Umowa o pracę nakładczą – odrębna forma zatrudnienia

Umowa o pracę nakładczą to forma zatrudnienia łącząca w sobie cechy umowy o pracę i umowy o dzieło. Stronami są tu wykonawca i nakładca.

Można powiedzieć, że praca nakładcza jest pośrednią formą zatrudnienia pomiędzy nawiązaniem stosunku pracy (regulowanym przepisami Kodeksu pracy - zobacz tekst ustawy) a współpracą na mocy umowy o dzieło (której przepisy reguluje Kodeks cywilny). Stronami umowy o pracę nakładczą są wykonawca (osoba zatrudniona) i nakładca (osoba zatrudniająca). Wykonawca nabywa uprawnienia do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, ale wynagrodzony jest wyłącznie za faktycznie wykonaną pracę.

Podstawa prawna umowy o pracę nakładczą

Istnieje odrębna podstawa prawna opisująca sposób zawierania umowy o pracę nakładczą oraz uprawnienia osób decydujących się na tę formę pracy. Przepisy te reguluje Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31.12.1975 r. w sprawie uprawnień pracowniczych osób wykonujących pracę nakładczą.

Elementy umowy o pracę nakładczą

W pisemnej umowie powinny znaleźć się informacje na temat rodzaju pracy, terminu jej rozpoczęcia oraz zasad wynagrodzenia. W przeciwieństwie do umowy o pracę nie jest konieczne, aby umowa zawierała informację na temat określonych godzin ani miejsca wykonywanej pracy. W praktyce oznacza to, że często osoby wykonujące pracę nakładczą, mogą pracować w dowolnym momencie także z własnego domu, stąd też przyjęło się określenie pracy nakładczej jako chałupnictwa. Umowa taka może być zawarta na okres próbny, na czas określony lub nieokreślony.

Wynagrodzenie w pracy nakładczej

Podstawowym obowiązkiem nakładcy jest zapewnienie wykonawcy takiej ilości pracy nakładczej, aby ten mógł osiągnąć określone wynagrodzenie poprzez wywiązanie się z powierzonej pracy. Minimum wynagrodzenia, które musi zostać osiągnięte, zależy od profilu wykonawcy. W sytuacji, gdy praca nakładcza nie jest jedynym źródłem dochodu wykonawcy, wówczas musi on osiągnąć przynajmniej wynagrodzenie w wysokości połowy pensji minimalnej. Natomiast gdy praca nakładcza stanowi jedyne zatrudnienie, nakładca zobowiązany jest zapewnić taką ilość pracy, aby wykonawca mógł osiągnąć wynagrodzenie przynajmniej w wysokości pensji minimalnej.

Na mocy porozumienia stron umowa nakładcza może być rozwiązana w dowolnym momencie. W przypadku umowy zawartej na okres próbny obowiązuje dwutygodniowe wypowiedzenie, natomiast w przypadku umowy o pracę nakładczą na czas nieokreślony – miesięczne.