Przedawkowanie leków: jak udzielić pierwszej pomocy?

Do zatrucia lekami może dojść w wyniku nieumyślnego przyjęcia dodatkowej dawki farmaceutyku, połknięcia przez dziecko znalezionych przypadkowo tabletek lub celowego przedawkowania.

Przed przystąpieniem do udzielania pomocy, trzeba sprawdzić przytomność osoby poszkodowanej. Najważniejsza jest jednak ocena oddechu – czasem konieczne może się okazać rozpoczęcie resuscytuacji.

Jak rozpoznać zatrucie lekami?

Zatrucie lekami może dawać różne objawy, w zależności od tego, jakie środki zostały przyjęte przez chorego. Większość oznak przedawkowania tabletek ciężko dostrzec, zwłaszcza jeśli osoba poszkodowana jest nieprzytomna. Najbardziej charakterystycznymi są:

1. Objawy ze strony układu pokarmowego: nudności i wymioty.

2. Objawy ze strony układu nerwowego: rozszerzone albo zwężone źrenice, zaburzenia świadomości, nadpobudliwość, drgawki, śpiączka.

3. Objawy ze strony układu krwionośnego: przyspieszone bądź zwolnione tętno.

4. Objawy ze strony układu mięśniowego: zwiotczenie mięśni, bezwładność.

Pierwsza pomoc przy zatruciu lekami – krok po kroku

Zatrucie lekami zagraża życiu – jeśli pomoc nie zostanie udzielona w ciągu kilku godzin od przedawkowania, może dojść do nieodwracalnych zmian w organizmie, a nawet do śmierci. W każdym przypadku nieodzowna jest pomoc medyczna. Po rozpoznaniu objawów typowych dla zatrucia, trzeba:

1. Spróbować usunąć toksyczne substancje z organizmu poprzez sprowokowanie wymiotów. Pomóc może podrażnienie palcem tylnej ściany gardła lub podanie choremu litra wody. Jeśli próba się nie powiedzie, należy próbować do skutku, natomiast jeśli się powiedzie – powtórzyć czynność jeszcze kilka razy, aż cała zawartość żołądka zosytanie wyrzucona z organizmu. Prowokować wymiotów nie wolno, kiedy osoba, której udzielamy pomocy jest nieprzytomna – może to doprowadzić do zachłyśnięcia się treścią pokarmową.

2. U osoby nieprzytomnej – sprawdzić oddech. Aby to zrobić, trzeba zbliżyć policzek do ust chorego i liczyć wydechy przez 10 s, obserwując jednocześnie klatkę piersiową. Niezależnie od wyników obserwacji, zadzwonić po karetkę.

3. Jeśli klatka piersiowa się unosi – ułożyć chorego w pozycji bocznej i w oczekiwaniu na pomoc medyczną co minutę kontrolować oddech.

4. Jeśli klatka piersiowa się nie unosi lub unosi się nieregularnie – natychmiast rozpocząć resuscytację:

• uklęknąć nad poszkodowanym,
• zdjąć, rozpiąć lub przeciąć bluzkę,
• położyć dłonie na klatce piersiowej (jedna na drugiej, tak żeby nadgarstki znajdowały się na wysokości mostka) i spleść palce,
• wyprostować ręce w łokciach,
• wykonać 30 rytmicznych uciśnięć,
• odgiąć głowę poprzez uniesienie palcami brody (drugą dłonią podtrzymywać czoło),
• otworzyć usta poszkodowanego,
• zatkać palcami nos poszkodowanego,
• wykonać głęboki wdech i wdmuchiwać powietrze w usta poszkodowanego przez sekundę,
• puścić nos,
• ponowić wdmuchiwanie powietrza,
• powtarzać cały cykl do skutku.

5. Zabezpieczyć wszystko, co może nosić ślady połkniętych przez chorego leków (opakowanie bądź próbkę treści żołądkowej).

• Bierzesz leki? Poznaj objawy zatrucia lekami przeciwbólowymi i nasercowymi: jak rozpoznać zatrucie?
• Czy wiesz, kiedy leki szkodzą? Oto 5 faktów o psychotropach.
• Jak wykonać detoks? Zapoznaj się z leczeniem zatrucia lekami.