Kofeina to substancja psychoaktywna. Czy można się od niej uzależnić?

Kofeina działa pobudzająco na układ nerwowy. Zmniejsza senność i poprawia fizyczną i umysłową wydolność organizmu. Czy należy uznać ją za uzależniający narkotyk?

Kofeina to organiczny związek chemiczny, który znajduje się w roślinach np. w kawie, herbacie lub ziarnach kakaowca. Kofeina może być także otrzymywana syntetycznie. Jest środkiem psychoaktywnym. Kofeina dodawana jest do niektórych produktów spożywczych, takich jak napoje energetyzujące oraz inne napoje gazowane (występuje przede wszystkim w coli). Jest powszechnie wykorzystywaną substancją psychoaktywną. Jej roczne spożycie szacuje się na ok. 120 000 ton.

Pobudzające działanie kofeiny

Kofeina działa pobudzająco na ośrodkowy układ nerwowy (korę mózgu) i poprawia metabolizm. Kofeina zwiększa wydzielanie neuroprzekaźników, takich jak: serotonina, adrenalina, dopamina i noradrenalina. Wykorzystywana jest w celach leczniczych i konsumpcyjnych. Kofeina zmniejsza odczucie przemęczenia i sennego nastroju. Przywraca ostrość umysłu. Zwiększa wydolność fizyczną organizmu. Stosowanie kofeiny w większych dawkach wpływa na rdzeń kręgowy. Kofeina ma właściwości anksjogenne – może zwiększać uczcie lęku i niepokoju. Pobudza wydzielanie soku żołądkowego i zmniejsza napięcie mięśni gładkich rozszerzając oskrzela. Przyspiesza przemianę materii i pobudza spalanie tkanki tłuszczowej. Ma właściwości przeczyszczające i moczopędne. Wprowadzona do organizmu kofeina wchłania się w ok. 45 minut. Kofeina działa pozytywnie na niektóre układy organizmu ludzkiego i jest bezpieczna, o ile jej dzienna dawka nie przekracza 600 mg dziennie (2-3 filiżanki kawy dziennie). W przypadku kobiet w ciąży dawka spożycia kofeiny jest ograniczona i wynosi do 300 mg dziennie.

Negatywny wpływ kofeiny na organizm

Kofeina zwiększa ryzyko zachorowań na raka pęcherza moczowego i przekształca się w organizmie w kwas moczowy, który jest przyczyną skazy moczanowej. Niektóre osoby po wypiciu napoju zawierającego kofeinę doświadczają osłabienia pamięci, osłabienia równowagi oraz drżenia palców lub dłoni. To efekt wypłukiwania magnezu z organizmu.

Kofeina obniża poziom wapnia i podnosi poziom fosforu. Ta dysproporcja powoduje zakłócenie procesu krzepnięcia krwi i osłabienie struktury kostnej. Kofeiny powinny unikać kobiety w ciąży, ponieważ zwiększa ona ryzyko poronień i obumarcia płodu.

Uzależnienie od kofeiny

Kofeina jest związkiem, który powoduje uzależnienie fizyczne i psychiczne. Zespół abstynencyjny – przykre doznania fizyczne i psychologiczne związane z odstawieniem kofeiny – objawiają się pogorszeniem nastroju, brakiem koncentracji, poczuciem zmęczenia, sennością i bólem głowy. Przyjmowanie dużych dawek kofeiny powoduje negatywne odczucia, takie jak niepokój i pogorszenie nastroju. Kofeina zwiększa insulinoodpornosć, dlatego powinni unikać jej cukrzycy.

Przedawkowanie kofeiny – nudności, wymioty i drgawki

Przedawkowanie kofeiny, czyli spożycie jej w dawce przekraczającej 600 mg, powoduje silne pobudzenie ruchowe. Objawami przedawkowania kofeiny są: drżenie rąk, zaburzenia układu pokarmowego i niepokój ruchowy. Kofeina przyspiesza akcję serca, może powodować bezsenność, nudności i wymioty. W silnym zatruciu kofeiną może dojść do porażenia ośrodka oddechowego i drgawek. Śmiertelna dawka kofeiny dla osoby dorosłej to ok. 10 gramów. Śmierć następuje w wyniku migotania komór serca.

Pijąc napoje z kofeiną należy pamiętać o prawidłowym nawodnieniu. Przez moczopędne właściwości kofeiny wydalamy więcej wody niż przyjmujemy w trakcie picia napoju.