Reklama

Badania przesiewowe, inaczej skrining, to działania mające na celu wykrycie chorób u osób najczęściej znajdujących się w grupach podwyższonego ryzyka.

Reklama

Badania przesiewowe prowadzą do wczesnego postawienia diagnozy. Nie zawsze są one jednak trafne. Często badania dają uczucie złudnego poczucia bezpieczeństwa u pacjenta.

Typy badań przesiewowych

Badania przesiewowe dzieli się na dwa rodzaje:

  • badania w grupie wysokiego ryzyka (np. gdy w rodzinie zdiagnozowano chorobę nowotworową),
  • badania na całej populacji (np. u osób w określonym wieku).

Przykładowe typy badań:

  • Próba tuberkulinowa – przeprowadzana w celu rozpoznania gruźlicy.
  • Badania alfa-fetoproteinowe – przeznaczone dla kobiet w ciąży w celu rozpoznania nieprawidłowości płodu.
  • Badania cytologiczne pochwy – w celu wykrycia raka szyjki macicy.
  • Mammografia – w celu rozpoznania raka piersi.
  • Kolonoskopia – przeznaczona na rozpoznanie raka jelita grubego.
  • Test Becka – pomaga zdiagnozować depresję.

Badania przesiewowe u noworodków

Noworodki w Polsce są objęte programem obowiązkowych i darmowych badań przesiewowych. Za ich koordynację odpowiada Instytut Matki i Dziecka. Są przeprowadzane w ośmiu ośrodkach w całym kraju, do których szpitale wysyłają przygotowane próbki. Ośrodki te znajdują się w Warszawie, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie i Wrocławiu.

Badania przesiewowe noworodków są nastawione na wykrywanie takich niebezpiecznych chorób, jak:

  • fenyloketonuria - która prowadzi do gromadzenia się w organizmie nadmiaru aminokwasu fenyloalaniny,
  • hipotyreoza - czyli wrodzona niedoczynność tarczycy,
  • mukowiscydoza – która zaburza działanie gruczołów,

oraz kilkadziesiąt innych wrodzonych wad metabolizmu.

Zalety i wady przeprowadzania badań przesiewowych

Badania przesiewowe mogą uratować życie. Największą ich zaletą jest to, że wykrywają choroby we wczesnych stadiach rozwoju. Pozwala to na lepsze i mniej inwazyjne ich leczenie. Niestety nie są to badania, które dają 100% pewności. Zdarza się, że u osób zdrowych diagnozowane są schorzenia, których nie mają.

Kiedy przeprowadzić badania przesiewowe?

Badania przesiewowe powinno się przeprowadzać w każdym wieku. Polskie prawo nakazuje wykonanie ich u każdego narodzonego dziecka. Szczególnie ważne jest zlecanie badań, jeśli w rodzinie występują przypadki zachorowań na choroby nowotworowe. Niestety w związku z ich wysoką ceną, nie każdy może pozwolić sobie na systematyczne ich wykonywanie. Pakiet badań przesiewowych może kosztować nawet dwa tysiące złotych.


Reklama
Reklama
Reklama
Reklama