Co decyduje o płci? - rola chromosomów w organizmie kobiety i mężczyzny

Cechy wrodzone i nabyte różnią się od siebie tym, że wrodzonych nie można zmienić. Cechą dziedziczną jest np. kolor oczu i wzrost. Nabyte cechy, jak np. cechy charakteru, uczciwość, człowiek może kształtować przez całe życie.

Cechy płciowe człowieka

U człowieka w chromosomie X znajdują się geny zawierające w sobie cechy płciowe. Chromosom Y nazywany jest genetycznie pustym. Liczba aktywnych chromosomów X jest identyczna u obu płci, ponieważ jeden z chromosomów X u dziewczynki ulega lionizacji mającej na celu zmniejszenie różnic w aktywności genów. Proces lionizacji polega na tym, że w początkowej fazie zarodka dochodzi do „wyłączenia” w każdej komórce jednego z chromosomów X (od matki albo ojca).

Kto decyduje o płci dziecka?

W chromosomach zawarte są cechy płciowe, czyli materiał genetyczny decydujący o płci dziecka. Człowiek ma w sobie charakterystyczny dla siebie zestaw par chromosomów, w każdej z nich jeden pochodzi od matki, drugi od ojca. Para chromosomów, oznaczonych X i Y, decyduje o płci. U mężczyzn występuje jeden X i jeden Y, u kobiet dwa X. O tym, czy urodzi się dziewczynka czy chłopiec decyduje chromosom, który szybciej dotrze do komórki jajowej gotowej do zapłodnienia. Istnieją metody planowania płci dziecka. Plemniki niosące gen męski są szybsze (więc dotrą pierwsze), ale słabsze. „Żeńskie” plemniki są wolniejsze ale mogą przetrwać dłużej w organizmie kobiety. Chcąc zwiększyć prawdopodobieństwo potomstwa płci męskiej należy więc współżyć w czasie owulacji. „Planując dziewczynę trzeba współżyć 1-2 dni przed owulacją. Wówczas wolniejsze plemniki „żeńskie” dotrą na miejsce do jajeczka, gdy „męskie” odpadną już z gry.

Cechy wrodzone i nabyte

Cechy wrodzone człowiek dziedziczy po swoich przodkach. Na naturalne cechy nie ma się wpływu, jest to np. kolor oczu, budowa ciała czy wzrost. Z kolei cechy nabyte człowiek pozyskuje przez całe swoje życie i może je zmieniać. Każdy może wyeliminować lenistwo i egoizm i jednocześnie wdrażać w życie pozytywne cechy, jak: uczciwość i wytrwałość.

Cechy płciowe pierwszorzędowe

Pierwszorzędowymi cechami płciowymi są gruczoły rozrodcze i płciowe wydzielające hormony, takie jak: estrogeny i progesterony regulujące funkcje układu rozrodczego podczas cyklu miesiączkowego. Pierwszorzędową cechą płciową u kobiet są jajniki tworzące komórki jajowe, u mężczyzn: jądra produkujące plemniki.

Drugorzędowe cechy płciowe

Drugorzędowe cechy płciowe to fizyczne i dotyczące funkcji narządów różnice między kobietą a mężczyzną rozwijające się pod wpływem hormonów. Cechy płci to narządy wewnętrzne i zewnętrzne, takie jak: u kobiet - jajowody, macica, pochwa, a u mężczyzn – nasieniowody, moszna, prącie.

Trzeciorzędowe i czwartorzędowe cechy płciowe

Trzeciorzędowe cechy płciowe nie podlegają wpływom środowiska i kształtują się w okresie dojrzewania, mniej więcej między 10. a 14. rokiem życia. Do cech wlicza się barwę głosu, rodzaj owłosienia, budowę ciała, np. w przypadku kobiet biust, węższe ramiona niż u mężczyzn, szersze biodra. Cechy mężczyzn to szersze ramiona, grubsza krtań niż u kobiet i pojawienie się na niej tzw. „jabłka Adama”.

• Czy wiesz, że mózg kobiety i mężczyzny różni się? Przeczytaj, co to jest płeć mózgu: mózg kobiety i mężczyzny.
• Hermafrodytyzm to inaczej interseksualizm. Zobacz, czym jest obojnactwo u ludzi – przyczyny i rodzaje.
• Przeczytaj więcej na temat interseksualizmu. Na czym polega interseksualizm?