Aleksytymia – jak walczyć z brakiem emocji?

Aleksytymia to przypadłość, która może doprowadzić do szaleństwa. Nieumiejętność nazwania i okazywana emocji, problem z wypowiadaniem się na temat własnych odczuć – wbrew pozorom to nie tylko męski problem.

Aleksytymia to pojęcie psychologiczne, wywodzące się z łaciny, które znaczy dosłownie brak słów w emocji. Osoby cierpiące na tę przypadłość nie potrafią wyrazić swoich odczuć słowami, co często doprowadza do wielu nieporozumień na tle komunikacyjnym. Powszechnie aleksytymia nazywana jest analfabetyzmem emocjonalnym lub upośledzeniem emocjonalnym, ponieważ dotyczy również zaburzenia procesów emocjonalnych.

Aleksytymia – jak ją rozpoznać?

4 główne objawy aleksytymii to:

• brak umiejętności nazwania emocji – poczucia „braku słów” jest dość powszechnym zjawiskiem, jednak osoba cierpiąca na aleksytymię zawsze będzie mieć problem z wyrażeniem siebie i swoich aktualnych stanów wewnętrznych. Często aleksytymik nie umie kontrolować ani rozpoznać przeżywanej emocji,
• brak umiejętności rozróżnienia zwykłego pobudzenia fizjologicznego od uczucia – osoba nie otrzymuje żadnych sygnałów od wewnątrz, jego stan psychiczny nie informuje go o odczuciach właśnie przeżywanych,
• hiperlogiczny styl myślenia – osoby dotknięte aleksytymią nie będą kierowały się odczuciami, , a jedyne, co kieruje ich zachowaniem to zimny i chłodny rozsądek,
• brak umiejętności wyobrażania sobie przyszłości, snucia marzeń – mówi się potocznie, że aleksytymicy „nie mają wyobraźni”, nie poddają się marzeniom, mają sztywne poglądy i chłodne spojrzenie na świat.

Przyczyny aleksytymii

Wiele osób z kręgu psychologii i psychiatrii starało się odnaleźć potencjalne przyczyny występowania tego zaburzenia. Nie ma jednak pewnej odpowiedzi, co może być odpowiedzialne za analfabetyzm emocjonalny. Istnieją tezy, które każą powrócić aż do etapu wczesnego dzieciństwa, gdzie nieodpowiednie zachowanie matki mogło spowodować wygaśnięcie emocji. Rozpatrujemy tutaj dwie możliwości – albo dziecko otrzymywało zbyt mało matczynego ciepła i zainteresowania lub wręcz odwrotnie – odczuwało nadopiekuńczość, zaborczość, nadmierną ochronę przed negatywnymi odczuciami. Taka postawa może zaburzyć prawidłową regulację emocji i skutkować emocjonalnym wycofaniem się i stłumieniem emocji wewnątrz.

Jak żyć z aleksytymikiem?

Osoby z aleksytymią to w dużej mierze samotnicy, ponieważ trudno im nawiązać zdrowe relacje z otoczeniem. Ludzie wokół nich z czasem zaczynają być zmęczeni ciągłym domyślaniem się, dlaczego dana osoba nie okazuje emocji oraz czy zrozumiała, co się do niej mówi. Niska świadomość w społeczeństwie powoduje, że osoby z takim zaburzeniem zaczynają być traktowane marginalnie. Brak rozpoznania własnych oraz cudzych emocji sprawia, że aleksytymikom bardzo trudno funkcjonować w życiu społecznym, szczególnie w związku. Osoby dotknięte „analfabetyzmem emocjonalnym” nie okazują emocji, ale nie oznacza to, że ich nie odczuwają. Oni po prostu nie potrafią ich zauważyć, nazwać czy kontrolować.

Aleksytymicy mają wiele pozytywnych cech, m.in. chłodne, racjonalne spojrzenie na problem. Nie kierują się emocjami, więc trafnie oceniają sytuację i odnajdują odpowiednie rozwiązanie. Dlatego też osobom z tym schorzeniem często poleca się pracę, w której istotne jest szybkie wyszukiwanie konkretnych rozwiązań danego problemu – np. naukowiec, makler czy pracownik na kierowniczym stanowisku.

• Interesujesz się psychologią? Sprawdź, czym jest introwersja: introwersja a autyzm.
• Jesteś osobą otwartą czy zamkniętą na innych? Którym typem osobowości jesteś: introwertyk czy ekstrawertyk?
• Czy człowiek może żyć bez emocji? Na czym polega psychologia emocji?
• Czy samoobserwacja jest rzeczą istotną? Na czym polega introspekcja - wgląd we własne emocje?
• Rozwiń swoje wnętrze! Oto ćwiczenia na zwiększenie samoświadomości.