Reakcja anafilaktyczna wymaga podania choremu adrenaliny

W większości wypadków pierwszym objawem wstrząsu anafilaktycznego jest wysypka (pokrzywka). Często w reakcji na alergen pojawia się też atak duszności. Szybkie udzielenie pomocy może uratować życie. Najważniejsze jest wstrzyknięcie adrenaliny.

Przyczynami wstrząsu anafilaktycznego mogą być ukąszenia owadów u osób uczulonych na ich jad. Do ataku może dojść także na skutek kontaktu z alergenem, np. zjedzenia orzechów przez osobę na nie uczuloną, a także zażycie leków, na które ma się uczulenie (np. penicyliny, aspiryny).

Objawy reakcji anafilaktycznej

Anafilaktyczna reakcja alergiczna występuje zwykle od 5 do 30 minut po kontakcie z alergenem, który trafia od razu do krwioobiegu (jad owadów, leki). Reakcja anafilaktyczna po zjedzeniu pokarmu, na który jest się uczulonym, może pojawić się nawet po kilku godzinach od zdarzenia, średnio występuje w ciągu dwóch godzin (zobacz badania).

W od 80 do 90 procent przypadków reakcja anafilaktyczna manifestuje się na skórze (zobacz badania). Około 70 procent osób ze wstrząsem anafilaktycznym odczuwa dolegliwości z strony układu oddechowego, a od 35 do 40 procent cierpi z powodu reakcji na alergen żołądka i jelit. W ciężkich przypadkach mogą wystąpić również symptomy ze strony serca i naczyń krwionośnych (od 10 do 45 procent przypadków) oraz układu nerwowego (od 10 do 15 procent przypadków).

Objawy reakcji anafilaktycznej to:

• pokrzywka (drobne, czerwone i swędzące bąbelki, jak po poparzeniu pokrzywą), rumień, świąd skóry,
• duszenie się,
• obrzęk naczynioruchowy (opuchnięcie twarzy, rąk, nóg, niekiedy też błon śluzowych),
• nudności, wymioty, ból brzucha, biegunka,
• spadek ciśnienia tętniczego krwi, ból głowy, zawroty głowy, utrata przytomności,
• kaszel, kichanie, duszność, świszczący oddech, chrypka, ślinotok, łzawienie,
• niepokój.

Silna reakcja na alergen nazywa się wstrząsem anafilaktycznym. Może on prowadzić do zgonu z powodu silnego obrzęku krtani i niedrożności dróg oddechowych, zaburzenia rytmu serca i jego martwicy niedokrwiennej (obumierania), zawału lub nagłego zatrzymania akcji serca.

Leczenie reakcji anafilaktycznej

Wstrząs anafilaktyczny wymaga natychmiastowej interwencji i udzielenia pomocy osobie, która go doznała. Należy odizolować uczulonego od alergenu. Następnie trzeba ocenić stan chorego i wezwać pogotowie. Alergicy mogą mieć przy sobie leki przygotowane na wypadek doznania wstrząsu anafilaktycznego – należy je podać. Konieczne jest wstrzyknięcie adrenaliny. Najlepiej wstrzyknąć ją w mięsień w przednio-bocznej części uda. Stan chorego monitoruje się do przyjazdu służb ratunkowych.

Leczenie reakcji anafilaktycznej o słabszym przebiegu również wymaga podania adrenaliny w taki sam sposób, jak we wstrząsie. Kolejnym krokiem w obu wypadkach jest zastosowanie leków przeciwhistaminowych, czyli antyalergicznych. Istotne jest również podanie tlenu i płynów.

• Wiesz co robić, kiedy użądli cię osa? Zobacz, na czym polega pierwsza pomoc w ukąszeniu osy.
• Ukąszenie szerszenia może być niebezpieczne. Przeczytaj, jak się wtedy zachować.
• Ukąszenie meszki często prowadzi do poważnej choroby. Sprawdź, jak tego uniknąć.