Hemoglobina glikowana – kontroluj cukrzycę

Hemoglobina glikowana jest związkiem powstającym wskutek przyłączenia się do hemoglobiny glukozy. Zbyt wysokie wartości tego wskaźnika zwiększają ryzyko powikłań cukrzycy: retinopatii, chorób nerek, a w przypadku cukrzycy typu 2 – niewydolności serca czy katarakty.

Hemoglobina glikowana, w skrócie HbA1c jest parametrem umożliwiającym sprawdzenie na jakim poziomie kształtowało się stężenie glukozy we krwi w ciągu ostatnich trzech miesięcy. Jest to ważny wskaźnik, który pozwala określić czy zastosowane u diabetyka leczenie przebiega prawidłowo.

Czym jest hemoglobina?

Hemoglobina należy do elementów składowych erytrocytów. W organizmie pełni bardzo ważną funkcję – transportuje tlen do wszystkich komórek i tkanek. W wyniku procesów przemiany materii, hemoglobina łączy się z glukozą warunkując powstanie hemoglobiny glikowanej. Zależność jest prosta – im wyższy poziom cukru we krwi, tym większa ilość glukozy przyłączy się do hemoglobiny powodując, iż HbA1c ulega podwyższeniu.

Normy hemoglobiny glikowanej i wysokie HbA1c

Oznaczenie hemoglobiny glikowanej pełni rolę monitorowania czy pacjent prawidłowo kontroluje swoją cukrzycę i czy leczenie przebiega właściwie. U osoby zdrowej wartość HbA1c wynosi 5 procent. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne określiło normy HbA1c dla osób chorujących na cukrzycę z zaleceniem by wartość tego parametru była równa lub niższa od 6,1-6,5 procenta. Sygnałem alarmowym, który świadczy o konieczności zmiany postępowania leczniczego jest wartość hemoglobiny glikowanej ponad 7 procent. Opracowano również normy dla diabetyków z uwzględnieniem różnych typów cukrzycy.

Rodzaj cukrzycy

• Kobiety ciężarne – stężenie równe lub mniejsze 6% (42 mmol/mol).
• Cukrzyca typu 1 - stężenie równe lub mniejsze 6,5% (48 mmol/mol).
• Krótkotrwała cukrzyca typu 2 - stężenie równe lub mniejsze 6,5% (48 mmol/mol)
• Dzieci i młodzież - stężenie równe lub mniejsze 6,5% (48 mmol/mol).
• Osoby starsze z powikłaniami i/lub innymi chorobami towarzyszącymi - stężenie równe lub mniejsze 8% (64 mmol/mol).
• Pozostali chorzy na cukrzycę - stężenie równe lub mniejsze 7% (53 mmol/mol).

Podwyższona wartość HbA1c wskazuje na nieprawidłowe wyrównanie cukrzycy co znaczy, że przez ostatnie 3 miesiące poziom cukru we krwi przewyższał zalecaną normę. Zbyt wysoki poziom hemoglobiny glikowanej sprzyja powstawaniu powikłań cukrzycowych. Obniżenie HbA1c o 1 procent wyraźnie zmniejsza ryzyko uszkodzenia naczyń krwionośnych, rozwoju stopy cukrzycowej, retinopatii i chorób nerek.

Jak wygląda badanie?

Zaleca się by pacjent przed wykonaniem badania na HbA1c był na czczo – co najmniej 8 godzin. Pomiar polega na jednorazowym pobraniu od osoby badanej krwi żylnej, a następnie surowicę krwi poddaje się analizie w laboratorium.

Jak często powtarzać badanie?

Pacjenci o stabilnym przebiegu choroby powinni wykonywać badanie poziomu HbA1c co pół roku. Osobom cierpiącym na cukrzycę niewyrównaną bądź tym, które zmieniły sposób leczenia zaleca się powtarzanie pomiaru co trzy miesiące.

• Odpowiednie stężenie glukozy jest niezbędne do przebiegu kluczowych procesów życiowych. Dowiedz się jak wygląda i kiedy jest niezbędne badanie poziomu cukru we krwi.
• Jeżeli istnieje podejrzenie zachorowania na cukrzycę konieczne jest wykonanie badań diagnostycznych. Wśród nich najważniejszy jest test obciążenia glukozą, czyli badanie krzywej cukrowej.
• W przypadku wystąpienia objawów typowych dla hiperglikemii lub hipoglikemii wykonuje się badania. M. in. określa się stężenie glukozy w badaniu krwi.