Jak rozpoznać boreliozę? Rumień skórny w boreliozie

Objawy boreliozy sprawiają trudności w rozpoznaniu, a zwłoka może zakażonego krętkiem Borrelii wiele kosztować. Nieleczona wczesna faza choroby, która obejmuje jedynie zmiany skórne, może zmienić się w fazę rozsianą, a nawet przewlekłą. Borelioza może dawać objawy ze strony wszystkich narządów, dlatego po ukąszeniu przez kleszcza trzeba być czujnym i jak najwcześniej reagować na wszelkie niepokojące dolegliwości.

Borelioza atakuje kolejno tkankę łączną, mięśniową i nerwową. Najważniejsze jest jej wczesne rozpoznanie, bo zbyt późne wdrożenie leczenia może spowodować poważne choroby i nieodwracalne zmiany w organizmie. Najczęstsze objawy boreliozy to:

1. Zmiany skórne w boreliozie

Pierwsze objawy boreliozy mogą się pojawić po 1–3 tygodniach od ukąszenia przez kleszcza i są nimi zmiany skórne, które pojawiają się nie tylko w miejscu, gdzie doszło do zagnieżdżenia się pasożyta.

Rumień pospolity

Jednym z najwcześniejszych objawów jest tzw. rumień pospolity, który nie swędzi ani nie boli (może być bolesny tylko przy dotyku), jednak trzeba go leczyć, bo bakterie, które są w nim skupione, mogą przedostać się ze skóry do wszystkich narządów organizmu. Rumień występuje u 30% zarażonych boreliozą. Łatwo go rozpoznać – ma postać owalnej czerwonej plamy z jasnym pierścieniem wewnątrz. Początkowo ma średnicę do 1,5 cm, ale może się rozrastać nawet do 15–30 cm. Żeby pozbyć się rumienia razem z powodującymi go bakteriami, nie wystarczy leczenie miejscowe – trzeba wdrożyć antybiotykoterapię.

Chłoniak limfocytów skóry

Chłoniak limfocytów skóry to dość rzadki objaw boreliozy, który pojawia się raczej u dzieci niż u dorosłych. Może wystąpić nie tylko na rękach i nogach – lubi się ukrywać w małżowinie usznej, na brodawkach sutkowych czy na mosznie. Tak jak rumień, nie boli, ale również wymaga leczenia antybiotykiem. Charakteryzuje się czerwono-niebieskim zabarwieniem.

Przewlekłe zanikowe zapalenie skóry

Nieleczona borelioza w postaci skórnej może doprowadzić do przewlekłego zanikowego zapalenia skóry, które początkowo objawia się obrzękiem, a potem przechodzi w osłabienie skóry. Staje się ona wrażliwa i cienka jak bibuła, pojawiają się na niej niesymetryczne czerwonosine plamy, zaczynają też z niej wypadać włosy.

2. Objawy grypy.

U chorych, u których nie wystąpiły zmiany skórne, borelioza jest znacznie trudniejsza do zdiagnozowania, zwłaszcza, że infekcje narządów są mało charakterystyczne i mogą naśladować wiele innych chorób. Dolegliwości często sugerują grypę. Pojawiają się:

• gorączka,
• dreszcze,
• uderzenia gorąca,
• poty,
• zmęczenie,
• obniżenie sprawności fizycznej,
• ociężałość,
• zaburzenia rytmu serca,
• bezsenność.

3. Zapalenie stawów.

Zapalenie stawów towarzyszy zwykle przewlekłemu zanikowemu zapaleniu skóry, może się też pojawić niedługo po wystąpieniu rumienia. Szczególnie zagrożone są staw kolanowy i staw skokowy, które zaczynają puchnąć, boleć, a czasem nawet sztywnieć. Chorzy często bagatelizują tę dolegliwość, ponieważ po krótkim czasie zanika. Może jednak po kilku tygodniach wrócić, a nieleczona doprowadza do nieodwracalnego uszkodzenia powierzchni stawowych. Leczenie antybiotykiem w boreliozowym zapaleniu stawów jest więc nieodzowne.

4. Neuroborelioza.

Jako ostatni borelioza atakuje ośrodkowy układ nerwowy. Do pojawienia się objawów z jego strony dochodzi od 2 tygodni do kilku miesięcy od ukąszenia przez kleszcza. Na początku drętwieją kończyny i język, może też dojść do zaburzeń zmysłu smaku czy skurczów mięśni twarzy. Kiedy krętki Borrelii dotrą do układu nerwowego, pojawiają się bóle w zasadzie wszystkich części ciała (nerwobóle), dochodzi do upośledzenia siły mięśniowej, drżenia mięśni i nadwrażliwości na dotyk. Zmiany w układzie nerwowym mogą doprowadzić do bardzo niebezpiecznych chorób – nie tylko fizycznych, ale również psychicznych. Do psychologa trafiają często osoby z depresją, której początek dało właśnie ukąszenie przez kleszcza. U chorych, u których borelioza nie została wykryta we wczesnym stadium, mogą wystąpić nieodwracalne uszkodzenia nerwowe:

• zaburzenie widzenia i upośledzenie słuchu,
• padaczka,
• zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
• przewlekłe zapalenie mózgu i rdzenia kręgowego.

Nudności i wymioty, bóle głowy i sztywność karku, nadwrażliwość na światło i trudności w zamknięciu powiek to sygnały, że należy niezwłocznie udać się do lekarza.