Cykl miesiączkowy, czyli menstruacyjny: prawidłowy przebieg

Często nie zdajemy sobie sprawy jakie niesamowite zmiany zachodzą w naszym organizmie podczas cyklu menstruacyjnego. Cykl miesiączkowy trwa zwykle około 28 dni i składa się z fazy przedowulacyjnej i fazy ciałka żółtego.

Cykl menstruacyjny kobiety może trwać od 21 do 35 dni i dzielimy go na dwie fazy:

przedowulacyjną (estrogenową) – związaną z dojrzewaniem komórki jajowej. W tej fazie mają miejsce wszelkie zmiany w długości cyklu;
fazę ciałka żółtego (progesteronową) – od owulacji (czyli uwolnienia dojrzałej komórki jajowej).

Faza przedowulacyjna

Faza przedowulacyjna, nazywana inaczej estrogenową lub folikularną. Jej długość ma charakter zmienny, różny u każdej kobiety oraz zmienia się wraz z wiekiem. Dzieli się ona na dwa okresy: niepłodności względnej oraz płodności.

Pierwszy dzień miesiączki (czyli pierwszy dzień cyklu) jest okresem niepłodności względnej. Nie wydziela się wówczas śluz szyjkowy a szyjka macicy jest twarda, nisko położona i zamknięta. Środowisko w drogach rodnych kobiety ma kwaśny odczyń uniemożliwiający przedostanie się chorobotwórczych ustrojów co również oznacza, że zabójczo działa na plemniki.

Po tej fazie następuje okres płodności, w którym wzrost estrogenów powoduje ponowne rozrastanie się błony śluzowej, dzięki czemu zapłodnione jajeczko będzie miało odpowiednie środowisko do rozwoju. Szyjka macicy mięknie, otwiera się i unosi ku górze. Wysoki poziom estrogenów stwarza przyjazne (zasadowe) środowisko dla plemników poprzez wydzielanie śluzu – co fachowo nazywane jest płodnym śluzem szyjkowym, dzięki któremu mogą one przetrwać w drogach rodnych kobiety nawet kilka dni. Pęcherzyki jajnikowe pierwotne zostają pobudzone do dojrzewania wraz ze wzrostem TSH we krwi. Dalsza produkcja estrogenów powoduje, że na pęcherzyk dominujący (tylko on ulegnie jajeczkowaniu i w nim znajdować się będzie dojrzała komórka jajowa) zostaje wybrany ten z największą zawartością tych hormonów. Pod wpływem swoistej burzy hormonów dojrzały pęcherzyk wraz z komórką jajową pęka, a komórka jajowa opuszcza jajnik i zaczyna się przemieszczać po macicy.

Faza ciałka żółtego (lutealna)

Faza ta rozpoczyna się, gdy pęknięty pęcherzyk jajnikowy (czyli pęcherzyk Graafa) zamienia się w ciałko żółte, które wydziela gównie progesteron. Pod wpływem tego hormonu macica się obniża, twardnieje i zamyka tzw. czopem śluzowym, który odnawiany jest co 3 dni, aby uniemożliwić plemnikom przedostanie się do swojego wnętrza. Po zaczopowaniu macicy następuje faza tzw. fizjologicznej niepłodności.

Pod wpływem dalszego wydzielania progesteronu dochodzi do rozpulchnienia błony śluzowej macicy, czyli tzw. endometrium, które zaczyna być zaopatrywane w substancje odżywcze i tlen przez rozrastające się w nim naczynia krwionośne. Przygotowywane jest w ten sposób środowisko do implantacji, czyli zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej.

W tym momencie istnieją dwie możliwości:

Jeżeli doszło do zapłodnienia, wówczas temperatura ciała kobiety ulega nieznacznemu podwyższeniu, i utrzymuje się na takim poziomie przez pierwsze trzy miesiące ciąży. Po implantacji jajeczka organizm zaczyna produkować hormon ciążowy (o nazwie gonadotropina kosmówkowa – hCG), co pobudza pusty pęcherzyk do dalszej produkcji estrogenu i progesteronu. Dzięki tym hormonom błona śluzowa macicy nie ulega złuszczeniu do momentu rozwinięcia łożyska będącego w stanie utrzymać ciążę.
Jeżeli nie doszło do zapłodnienia, poziom progesteronu spada i błona śluzowa zaczyna obumierać, ulegać złuszczeniu i rozpoczyna się kolejny cykl menstruacyjny.
W badaniach okazało się, że masz nieprawidłowy poziom hormonów? Sprawdź, czym się zajmuje i co leczy endokrynolog.
Twoje miesiączki stały się nieregularne lub całkowicie zanikły? Dowiedz się, jak stres wpływa na okres.
Spóźnia ci się okres i nie wiesz, dlaczego? Zobacz, jakie są inne przyczyny braku okresu niż ciąża.