Zaburzenia dysocjacyjne: czy osobowość człowieka może ulec zmianie?

Zaburzenia dysocjacyjne występują podczas odczuwania silnego stresu i w momencie podejmowania ważnych decyzji. To mechanizm obronny, który wywołać może rozpad tożsamości, zmiany zachowania, utratę wspomnień, zaburzenia motoryki, a nawet zmianę osobowości.

Zaburzenia dysocjacyjne to przede wszystkim zaburzenie mechanizmów poznawczych, chroniących człowieka przed przykrymi i niepożądanymi myślami i odczuciami. Najczęściej są odpowiedzią na traumatyczne przeżycia i ściśle wiążą się z zespołem stresu pourazowego (jest to zespół dolegliwości, które odczuwa człowiek po wielkiej stracie, śmierci bliskiego czy przeżytej katastrofie).

Rodzaje zaburzeń dysocjacyjnych

Dysocjacja (czyli oddzielenie, podział) występuje najczęściej u ludzi, którzy doświadczają traumy, noszą w sobie nierozwiązane trudności lub w dzieciństwie byli ofiarami przemocy fizycznej lub seksualnej. Zaburzenia dysocjacyjne to m.in.:

• fuga dysocjacyjna – ucieczka przed sytuacją stresową (np. daleka podróż czy chwilowa zmiana miejsca zamieszkania), najczęściej niepamiętana przez osobę chorą. Odbywa się przy amnezji wstecznej – wybiórczej i częściowej.

• amnezja dysocjacyjna – utrata pamięci, szczególnie tej związanej z traumatycznymi przeżyciami. Podświadomość człowieka wypiera złe, zagrażające wspomnienia.

• osłupienie dysocjacyjne – wprawia człowieka w całkowity bezruch. Osoba zastyga bez ruchu w pozycji leżącej lub siedzącej.

• dysocjacyjne zaburzenie ruchu – niemożność poruszania jedną lub kilkoma kończynami. Bezwład zaburza koordynację ruchową i ogólną motorykę człowieka.

• zespół Gansera, inaczej nazywany osobowością mnogą – powoduje, że u osoby chorej podczas silnego stresu występuje druga osobowość, całkowicie odmienna od jego własnej. Osoba chora nie ma świadomości, że posiada dwie osobowości.

Zaburzenia dysocjacyjne, mimo że mają za zadanie chronić człowieka przed niechcianymi myślami i odczuciami, są bardzo destrukcyjne dla niego samego i jego otoczenia. Powinny być leczone w specjalistycznym ośrodku psychiatrycznym.