Czym innym jest wynagrodzenie za czas wykorzystanego urlopu wypoczynkowego, a czym innym ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany zaległy urlop.
Pracownikowi za czas wykorzystanego urlopu wypoczynkowego przysługuje wynagrodzenie. W sytuacji, gdy rozwiązany został lub wygasł stosunek pracy, a pracownik nie wykorzystał zaległego urlopu, pracodawca zobowiązany jest do wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop.
Przepisy regulują wymiar urlopu wypoczynkowego i uzależniony on jest od stażu pracy. Należy pamiętać, że w staż pracy wliczony jest również okres edukacji (np. ukończenie szkoły wyższej wliczane jest jako 8-letni staż pracy zgodnie z art. 155 §1 Kodeksu pracy). Pracownikowi, który ma staż pracy mniejszy niż 10 lat, przysługuje 20 dni urlopu, natomiast dla pracownika ze stażem co najmniej 10-letnim przewidziany jest urlop w wymiarze 26 dni (art. 154 §1 K.p.).
Przepisy prawa stanowią, iż za czas urlopu wypoczynkowego pracownikowi przysługuje wynagrodzenie w takiej wysokości, jaką otrzymywałby, gdyby w tym czasie pracował. W artykule 172 Kodeksu pracy (zobacz tekst ustawy) istnieje również informacja o sposobie obliczenia zmiennych składników wynagrodzenia, czyli na przykład prowizji czy premii.
Natomiast na wniosek pracownika pracodawca może udzielić mu również urlopu bezpłatnego, którego czas trwania nie wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
W sytuacji, gdy pracownik nie wykorzysta przysługującego mu urlopu (w całości lub w części) z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy, pracodawca zobowiązany jest wypłacić mu ekwiwalent pieniężny. Ekwiwalent takie jest rzadko wypłacany, gdyż częściej pracownik zmuszony jest do wykorzystania zaległego urlopu. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego (wyrok z dnia 24 stycznia 2006 r. I PK 124/05) pracodawca może wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet w sytuacji, gdy pracownik nie wyraża na to zgody.
Pracownik, który nie wykorzystał przysługującego mu urlopu wypoczynkowego, a nie odchodzi z firmy, nie może zamienić prawa do urlopu na dodatkowe pieniądze. Ekwiwalent za urlop może być wypłacony wyłącznie w momencie odejścia z pracy.
Zgodnie z przepisami pracownik nie może zrezygnować z prawa do urlopu i przysługuje mu prawo do urlopu płatnego, corocznego i nieprzerwanego, o czym stanowi artykuł 152 Kodeksu pracy.
Gdy zmiana pracy następuje w trakcie roku kalendarzowego, wymiar urlopu liczony jest proporcjonalnie, a za niewykorzystany urlop przysługuje ekwiwalent. Jeśli zmiana pracy następuje w trakcie roku kalendarzowego, a pracownik nie wykorzystał jeszcze urlopu, przysługujący mu urlop rozlicza się proporcjonalnie. To znaczy, że jeśli pierwsze trzy miesiące były przepracowane w jednej firmie, a pozostałych 9 w kolejnej, w nowej pracy przysługuje 9/12 czyli ¾ wymiaru urlopu. Jeśli pracownik nie wykorzysta u pracodawcy, od którego odchodzi, przysługującego urlopu, należy mu się ekwiwalent pieniężny. Urlop nie przenosi się do nowej firmy. Sposób wyliczenia urlopu proporcjonalnego Pierwszy krok to ustalenie, czy pracownikowi przysługuje w całym roku kalendarzowym wymiar 20 czy 26 dni urlopu. Kolejny etap polega na sprawdzeniu okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym (na przykład pracownik przepracował w firmie 2 miesiące i 3 dni). W kolejnym kroku należy zaokrąglić niepełny miesiąc pracy do pełnego miesiąca (zaokrągla się w górę). Wyjątkiem będzie sytuacja, gdy w jednym miesiącu pracownik kolejno pracował u dwóch pracodawców, a zaokrąglenia dokonał już poprzedni pracodawca. Następnie należy ustalić wymiar urlopu proporcjonalnego , czyli zestawić wymiar urlopu przysługujący w całym roku kalendarzowym (20 lub 26 dni) z liczbą przepracowanych miesięcy w roku. Wynik końcowy należy zaokrąglić do pełnej liczby. Przykład Pan Tomasz przepracował w firmie 7 miesięcy. Przysługuje mu 20 dni urlopu w całym roku kalendarzowym. Zatem wyliczenie urlopu proporcjonalnego będzie wyglądało następująco: 20 dni x 7/12 (7 z 12 miesięcy)=11,66 dni (czyli po zaokrągleniu 12). Panu Tomaszowi przysługuje zatem 12 dni urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z artykułem 1551 §1 Kodeksu pracy (zobacz tekst ustawy ) w roku kalendarzowym, w którym ustaje stosunek pracy,...
Zaległy (czyli niewykorzystany w danym roku) urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany w kolejnym roku kalendarzowym, nie później niż do dnia 30 września. Zgodnie z Kodeksem pracy (zobacz tekst ustawy ) pracownik nie może zrzec się prawa do przysługującego mu urlopu i przysługuje mu prawo do nieprzerwanego, corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego (art. 152 §1-2). Ponadto pracodawca jest zobowiązany do udzielenia urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do urlopu prawo. Jeśli urlop nie zostanie wykorzystany w danym roku, staje się urlopem zaległym. Wymiar urlopu wypoczynkowego Wymiar urlopu wypoczynkowego określony jest przez Kodeks pracy i związany jest z czasem zatrudnienia , tzn. osobie, która jest zatrudniona mniej niż 10 lat przysługuje 20 dni urlopowych, natomiast w przypadku osoby zatrudnionej co najmniej 10 lat jest to 26 dni urlopowych (art. 154 §1). Edukacja, która wlicza się w wymiar urlopu wypoczynkowego Ukończenie kolejnych etapów nauki wliczane jest do wymiaru urlopu. I tak na przykład ukończenie średniej szkoły ogólnokształcącej uznawane jest za 4-letni okres pracy, ukończenie szkoły policealnej to 6 lat pracy, a ukończenie szkoły wyższej liczone jest jako 8-letni okres pracy. Okresy nauki nie podlegają sumowaniu (art. 155 §1). Zaległy urlop wypoczynkowy Zaległy urlop wypoczynkowy , czyli urlop niewykorzystany w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo, musi być wykorzystany w terminie 9 miesięcy kolejnego roku, czyli rozpocząć się najpóźniej 30 września. Urlopy wypoczynkowe powinny być udzielane chronologicznie, co oznacza, że w pierwszej kolejności musi wykorzystany zostać urlop zaległy, dopiero potem aktualny. Pracodawca, który do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego nie udzieli pracownikowi zaległego urlopu, łamie przepisy. Zgodnie z orzeczeniem...
Pracownik uzyskuje prawo do pierwszego urlopu z upływem pierwszego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Pracownik ma prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego, bez względu na staż pracy. Jednak w inny sposób nabywa prawa do urlopu osoba, która podjęła pracę na mocy umowy o pracę po raz pierwszy w życiu. Przepisy regulujące prawo do urlopu wypoczynkowego Zgodnie z Kodeksem pracy (zobacz tekst ustawy ) pracownik nie może zrzec się prawa do przysługującego mu urlopu i przysługuje mu prawo do nieprzerwanego, corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego (art. 152 §1-2). Pracodawca jest zobowiązany do udzielenia urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do urlopu prawo. Jeśli urlop nie zostanie wykorzystany w danym roku, staje się urlopem zaległym . Wymiar urlopu wypoczynkowego Przepisy regulują wymiar urlopu wypoczynkowego i uzależniony od jest on od stażu pracy. Należy pamiętać, że w staż pracy wliczony jest również okres edukacji (np. ukończenie szkoły wyższej wliczane jest jako 8-letni staż pracy zgodnie z art. 155 §1 Kodeksu pracy). Pracownikowi, który ma staż pracy mniejszy niż 10 lat, przysługuje 20 dni urlopu , natomiast dla pracownika ze stażem co najmniej 10-letnim przewidziany jest urlop w wymiarze 26 dni (art. 154 §1 k.p.). Pierwszy urlop wypoczynkowy W przypadku pracowników, dla których podjęcie pracy na mocy umowy o pracę jest pierwszym takim doświadczeniem zawodowym, urlop w pierwszym roku kalendarzowym pracy naliczany jest proporcjonalnie. Zgodnie z artykułem 153 §1 Kodeksu pracy taki pracownik uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku . Taki sposób naliczania urlopu ma zastosowanie w przypadku pierwszego roku pracy pracownika, a nie przez pierwszy rok pracy u danego pracodawcy....
