Dopamina daje motywację i szczęście. Jej nadmiar może jednak szkodzić
Dopamina jest wydzielana przez ludzki mózg. To neurotransmiter regulujący m.in. nasz układ ruchowy i układ hormonalny. Odpowiada za chęć do życia, efektywne uczenie się oraz jakość relacji społecznych.
Dopamina jest wydzielana przez ludzki mózg. To neurotransmiter regulujący m.in. nasz układ ruchowy i układ hormonalny. Odpowiada za chęć do życia, efektywne uczenie się oraz jakość relacji społecznych. Bierze udział w procesach motywacyjnych, poznawczych i emocjonalnych.
Mózg posługuje się dopaminą, aby utrzymać nas przy życiu np. poprzez skłonienie do poszukiwania pokarmu, gdy odczuwamy głód. Czynności takie jak jedzenie czy seks, są zawsze związane z wyższym stężeniem dopaminy, co pobudza ośrodek nagrody w mózgu, dlatego odczuwamy wówczas przyjemność.
Niedobór dopaminy
Z uwagi na kluczową rolę, jaką dopamina odgrywa w wielu procesach naszego organizmu, jej niedobór powoduje niekorzystne następstwa:
- zaburzenia koncentracji, w wyniku czego jesteśmy rozdrażnieni i niespokojni, mamy problemy z kontrolowaniem sytuacji, z radzeniem sobie w sytuacjach stresujących, z pamięcią, z uczeniem się, osoby takie są przemęczone, mają trudności ze wstawaniem i są apatyczne;
- choroba Parkinsona, w której degeneracja neuronów dopaminowych skutkuje charakterystycznymi zaburzeniami ruchu tj. upośledzenie napięcia mięśniowego i mimowolne ruchy;
- zespół niespokojnych nóg – objawiający się swędzeniem, mrowieniem i drętwieniem kończyn dolnych podczas spoczynku, ustępującym podczas ruchu;
- według badaczy aktywność dopaminy jest zmniejszona w czasie epizodu depresji, tak samo jak jej długotrwały niedobór może prowadzić do stanów depresyjnych.
Deficyt dopaminy wpływa znacząco na nasze życie psychiczne oraz dyskomfort podczas wykonywania codziennych obowiązków, prowadzi również do powstawania groźnych schorzeń.
Jak zwiększyć poziom dopaminy?
Promieniowanie słoneczne zwiększa produkcję dopaminy w mózgu i poprawia nastrój. Pomocne może być również jedzenie produktów zawierających naturalne pochodne dopaminy, np. bananów. Banany powinny być dojrzałe, nawet z lekko brązową skórką.
Na zwiększenie poziomu dopaminy wpływają też migdały, orzechy i ziarna - na przykład sezam.
Wolne rodniki i zła dieta zmniejszają produkcję dopaminy w organizmie, dlatego uzupełniajmy ją w antyoksydanty (zawarte np. w truskawkach, cytrusach, jabłkach) przy jednoczesnym ograniczeniu pokarmów szkodliwych (tj. tłuszcze zwierzęce, cukier).
Choć brak dopaminy w organizmie wywołuje senność i wiąże się z brakiem koncentracji, nie należy ratować się kawą.
Kofeina wprawdzie chwilowo poprawia nastrój, jednak później obniża poziom dopaminy i w rezultacie tylko pogarszamy swój stan.
Nadmiar dopaminy
Pod wpływem silnych emocji, uczucia podniecenia, zakochania czy radości nasz mózg dostaje zastrzyk dopaminowy. Czujemy się wtedy świetnie, nasz umysł funkcjonuje sprawnie, myśli są klarowne, mamy energię do działania. W przypadku, gdy zaczyna być jej za dużo stan euforii się przedłuża, może mieć to negatywne skutki dla naszego zdrowia.:
- uzależnienia: jak podają medyczne źródła – głównym neuronalnym podłożem efektu wzmacniającego opiatów, środków psychostymulujących, etanolu i nikotyny jest szlak dopaminy. Ośrodek nagrody, którym kieruje ten neuroprzekaźnik jest pobudzany w wyniku wykonywania czynności sprawiających nam przyjemność. Rozregulowanie tego procesu, może prowadzić do zaburzeń na tle nałogowym. Dotychczas obwiniano dopaminę za powstawanie uzależnień, obecnie podkreśla się również rolę innego neuroprzekaźnika (kwasu glutaminowego), który odpowiedzialny jest za utrwalanie i tolerancję substancji uzależniającej.
- zbyt wysokie stężenie dopaminy wpływa na intensyfikację przeżyć, co może wpływać na powstawanie uczuć paranoidalnych powodujących wrażenie słyszenia głosów, co jest jednym z objawów schizofrenii.
Nadmiar dopaminy można obniżyć uspokajając emocje, wyciszając się i relaksując.
Badanie poziomu dopaminy
Badanie poziomu neuroprzekaźników można przeprowadzić wraz z innymi badaniami endokrynologicznymi. Skierowanie na badanie wypisuje endokrynolog, badanie dopaminy można robić na podstawie dobowej zbiórki moczu (DZM), do badania należy się odpowiednio przygotować. W ramach przygotowań należy między innymi odstawić leki. Robione są też badania poziomu dopaminy i serotoniny w osoczu krwi. Należy podkreślić, że takie badania nie informują o tym, jaki jest poziom dopaminy w mózgu. Mogą jednak być wskazaniem, czy ogólna produkcja dopaminy nie jest zbyt niska lub zbyt wysoka.
- Dopamina daje szczęście i motywację. Jak zwiększyć poziom dopaminy w organizmie?
- Twój poziom zmęczenia i stresu jest zbyt duży? Chroniczne zmęczenie to też choroba.
- Czym charakteryzuje się lęk? Sprawdź, czy to już nerwica lękowa czy jeszcze lęk!