Nadmiar trombocytów, czyli płytek krwi – skutki i przyczyny

Za dużo płytek krwi, czyli tzw. nadpłytkowość, inaczej zwana trombocytozą lub trombocytemią, ma miejsce, gdy w badaniu morfologicznym ich liczba wynosi lub przekracza 450 000/ul. Prowadzi to do niebezpiecznych dla zdrowia i życia zaburzeń w funkcjonowaniu szpiku kostnego.

Trombocyty, czyli płytki krwi (PLT), są najmniejszymi elementami morfotycznymi. Są odpowiedzialne m.in. za proces krzepnięcia.

Płytki krwi powyżej normy – interpretacja wyników

Pomiar zawartości płytek krwi dokonywany jest podczas standardowego badania morfologicznego.

Prawidłowa ilość trombocytów wynosi 150000 do 400000/ul (150-400 K/ul). U mężczyzn zwykle jest ich więcej niż u kobiet. Wszelkie odchylenia tych wartości , zarówno w dolnej, jak i w górnej granicy, powodują zaburzenia funkcjonowania organizmu.

W sytuacji, gdy płytki są na poziomie 450K/ul (450 000/ul) lub wyższym mówi się o trombocytozie, nadpłytkowości lub trombocytemii. Jeżeli ilość płytek spadnie poniżej 100K/ul (100 000/ul), ma miejsce trombocytopenia, zwana również małopłytkowością

Zbyt mała ilość płytek krwi powoduje, że krew nie krzepnie. Przy najmniejszym urazie może dojść do zagrażającego życiu krwotoku zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Za duża liczba trombocytów to zagrożenie polegające na nadmiernej krzepliwości niosącej za sobą ryzyko powstawania zatorów.

Przyczyny i skutki nadmiaru płytek krwi

Zwiększona liczba trombocytów, to często konsekwencja:

• nadmiernego wysiłku (przez około 15-30 minut, tzw. nadpłytkowość powysiłkowa),
• porodu,
• częstego oddawania krwi,
• niedoboru żelaza,
• choroby alkoholowej,
• usunięcia śledziony (splenektomii),
• urazów, oparzeń i zabiegów chirurgicznych,
• infekcji i przewlekłych zapaleń, np. w sarkoidozie czy reumatoidalnym zapaleniu stawów.

Zdarza się, że trombocytoza zwiastuje poważne schorzenia, takie jak:

• choroby szpiku kostnego,
• trwający w organizmie proces nowotworowy,
• zaburzenia mieloproliferacyjne - MPDs (grupa czterech chorób szpiku kostnego, których nie da się wyleczyć, a można jedynie spowolnić ich postęp i złagodzić objawy; do chorób tych zaliczane są: nadpłytkowość samoistna, samoistne włóknienie szpiku, czerwienica prawdziwa, przewlekła białaczka szpikowa).

Na parametry płytek krwi w badaniu morfologicznym wpływają niektóre leki. Aspiryna prowadzi do rozrzedzenia krwi – a tym samym zmniejszenia ilości płytek, natomiast desmopresyna (środek stosowany w przypadku skaz krwotocznych) może zafałszować wynik w kierunku ich zwiększonej liczby.

Duża liczba trombocytów to zwiększone ryzyko powstawania zakrzepów naczyniowych, szczególnie po udarach, operacjach i krwotokach.

Za dużo płytek krwi u dzieci i niemowląt

Norma trombocytów u dzieci to 150-300 K/ul. Parametry trombocytów u nowo narodzonych dzieci często są podwyższone, jednak w przeważającej liczbie przypadków nie wynikają z poważnych zaburzeń czy chorób. Zdarza się, że nadpłytkowość obserwowana jest u wcześniaków o niskiej masie urodzeniowej.

• Co decyduje o krzepnięciu krwi? Dowiedz się więcej na temat czynników krzepnięcia krwi.
• Po skaleczeniu ucieka ci duża ilość krwi? Zobacz, jakie badania krzepliwości krwi powinnaś wykonać i jak sprawdzić krzepliwość.