Jakie gatunki grzybów są w Polsce chronione? Ochrona ścisła i częściowa

Wybierając się na grzyby, musisz rozpoznawać nie tylko grzyby jadalne i trujące (choć to oczywiście najważniejsza umiejętność podczas grzybobrania), ale także grzyby objęte ochroną gatunkową. Zbieranie czy niszczenie chronionych gatunków grozi grzywną lub nawet aresztem.

W 1983 roku Polska, jako pierwszy kraj w Europie, wprowadziła ochronę 21 gatunków grzybów. W 1995 roku wszystkie gatunki grzybów objęto ochroną częściową. W roku 2004 weszło w życie Rozporządzenie Ministra Środowiska, które stało się podstawą prawną do ochrony gatunkowej grzybów. W roku 2014 wprowadzono nowe Rozporządzenia Ministra Środowiska, które wymienia zarówno chronione gatunki, jak i określa listę zabronionych czynności (takich jak niszczenie, zrywanie czy posiadanie chronionych gatunków).

Grzyby objęte w Polsce ścisłą ochroną

Na liście grzybów objętych ścisłą ochroną jest 109 gatunków. Grzybów, które objęte są ścisłą ochroną, nie można:

• celowo niszczyć,
• zrywać,
• w żaden sposób pozyskiwać (także kupować i przyjmować),
• sprzedawać, wymieniać lub przekazywać jako darowiznę,
• przetrzymywać,
• wywozić za granicę,
• przywozić z zagranicy do Polski,
• wprowadzać do środowiska,
• umyślne przesiedlać.

Ponadto zakazane jest także niszczenie siedlisk grzybów chronionych.

Wśród grzybów ściśle chronionych są gatunki, takie jak:

• boczniak mikołajkowy (jadalny),
• borowik korzeniasty (niejadalny, gorzki),
• borowik szatański (trujący),
• borowik królewski (jadalny),
• maślak trydencki (jadalny),
• dwupierścieniak cesarski (jadalny). Jak widać, wśród grzybów chronionych znajdują się także grzyby jadalne, które łatwo pomylić z innymi gatunkami. Jeśli podczas grzybobrania trafisz na grzyb, który wzbudza jakiekolwiek Twoje wątpliwości, nie zrywaj go. Może on być zarówno grzybem chronionym jadalnym, jak i trującym.

Grzyby objęte ochroną częściową – także jadalne podgrzybki i borowiki

Grzyby, które objęte są ochroną częściową, chroni się przed:

• niszczeniem, zrywaniem i uszkodzeniem,
• niszczeniem siedlisk,
• pozyskiwaniem i zbiorem,
• przemieszczaniem w środowisku,
• wprowadzaniem do środowiska.

Regionalny dyrektor ochrony środowiska może wyrazić zgodę na odstępstwo od wymienionych wyżej zakazów.

Do grzybów, które rosną dziko i objęte są częściową ochroną, należą:

• gąska pomarańczowa (jest niejadalna, można pomylić ją z kurką),
• maślak błotny (jadalny),
• maślak syberyjski (jadalny),
• smardz grubonogi (jadalny),
• mitrówka półwolna (jadalna),
• podgrzybek tęgoskórowy (jadalny).

Jeśli spotkasz na swojej drodze grzyby objęte ochroną, nie zbieraj ich, ani nie niszcz ich siedlisk. Szczególnie na terenie rezerwatów przyrody, parków narodowych czy na obszarach będących pomnikami przyrody, za złamanie zasad, grozi kara grzywny (nawet w wysokości 10 000 zł) lub areszt.