Skuteczne porady i wskazówki jak wzbudzić w dziecku wewnętrzną motywację do nauki

Dziecko, u którego rozbudzono motywację wewnętrzną do nauki kieruje się ciekawością i chęcią zdobywania nowej wiedzy i umiejętności. Działania przynoszą mu poczucie satysfakcji i przyjemności. Motywację wewnętrzną wzbudza się m.in. poprzez zaspokojenie potrzeby autonomii oraz bliskich relacji z dorosłymi.

Dzieci, zwłaszcza małe posiadają potrzebę zdobywania wiedzy oraz nowych umiejętności. W okresie przedszkolnym maluchy czerpią ogromną radość z nauki. W wieku szkolnym w wielu przypadkach ten zapał maleje. Aby go na nowo rozbudzić i sprawić, że dziecko będzie odnosiło duże sukcesy w nauce, należy rozwijać w nim motywację wewnętrzną.

Czym jest motywacja wewnętrzna?

Motywację można ogólnie rozumieć jako energię ukierunkowaną na dany cel, wolę działania. Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje motywacji: zewnętrzną i wewnętrzną. Motywacja zewnętrzna jest związana z podejmowaniem i kontynuowaniem działań ze względu na pewne konsekwencje, do których te działania prowadzą. Klasycznym przykładem wzbudzania w dzieciach motywacji zewnętrznej jest metoda „kija i marchewki”. Polega ona na tym, że dziecko nakłaniane jest do działania (np. do nauki) poprzez nagrody, kary i groźby. Obecnie uważa się, że z tej metody należy zrezygnować. Dzieci należy motywować do nauki poprzez wzbudzanie w nich motywacji wewnętrznej, często określanej również poznawczą. Wówczas dziecko podejmuje działania z własnej woli i ciekawości, ze względu na osobistą satysfakcję czy odczucie przyjemności.

Skuteczne sposoby na rozwijanie motywacji wewnętrznej do nauki

Rozbudzanie w dzieciach motywacji wewnętrznej do nauki wiąże się z zaspokajaniem ich potrzeb psychicznych, a zwłaszcza trzech podstawowych potrzeb: autonomii, kompetencji i relacji. Potrzeba autonomii odnosi się do tego, że każdy człowiek niezależnie od wieku ma silną potrzebę dokonywania samodzielnych wyborów, decyzji, czyli samo – decydowania o sobie. Wrogiem rozwoju motywacji wewnętrznej u dziecka jest ciągłe poczucie bycia kontrolowanym. Potrzeba kompetencji wiąże się z potrzebą rozwoju, zdobywania nowej wiedzy i umiejętności, a więc stawania się kompetentnym. Potrzeba relacji u dziecka jest szczególnie ważna. Aby mogło się ono prawidłowo rozwijać, uczyć i realizować zamierzone cele, musi znajdować się we wspierającej relacji, która da dziecku poczucie bezpieczeństwa. Pozytywne i bliskie relacje dziecka z osobami dorosłymi, zwłaszcza z rodzicami sprzyjają silnej motywacji wewnętrznej.

Motywacja wewnętrzna do nauki – praktyczne wskazówki dla rodziców i nauczycieli

• Bezwarunkowo akceptuj dziecko jako osobę. Dziecko musi mieć świadomość, że jest kochane bez względu na to, jaką ocenę otrzymało.
• Nie miej wygórowanych wymagań w stosunku do dziecka. Musi mieć ono poczucie osiągalności celu. Należy jednak pamiętać o tym, by nie zaniżać wymagań - efektywna nauka wymaga podjęcia wysiłku, tylko wtedy stanie się satysfakcjonującym wyzwaniem.
• Uświadamiaj dziecku, że popełnianie błędów i doświadczanie niepowodzeń to naturalny etap na drodze do samodoskonalenia się, zdobywania wiedzy i umiejętności.
• Chwal dziecko za każde osiągnięcia, nawet najdrobniejsze.
• Spraw, by nauka dla dziecka była przyjemnością - zadbaj więc o pozytywną, luźną atmosferę. Dziecko nie powinno odczuwać nadmiernego stresu i napięcia.
• Zawsze reaguj na potrzeby dziecka - ponownie tłumacz, gdy czegoś nie rozumie lub przerwij naukę, gdy demonstruje ono zmęczenie czy znudzenie.
• Szanuj zdanie dziecka, nawet gdy jest odmienne od twojego. Zachęcaj do samodzielnego i krytycznego myślenia.