Konkubinat – wady i zalety związku bez zobowiązań

Konkubinat zaczyna być jedną z najbardziej popularnych form związku. Konkubinat ma swoje plusy i minusy. Z jednej strony partnerzy nie są niczym ograniczeni, a z drugiej strony nie mają wielu praw, które przysługują małżonkom.

Czym jest konkubinat?

Konkubinat zwany też związkiem kohabitanckim jest nieformalny, ponieważ są to niezalegalizowane relacje. Jest to świadomy wybór życia bez zobowiązań prawnych wobec partnera. Konkubinat ma wszystkie cechy związku małżeńskiego, z tą różnicą, że partnerzy nie zawarli ślubu. Partnerzy z prawnego punktu widzenia nie tworzą związku mimo tego, że mieszkają razem i łączy ich więź psychiczna i fizyczna. Niechęć do instytucji, brak przekonania co do potrzeby formalizowania związku, przekonania religijne to niektóre z powodów, dla których para nie decyduje się na ślub. Bywa też tak, że osoby żyją w konkubinacie z partnerem, który nie ma rozwodu z poprzedniego małżeństwa.

Konkubinat i prawo majątkowe

Konkubentom nie przysługują żadne prawa majątkowe. Każdy z partnerów bogaci się na własny rachunek. W trakcie „życia na kocią łapę”, jak to się potocznie mówi, oboje partnerzy mogą inwestować w dobra materialne, np. kupno nowego samochodu, remont mieszkania, czy zakup mebli. Partnerzy razem z tego korzystają, ale tak naprawdę stanowi to własność tylko jednego z nich. Rozstanie osób żyjących w konkubinacie może być trudne, właśnie ze względu na podział majątku. Najlepiej prowadzić listę głównych wydatków i zachować rachunki, które ułatwią rozstrzygnięcie wątpliwości co do poniesionych inwestycji i kosztów.

Konkubinat a dziedziczenie

Konkubenci nie dziedziczą nic po sobie, gdyż nie należą do tzw. spadkobierców ustawowych. Uprawniona do dziedziczenia majątku po zmarłym jest rodzina. Można zabezpieczyć swój majątek spisując testament. Jednak jeśli konkubent nie spisał testamentu, rodzina nie może zmusić jego dotychczasowego partnera do natychmiastowego opuszczenia mieszkania. Zgodnie z art. 923 kc nie tylko małżonek, ale i osoby bliskie spadkodawcy, (w tym konkubent), który mieszkał z nim do dnia jego śmierci jest uprawniony do korzystania z mieszkania i jego wyposażenia przez trzy miesiące od dnia jego śmierci. Sprawa wygląda inaczej, jeśli zostanie sporządzony testament uwzględniający konkubenta. Kiedy mieszkanie było wynajmowane przez zmarłego, konkubent ma prawo wstąpienia w stosunek najmu.

Plusy i minusy konkubinatu

Konkubinat ma swoje plusy i minusy. Plusem może być to, że nie ponosi się odpowiedzialności za swojego partnera. Kobieta, która urodziła dziecko, a nie jest mężatką ma status matki samotnie wychowującej dziecko, pobiera zasiłek wychowawczy i korzystniej rozlicza się z podatku. „Życie na kocią łapę” można zakończyć w każdej chwili i nie wymaga to wniesienia sprawy o rozwód. Minusem konkubinatu jest brak dziedziczenia ustawowego, gdyż dziedziczenie może nastąpić tylko w wypadku sporządzonego testamentu. W konkubinacie nie ma domniemania ojcostwa, więc jeśli ojciec sam nie uzna dziecka matka będzie musiała zgłosić się do sądu o ustalenie ojcostwa. W przypadku konfliktu konkubentów, w sprawie rozliczenia majątku niezbędna okazuje się sprawa sądowa, w której wykazać trzeba przeznaczenie wspólnych środków na majątek, który jest własnością jednego z konkubentów.