U nastolatków objawem depresji może być arogancja

Szacuje się, że nawet 1/3 polskich nastolatków może mieć objawy depresji. Rodzice i nauczyciele często je bagatelizują, upatrując przyczyn zachowania w huśtawce hormonalnej. To prawda, że w tym wieku młodzież może być bardzo labilna emocjonalnie, ale nie zwalnia to z obowiązku bacznego przyglądania się dziecku.

Okres dojrzewania z wielu powodów jest czasem trudnym dla nastolatka – to moment, kiedy zmieniają się jego role społeczne, pojawiają się pierwsze miłości, zyskuje samodzielność, zmienia szkoły i środowisko, a także czuje presję ze strony szkoły i rodziców ze względu na kolejne zewnętrzne egzaminy – testy gimnazjalne czy matura. Do tego dochodzą zmiany w samym organizmie – zmiana kształtów ciała, barwy głosu (co może wpłynąć na samoocenę), a także zmiany hormonalne, które sprawiają, że trudniej utrzymać stabilność emocjonalną. Coraz częściej młodzież musi się borykać też z problemami dorosłych – rozwiedzeni rodzice, patchworkowe rodziny, problem z odnalezieniem stabilizacji i poczuciem bezpieczeństwa.

Objawy depresji u nastolatków

Depresja u nastolatków przebiega podobnie jak u dorosłych – towarzyszą jej zbliżone objawy. Aby zdiagnozować epizod depresyjny, muszą być wystąpić następujące kryteria:

• Obniżony nastrój,
• Utrata zdolności radowania się i zainteresowań,
• Zmęczenie, zmniejszenie aktywności, apatia.

Co ważne, w postaci młodzieńczej depresji obniżony nastrój wcale nie musi być dominującym objawem. Przygnębienie i apatia mogą występować w niewielkim nasileniu, a nawet wcale, a znać o sobie daje przede wszystkim agresja i arogancja. Im młodszy nastolatek, tym większe prawdopodobieństwo, że depresja ujawni się przede wszystkim w objawach somatycznych – bólach brzucha, głowy.

Objawy depresji u nastolatków zależą od jej postaci

Psychiatrzy i psycholodzy wyróżniają cztery postaci depresji nastolatków:

• Buntownicza – jej typowymi objawami jest wysoki poziom energii, wybuchy złości, agresji, łatwość wpadania w konflikty i ogólna kłótliwość,
• Rezygnacyjna – objawia się apatią, poczuciem braku sensu życia, pustki egzystencjalnej, myślami i próbami samobójczymi,
• Apatyczno-abuliczna – jej symptomami jest wycofanie się z kontaktów z innymi ludźmi, izolacja, także zaniedbanie wyglądu zewnętrznego (ponieważ nie widzi się potrzeby dbałości o to), apatia i brak poczucia celowości w życiu,
• Labilna – cechuje ją zmienność w emocjach i spośród wszystkich wymienionych postaci depresji jest najtrudniejsza do rozpoznania. Naprzemiennie pojawiają się okresy buntu, złości, agresji, a następnie poczucia winy i żalu.

Niepokój powinna wzbudzić nagła zmiana trybu życia, problemy z utrzymaniem wagi (często z depresją w wieku młodzieńczym łączy się bulimia, anoreksja i inne zaburzenia odżywiania, pogorszenie koncentracji (co szczególnie zauważają nauczyciele), problemy ze snem (bezsenność lub nadmierna senność).

Symptomów nie należy bagatelizować – jeśli coś budzi twój niepokój, staraj się przede wszystkim porozmawiać szczerze z dzieckiem i nie bagatelizuj jego problemów. Pomocy możesz poszukać także u psychologa i pedagoga szkolnego.

• Czujesz, że nie kochasz swojego dziecka? Dowiedz się, czym jest depresja poporodowa.
• Obniżony nastrój, smutek, zmęczenie, bezsenność i rozdrażnienie to najczęstsze objawy depresji.
• Jeśli weźmiesz za dużo medykamentów, sprawdź jak rozpoznać zatrucie lekami przeciwdepresyjnymi.