Czy masz niedoczynność tarczycy? Dowiedz się, jak ją rozpoznać
Niedoczynność tarczycy to schorzenie, które dotyka 5% kobiet i pogłębia się z wiekiem. Trudno je zdiagnozować, bo objawy mogą w ogóle się nie ujawnić lub wskazywać na wiele innych chorób. Dolegliwości towarzyszące niedoczynności tarczycy nie wydają się groźne, ale kiedy się utrzymują i kumulują, zaczynają być bardzo uciążliwe. Chorobę można zdiagnozować dzięki badaniu poziomu TSH. Leczenie tarczycy jest szczególnie ważne u kobiet, które planują ciążę, ponieważ niedoczynność gruczołu może stanowić zagrożenie nie tylko dla matki, ale i dla płodu.
Niedoczynność tarczycy to schorzenie, które dotyka 5% kobiet i pogłębia się z wiekiem. Trudno je zdiagnozować, bo objawy mogą w ogóle się nie ujawnić lub wskazywać na wiele innych chorób. Dolegliwości towarzyszące niedoczynności tarczycy nie wydają się groźne, ale kiedy się utrzymują i kumulują, zaczynają być bardzo uciążliwe. Chorobę można zdiagnozować dzięki badaniu poziomu TSH. Leczenie tarczycy jest szczególnie ważne u kobiet, które planują ciążę, ponieważ niedoczynność gruczołu może stanowić zagrożenie nie tylko dla matki, ale i dla płodu.
Niedoczynność tarczycy to zaburzenie, w którym tarczyca produkuje zbyt mało hormonów T3 (trijodotyroniny) i T4 (tyroksyny). Z powodu ich niedoboru sprzężona z tarczycą przysadka mózgowa zaczyna wydzielać nadmierne ilości TSH (tyreotropiny). Wahania ilości tych hormonów niekorzystnie wpływają na metabolizm i termogenezę organizmu.
Co może świadczyć o niedoczynności tarczycy?
Objawy niedoczynności tarczycy mogą mieć różne nasilenie. W początkach choroby są niezauważalne, ale gdy zaburzenia wydzielania hormonów długo się utrzymują, objawy pogłębiają się. Skutkiem ciężkiej niedoczynności tarczycy mogą być choroby serca, niepłodność, a w skrajnych przypadkach nawet śpiączka, dlatego jeśli pojawiają się niepokojące dolegliwości, trzeba się przebadać. O niedoczynności tarczycy mogą świadczyć:
- przyrost masy ciała,
- zaburzenia miesiączkowania i trudności z zajściem w ciążę,
- spadek libido,
- ciągła senność, uczucie zmęczenia i osłabienia,
- permanentne pogorszenie nastroju,
- spadek sprawności intelektualnej (osłabienie pamięci i koncentracji)
- częste uczucie zimna,
- suchość skóry (zwłaszcza na łokciach i kolanach – „brudne kolana” i „brudne łokcie”),
- łamliwość paznokci,
- wypadanie włosów i brwi,
- zaparcia,
- obrzęk (szyi, powiek, całej twarzy),
- bóle mięśniowo-stawowe,
- niedokrwistość,
- niewydolność krążenia,
- zwolnienie akcji serca,
- podwyższony cholesterol.
Jak zdiagnozować niedoczynność tarczycy?
Pojawienie się objawów niedoczynności tarczycy jest sygnałem, by zrobić badania hormonalne. Równie ważny jak badania jest wywiad lekarski, dzięki któremu można ustalić, czy dolegliwości wynikają z zaburzeń gospodarki hormonalnej, czy ze schorzeń towarzyszących. Pomocne w diagnozie niedoczynności tarczycy jest też stwierdzenie niektórych chorób w rodzinie, np. choroby Hashimoto. Czynność tarczycy można sprawdzić poprzez zbadanie poziomu TSH we krwi, pomiar stężenia tyroksyny (FT4) i USG tarczycy. W przypadku niedoczynności TSH jest podwyższone (więcej niż 0,4–4,0 mU/l) , a FT4 obniżone (mniej niż to 10 - 25 pmol/l).
Niedoczynność tarczycy u kobiet w ciąży
Badanie TSH zawsze wykonuje się u kobiet w ciąży, bo nieleczona niedoczynność tarczycy może u nich wywołać stan przedrzucawkowy i przedwczesny poród. Poza tym niedobór hormonów tarczycy negatywnie odbija się na rozwoju płodu, który w pierwszych tygodniach nie ma jeszcze własnej tarczycy i korzysta z gruczołu matki. Odpowiednia ilość hormonów tarczycy warunkuje prawidłowy rozwój mózgu, więc zdiagnozowanie niedoczynności na czas może uchronić dziecko przed schorzeniami neuropsychologicznymi.
- Nadczynność tarczycy może być spowodowana niedoborem lub nadmiarem jodu. Chorobie sprzyjają też zaburzenia hormonalne.
- Niedoczynność tarczycy u dzieci zaburza ich rozwój. Ważna jest odpowiednia diagnostyka i dobór leczenia.
- Dzieci z niedoczynnością tarczycy mają tendencję do tycia. Dzieje się tak, mimo że maluch nie ma apetytu.