Co może wywołać hipercholesterolemię?

Hipercholesterolemia zaczyna się wtedy, gdy stężenie cholesterolu LDL we krwi przekracza 3,0 mmol/l. Może wystąpić zarówno w postaci pierwotnej, jak i wtórnej. Do hipercholesterolemii prowadzi więc nie tylko niezdrowa dieta, ale także stosowanie niektórych leków czy picie alkoholu. Choroba może się także pojawić w następstwie innych schorzeń.

Czym jest hipercholesterolemia?

Hipercholesterolemia, zwana też hiperlipidemią, wbrew powszechnej opinii nie jest schorzeniem, a nieprawidłowością metaboliczną, która objawia się zwiększoną zawartością cholesterolu w osoczu. Tłuszcze, które odpowiedzialne są za hipercholesterolemię to frakcja LDL (tzw. „zły cholesterol”), odkładająca się w naczyniach krwionośnych i powodująca miażdżycę oraz cholesterol całkowity (TC). Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne określiło ich graniczne stężenia, których przekroczenie daje podstawę do rozpoznania hipercholesterolemii. Wartość ta wynosi 3,0 mmol/l (115 mg/dl) dla cholesterolu LDL oraz 5,0 mmol/l (190 mg/dl) dla cholesterolu całkowitego. Hipercholesterolemia jest niebezpieczna przede wszystkim dlatego, że stanowi istotny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowch, takich jak zawał serca i udar mózgu. Może być nieprawidłowością pierwotną, powstającą z powodu defektu genów bądź wtórną, skojarzoną z innymi chorobami lub będącą wynikiem stosowania niektórych leków.

Przyczyny hipercholesterolemii pierwotnej

Hipercholesterolemia pierwotna to zaburzenie wynikające z mutacji pojedynczego genu, który odpowiada za powstawanie receptora LDL transportującego związki tłuszczowe i oczyszczającego krew z cholesterolu. Niekiedy zmutowany gen jest dziedziczony od jednego z rodziców (występuje w jednym allelu). Wówczas nieprawidłowość ujawnia się dopiero w wieku średnim. Znacznie rzadsze jest występowanie mutacji w obu odziedziczonych allelach (od obojga rodziców). Wówczas objawy hipercholesterolemii pojawiają się już we wczesnym dzieciństwie. Innym przypadkiem mutacji pojedynczego genu jest rodzinny defekt apolipoproteiny B-100. Wtedy uszkodzeniu ulega białko wchodzące w skład cząsteczki LDL. Wpływa to na upośledzenie wychwytu wątrobowego LDL. Najczęściej (w 1 na 10 przypadków) dochodzi do mutacji wielogenowej, której sprzyjają spożywanie alkoholu, nadwaga, a także nieprawidłowa dieta.

Przyczyny hipercholesterolemii wtórnej

Hipercholesterolemię wtórną powoduje stosowanie:

• leków sterydowych,
• progestagenów,
• glikokortykosteroidów,
• leków przyjmowanych przy zakażeniu wirusem HIV,
• tiazydowych leków moczopędnych,
• niektórych beta-blokerów.

Hipercholesterolemia wtórna występuje również jako jeden z objawów innych chorób, takich jak: niedoczynność tarczycy, zespół nerczycowy, przewlekła niewydolność nerek, choroby wątroby związane z zastojem żółci w drogach żółciowych czy też cukrzyca i zespół metaboliczny.