Rany, których nie widać – przemoc emocjonalna
Każdemu może się zdarzyć doświadczenie przemocy emocjonalnej. Dzieci, nastolatkowie, nawet dorośli bywają jej ofiarami. Nie zostawia siniaków ani ran, ale potrafi ranić równie boleśnie jak fizyczna, szczególnie gdy pochodzi od bliskich.
Każdemu może się zdarzyć doświadczenie przemocy emocjonalnej. Dzieci, nastolatkowie, nawet dorośli bywają jej ofiarami. Nie zostawia siniaków ani ran, ale potrafi ranić równie boleśnie jak fizyczna, szczególnie gdy pochodzi od bliskich.
Przemoc emocjonalna to każde zachowanie, które może zmniejszyć poczucie własnej wartości, godności i tożsamości. Wachlarz takich zachowań jest bardzo szeroki – od infantylizacji, przez zastraszanie do upokarzania. Zdarza się, że przemoc emocjonalna idzie w parze z przemocą fizyczną, lecz nie zawsze tak musi być. Osoby będące ofiarami przemoc psychicznej zwykle mają bardzo niskie poczucie własnej wartości, mogą u nich wystąpić zmiany w osobowości oraz zaburzenia afektywne – depresja z myślami samobójczymi i lęk.
Jak rozpoznać przemoc psychiczną?
Przemocą emocjonalną nazwiemy:
- groźby,
- zastraszanie,
- poniżanie,
- celowe ignorowanie i odsuwanie,
- obwinianie,
- stalking,
- izolowanie z grupy.
Ten ostatni sposób często się pojawia w amerykańskich filmach dla młodzieży – szkolna stołówka, niechciany uczeń przysiada się do stolika ze swoją tacką z obiadem, a wtedy wszyscy inni ostentacyjnie wstają i się przesiadają. Mistrzyniami w przemocy emocjonalnej były cheerleaderki i inne królowe liceum, które terroryzowały otoczenie. Często się zapomina o tym, że kobiety także stosują przemoc – szczególnie psychiczną.
Konsekwencje przemocy psychicznej
Konsekwencje przemocy emocjonalnej są długotrwałe – zdecydowanie wolniej goją się rany na psychice niż ciele. Ofiary przemocy psychicznej doświadczają ciągłego poczucia winy, wstydu, towarzyszy im lęk, strach i poczucie bezsilności. Unikają kontaktu wzrokowego, są rozchwiane emocjonalnie, często płaczą i czują się niepotrzebne. Z jednej strony mają poczucie, że są kontrolowane przez innych, wykorzystywane i manipulowane, a z drugiej – zaczynają mieć wątpliwości co do niezawodności swojej pamięci. Zadają sobie coraz częściej pytanie – czy to się stało naprawdę, czy mi się nie wydawało, czy nie przesadzam?
Gdy przemoc emocjonalna trwała przez dłuższy czas i pochodziła od bliskiej osoby – partnera lub partnerki czy rodziców – skutki są jeszcze bardziej dotkliwe. U ofiary może się pojawić:
- depresja, a nawet myśli i próby samobójcze,
- wycofanie,
- chwiejność emocjonalna,
- całkowite uzależnienie od sprawcy,
- zaburzenia snu,
- wycofanie,
- poczucie osamotnienia i bycia w sytuacji bez wyjścia,
nadużywanie substancji psychoaktywnych (alkoholu, narkotyków), by uśmierzyć ból emocjonalny.
- Trudne relacje w otoczeniu? Jak sobie radzić z wybuchami agresji?
- Masz toksycznego partnera? Jak sobie poradzić z przemocą psychiczną w związku?
- Dogadaj się z dzieckiem bez problemu! Jak rozmawiać z nastolatkiem - porozumienie bez przemocy.
- Czy ktoś w twoim otoczeniu wysysa z ciebie pozytywne emocje? Dowiedz się, jak rozpoznać emocjonalne wampiry.
- Zbyt łatwo wybuchasz płaczem bez powodu? Jak sobie radzić z emocjonalną nadwrażliwością?