Padaczka, czyli powszechna choroba neurologiczna. Rodzaje napadów padaczkowych i ich charakterystyczne cechy

Padaczka charakteryzuje się napadami epileptycznymi, które są wynikiem chwilowego zaburzenia czynności mózgu. Uogólniony napad padaczkowy wiąże się z utratą przytomności. Pierwsza pomoc polega na ochronie głowy chorego przed ewentualnymi urazami.

Padaczka jest jedną z częstszych chorób o podłożu neurologicznym. Istotą schorzenia są samoczynne, nagłe wyładowania bioelektryczne wewnątrz komórek nerwowych mózgu. W konsekwencji dochodzi do napadów padaczkowych, które mogą mieć różne objawy i charakter.

Jakie są przyczyny padaczki?

Padaczka, nazywana inaczej epilepsją jest chorobą neurologiczną, która polega na gwałtownych wyładowaniach bioelektrycznych w neuronach, czyli komórkach nerwowych jednej bądź obu półkul mózgowych. Napady padaczkowe pojawiają się wskutek przejściowych zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu. Choroba najczęściej , jedujawnia się przed 20. rokiem życianak przyczyna epilepsji jest często nieustalona. Ze względu na przyczynę choroby, padaczkę dzieli się na trzy rodzaje:

• objawową - o znanej przyczynie,
• skrytopochodną – o prawdopodobnej, ale nie potwierdzonej przyczynie,
• idiopatyczną – o nieustalonej przyczynie.

Najczęstszą poznaną przyczyną padaczki jest uszkodzenie mózgu, do którego może dojść w okresie życia płodowego lub podczas nieprawidłowo przebiegającego porodu. Choroba często rozwija się na skutek niedotlenienia okołoporodowego mózgu, urazów głowy oraz mózgowego porażenia dziecięcego. U osób dorosłych i w starszym wieku przyczynami epilepsji są: choroby nowotworowe ośrodkowego układu nerwowego, stwardnienie rozsiane, choroby otępienne oraz udary i guzy mózgu.

Rodzaje napadów padaczkowych

Padaczka jest chorobą o bardzo zróżnicowanym przebiegu. Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje napadów padaczkowych: małe – inaczej ogniskowe, częściowe, które dotyczą jednej półkuli mózgu oraz duże – uogólnione. U osób z ogniskowymi napadami padaczkowymi wyładowania bioelektryczne pojawiają się w określonej okolicy mózgu, ale mogą rozprzestrzenić się i przekształcić w napad uogólniony. Czas trwania napadu wynosi od kilku sekund do minuty. Przy częściowym napadzie u osoby chorej nie zawsze dochodzi do zaburzeń przytomności. Najczęstszymi objawami małych napadów są: zaburzenia wzrokowe, słuchowe węchowe, uczucie drętwienia, przyspieszenie tętna, pocenie się i nadmierne ślinienie, uczucie ucisku w nadbrzuszu lub klatce piersiowej. Napady częściowo mogą przybierać postać automatyzmów, takich jak: składanie rąk, żucie, połykanie. Napady uogólnione dzieli się na kilka typów:

• napady atoniczne – charakteryzują się nagłą utratą napięcia mięśniowego, któremu towarzyszy upadek chorego nierzadko powodujący uraz głowy,
• napady nieświadomości – polegają na nagłej utracie świadomości, ale bez utraty napięcia mięśniowego,
• napady miokloniczne – ich istotą są gwałtowne i krótkie zrywy mięśni przebiegające bez utraty świadomości, które mogą powodować np. nagłe upuszczanie przedmiotów,
• napady toniczno-kloniczne – charakteryzują się utratą przytomności i trwają około 1-3 minuty. Ten typ napadu rozpoczyna się fazą toniczną. Towarzyszy jej krzyk, po którym osoba chora sztywnieje i upada. Głowa i tułów są odgięte do tyłu, kończyny wyprostowane, dłonie zaciśnięte, a gałki oczne skierowane ku górze. U chorego często występuje sinica i bezdech. Po 30 s pojawia się faza kloniczna, czyli drgawki. Źrenice są rozszerzone, podnosi się ciśnienie krwi oraz dochodzi do przyspieszenia pracy serca i ślinotoku. W niektórych przypadkach napad prowadzi do przegryzienia języka i niekontrolowanego oddania moczu.

Co robić w trakcie napadu padaczkowego – pierwsza pomoc

W przypadku napadu uogólnionego, któremu towarzyszy nagła utrata przytomności, ważną rolę odgrywa pierwsza pomoc, której głównym celem jest niedopuszczenie do urazu głowy osoby chorej. Po pierwsze widząc, że osoba chora na padaczkę zaczyna tracić przytomność, należy zapewnić jej bezpieczeństwo amortyzując upadek, aby nie doszło do poważnego urazu głowy. Następnie układa się ją w pozycji bocznej ustalonej. W trakcie napadu padaczkowego dochodzi do drgawek, dlatego należy zabezpieczyć głowę osoby chorej umieszczając pod nią ręcznik, bluzę bądź inny dostępny materiał (nie może podnosić zbyt wysoko głowy, ze względu na ryzyko zapadnięcia języka). Zaleca się również rozpiąć koszulę lub zdjąć pasek spodni, aby możliwe było swobodne oddychanie. Po napadzie osoba chora zapada w głęboki sen, z którego nie należy jej wybudzać. Przy odzyskiwaniu przytomności powinno się mówić do osoby chorej spokojnym tonem i zapewnić, że powraca do prawidłowego funkcjonowania. Osoba udzielająca pierwszej pomocy powinna zachować spokój. W trakcie napadu padaczkowego nie należy:

• przenosić osoby chorej,
• wkładać własnej ręki do jamy ustnej osoby chorej,
• powstrzymywać drgawek chorego „na siłę”,
• podawać płynów lub tabletek,
• otwierać zaciśniętych szczęk osoby chorej,
• rozpoczynać resuscytacji, czyli sztucznego oddychania (chwilowy bezdech jest charakterystycznym objawem napadu).