Wielkie zespoły geriatryczne: zaburzenia równowagi, upadki, błędy jatrogenne

Choroby wieku starczego nazywa się wielkimi zespołami geriatrycznymi. Schorzenia i dolegliwości mają charakter przewlekły. Zalicza się do nich m. in. błędy jatrogenne, zaburzenia równowagi i upadki skutkujące urazami.

Zaburzenia równowagi i upadki

U starszych osób występują zaburzenia wzroku (jaskra, zaćma), zaburzenia słuchu czy zaburzenia funkcji błędnika. Mogą one stanowić przyczynę zaburzeń równowagi i prowadzić do upadków. Ponadto upadki i urazy mogą być spowodowane przez choroby neurologiczne: stany po udarze mózgu , a także chorobę Parkinsona. Do chorób zwiększających ryzyko upadku zalicza się omamy i urojenia związane z przebiegiem chorób psychicznych. Nie bez znaczenia pozostają choroby układu sercowo-naczyniowego: arytmia i niedociśnienie ortostatyczne. Stosowanie leków psychotropowych i hipotensyjnych także może być czynnikiem wywołującym upadki. Dodatkowo powodem upadków i urazów może być skłonność do nietrzymania moczu, nocne parcie na stolec lub zwiększenie oddawania moczu nocą. Starszy człowiek, który w pośpiechu udaje się do toalety, może nieuważnie stawiać stopy (które często są zdeformowane), potknąć się o próg albo pośliznąć się. W związku z tym jako przyczyny upadków wskazuje się czynniki zewnętrzne, do których zalicza się też złe oświetlenie, strome schody czy brak poręczy.

Urazy u osób starszych jako skutek zaburzeń równowagi

Skutkiem upadków są urazy. U starszych osób najczęściej dochodzi do złamania szyjki kości udowej i rozległych stłuczeń. Konsekwencją upadku są też krwiaki podtwardówkowe i złamania nasady nadgarstka. Dlatego starsze osoby powinny korzystać z balkoników lub lasek, które zmniejszają ryzyko upadku.

Zaburzenia równowagi i upadki częściej dotyczą kobiet niż mężczyzn. Około 35% kobiet po 60. roku życia doznaje upadku raz w roku, a w przypadku kobiet po 80. roku życia odsetek ten wzrasta do 50%.

Błędy jatrogenne

Błędy jatrogenne to zachowanie personelu medycznego, które ma zły wpływ na zdrowie psychiczne i fizyczne pacjenta. Rezultatem błędu jatrogennego jest lęk i złe samopoczucie pacjenta. Jego zaufanie do pracowników placówek medycznych spada. Na skutek depresji powodowanej nieprawidłową postawą lekarza w stosunku do pacjenta objawy chorobowe mogą się nasilać, a rokowania ulec pogorszeniu. Do grupy błędów jatrogennych zalicza się badanie pacjenta w obecności innych osób, przekazywanie mu niepełnych informacji o stanie zdrowia i zlecanie wykonania badań, do których nie ma wskazania. Źródłem błędu jatrogennego może być sposób leczenia, na przykład bezzasadne stosowanie leków, które może doprowadzić do farmakomanii.

• Czy wiesz, skąd się biorą zaburzenia koordynacji ruchowej? Przypadłość dotyka dorosłych i dzieci.
• Ból karku i szyi oraz skurcze łydek mogą świadczyć o napięciu mięśni. Zobacz, objawy i leczenie napięcia mięśniowego u dorosłych.
• Czy wiesz, gdzie zakodowana jest koordynacja ruchowa i jak ją poprawić? Wystarczy 6 prostych ćwiczeń.