Badania biochemiczne - poziom stężenia kwasu moczowego

Stężenie kwasu moczowego we krwi to jeden z parametrów oznaczanych przy badaniach biochemicznych. Jeśli pozostaje w normie, oznacza to, że organizm funkcjonuje prawidłowo. Odstępstwa od normy świadczą o stanach chorobowych.

Kwas moczowy jest wydalany przez przewód pokarmowy w 30%, a pozostała część jest filtrowana przez nerki do moczu. To produkt degradacji puryn (zasad azotowych, które wchodzą w skład DNA i RNA). Wzrost stężenia kwasu moczowego jest wynikiem upośledzenia pracy nerek lub jego nadmiernej produkcji w wątrobie.

Badanie biochemiczne krwi - opis i zalecenia

Biochemiczne badanie krwi z uwzględnieniem stężenia kwasu moczowego wykonuje się, aby wykluczyć dnę moczanową, choroby nerek i choroby rozrostowe. Nie jest to wyłącznie badanie diagnostyczne, służy także do kontrolowania skuteczności metod leczenia.

Poziom kwasu moczowego oznacza się w próbce krwi żylnej, która jest pobierana z żyły łokciowej. Badanie wykonuje się na czczo, minimum 8 godzin po ostatnim (lekkostrawnym) posiłku. Oznaczeń dokonują zautomatyzowane analizatory, które wykorzystują różne reakcje enzymatyczne.

Kwas moczowy - normy ogólne

Prawidłowe stężenie kwasu moczowego we krwi zdrowego człowieka mieści się w przedziale od 3 do 7 mg% (180 do 420 µmol/l). Różnice pomiędzy wartościami zależą od płci - u mężczyzny prawidłowe stężenie wynosi do 7 mg%, a u kobiety do 6 mg%. W zależności od parametrów stosowanych w różnych laboratoriach normy mogą także wynosić 0,15-0,45 mmol/l (2,5-8,0 mg/dl).

Podwyższone stężenie kwasu moczowego - hiperurykemia

Zwiększona produkcja kwasu moczowego w organizmie może mieć charakter pierwotny lub wtórny. Pierwotna hiperurykemia jest wynikiem wrodzonych defektów metabolizmu. Najczęstszym z nich jest zaburzenie sekrecji (jednej z faz powstawania moczu) w kanalikach nerkowych. Rzadką przyczyną jest zespół Lesch-Nyhana, lecz dotyczy to zaledwie jednego procenta przypadków.

Hiperurykemia - przyczyny

Wtórna hiperurykemia może mieć różne przyczyny. Do najczęstszych z nich należą:

• Dieta bogata w puryny - dieta wysokobiałkowa (m.in. podroby, szpinak, groch, szparagi, owoce morza);
• Dna moczanowa;
• Łuszczyca;
• Niedotlenienie tkanek;
• Uszkodzenia tkanek;
• Rozpad komórek w wyniku chemioterapii i radioterapii (tzw. zespół lizy guza);
• Nieprawidłowe wydalanie kwasu moczowego przez nerki;
• Zatrucie ołowiem;
• Zawał serca;
• Duży wysiłek fizyczny;
• Zaburzenia pracy tarczycy.

Spadek stężenia kwasu moczowego - hipourykemia

Hipourykemia, czyli spadek stężenia kwasu moczowego może wynikać z zaburzeń metabolicznych. Pojawia się między innymi w przypadku ksantynurii, rzadkiego zaburzenia genetycznego, przy którym unika się puryn i przyjmuje duże ilości płynów. Hipourykemia może być także związana z zespołem Schwartza-Barttera (SIADH), czyli przy niewłaściwym uwalnianiu wazopresyny. Może także dotyczyć obu tych zaburzeń jednocześnie.

Hipourykemia - przyczyny

Inne przyczyny zmniejszenia stężenia kwasu moczowego we krwi:

• Leczenie dny moczanowej allopurinolem lub innymi inhibitorami oksydazy ksantynowej;
• Wrodzony niedobór enzymu wpływającego na przemiany puryn do kwasu moczowego - oksydazy ksantynowej;
• Przyjmowanie leków: salicylanów, fenylobutazonu, probenecydu, glikokortykosteroidów, czyli środków zwiększających wydzielanie kwasu moczowego;
• Ciąża;
• Akromegalia, czyli nadmierne wydzielanie hormonu wzrostu.