Rola pamięci autobiograficznej

Pamięć autobiograficzna wpływa na kształtowanie osobowości – odpowiada za inteligencję emocjonalną, kształtuje obraz samego siebie, a co za tym idzie, także własną samoocenę.

Pamięć autobiograficzna gromadzi doświadczenia zdobyte na przestrzeni całego życia. Ulegają one jednak z czasem kondensacji i selekcji.

Pamięć autobiograficzna – pamięć zdarzeń z własnego życia

Pamięć autobiograficzna jest zdolnością do rejestrowania i ponownego przywoływania informacji, skojarzeń i wrażeń zmysłowych, odnoszących się do własnej przeszłości. Obejmuje zdarzenia z całego życia, nie znaczy to jednak, że jest w stanie pomieścić w sobie wszystko, co przydarzyło się człowiekowi od chwili narodzin. Z czasem zawarte w niej informacje ulegają kondensacji i selekcji. Podczas odtwarzania śladów pamięci autobiograficznej aktywizują się obydwie półkule (na obszarze kory przedczołowej). Pamięć autobiograficzna koduje nowe doświadczenia i jest podstawą kształtowania się inteligencji emocjonalnej.

Rekonstrukcja pamięciowa

Rekonstrukcja odbywa się na różnych poziomach ogólności – od pojedynczych epizodów aż po cały cykl życiowy. Odtworzenie w pamięci konkretnego wydarzenia z przeszłości jest często nie lada wyzwaniem. To, że czegoś nie pamiętamy, nie znaczy, że informacja o tym zdarzeniu nie tkwi gdzieś głęboko w naszym umyśle – trzeba ją tylko wydobyć za pomocą informacji pomocniczych. Jedno wspomnienie pociąga za sobą drugie i w ten sposób ze zgromadzonego przez nas materiału autobiograficznego wyłania się sekwencyjna rekonstrukcja biograficzna. Badania wykazały, że dawniejsze wspomnienia magazynowane są w postaci schematycznej, natomiast te, które nie sięgają w przeszłość dalej niż 2 lata charakteryzują się dużą obrazowością (dominują w nich dane abstrakcyjne).

Elementy pamięci autobiograficznej

Niektórzy badacze podkreślają silny związek pamięci autobiograficznej z tożsamością jednostki. Ten rodzaj rejestracji danych ma bezpośrednie odniesienie do „ja” podmiotu, jest też mocno osadzony w pewnym kontekście. Na pamięć autobiograficzną składają się tak obiektywne fakty, jak i emocje, które towarzyszyły poszczególnym wydarzeniom. Niektóre wspomnienia mogą być bardzo żywe przez wiele lat, właśnie dzięki silnemu nacechowaniu emocjonalnemu, jakie każdorazowo towarzyszy ich odtwarzaniu. Poza tym należy rozróżnić pamięć epizodyczną i semantyczną. Pamięć epizodyczna rejestruje informacje o zdarzeniach, które mają określoną lokalizację czasową i przestrzenną. Zaś pamięć semantyczna przechowuje informacje zawarte w języku, np. konkretne dialogi, a także szczegółowe dane personalne, takie jak PESEL czy adres. Może przybierać postać zarówno ciągu faktów, jak i ciągów historii (narracji), zwłaszcza kiedy przechowuje wspomnienia o charakterze deskryptywnym, czyli opisowym a nie ocennym. Osobiste doświadczenia, które są zarejestrowane w pamięci autobiograficznej decydują o wydarzeniach przyszłych – ostrzegają przed skutkami pewnych działań i pozwalają przewidzieć zachowania jednostki w niektórych sytuacjach.

• Objawy początkowe Alzheimera obejmują: nieustanne poszukiwanie słów oraz zmiany nastroju i osobowości. Jak zapobiegać chorobie Alzheimera?
• Choroba Alzheimera rozwija się powoli, stopniowo zmieniając zachowanie i sposób funkcjonowania. Zaburzenia pamięci epizodycznej. Choroba Alzheimera.
• Pamięć semantyczna dotyczy podstawowej wiedzy o świecie, jest oderwana od kontekstu. Pamięć semantyczna: czym się charakteryzuje?
• Pamięć fotograficzna dotyczy zarówno tekstu, obrazów, jak i dźwięków. Pamięć ejdetyczna, czyli fotograficzna: czy można ją rozwijać.