać minimum 8 godzin dziennie,
• zrezygnować z aktywności fizycznej na kilka dni.

W sytuacji, gdy niedobór wody i elektrolitów w organizmie dotyczy kobiet w ciąży, dzieci poniżej 12 roku życia oraz osób po 60 roku życia, należy zgłosić się do lekarza. Do specjalisty warto również pójść, jeśli dolegliwości utrzymują się przez ponad tydzień (pomimo stosowania się do powyższych zasad). Lekarz przeprowadzi wywiad medyczny i zleci:

• badania zdolności zagęszczenia moczu (diagnozują niewydolność nerek),
• badania krwi (określające poziomy: cukru, hormonów tarczycy, czerwonych krwinek i minerałów).

W razie potrzeby lekarz zaleci przyjmowanie suplementów diety (na przykład tabletek z potasem). W przypadkach silnego odwodnienia konieczna będzie hospitalizacja.

• Dynamiczna równowaga organizmu to homeostaza czyli warunek zdrowia. Poznaj, mechanizmy utrzymania homeostazy.
• Odwodnienie organizmu nie zawsze musi wyglądać tak samo. Dowiedz się, czym jest odwodnienie hipertoniczne, hipotoniczne i izotoniczne.
• Czy wiesz, co przyspiesza regenerację organizmu? Przeczytaj: l-arginina: działanie, dawkowanie, skutki uboczne.