Badanie FSH wskaźnikiem niepłodności u kobiet i mężczyzn

FSH stymuluje dojrzewanie pęcherzyków w jajniku. Wysoka wartość hormonu folikulotropowego w organizmie może świadczyć o niepłodności, chorobach jajników, przysadki lub jąder. Za pomocą badania FSH można zbadać przyczyny niepłodności u kobiet i mężczyzn.

Charakterystyka hormonu folikulotropowego (FSH)

FSH to hormon peptydowy. Jest wydzielany przez przysadkę mózgową (dokładnie przez jej przedni płat). Hormon FSH u kobiet aktywuje wzrost i proces dojrzewania pęcherzyków, które zawierają komórki jajowe w folikularnej fazie cyklu. Cykl miesiączkowy ma dwie fazy; faza folikularna to pierwsza faza cyklu – typowy jest dla niej wzrost FSH i estrogenów. Hormon FSH jest odpowiedzialny za regulowanie procesów w organizmie wpływających na właściwą pracę układu rozrodczego. Badanie hormonu folikulotropowego pomaga w diagnostyce niepłodności. Wykonywane jest także dla rozpoznania niewydolności przysadki lub podwzgórza. FSH może być oznaczony w próbce moczu lub krwi.

Badanie FSH – wskazania

Do wskazań wykonania badania hormonu folikulotropowego należy diagnostyka niepłodności u kobiet i mężczyzn. Badanie FSH bywa łączone z badaniami LH, poziomu testosteronu, estradiolu czy progesteronu. Służy wtedy jako badanie dodatkowe w celu rozpoznania, np. choroby jajników, menopauzy czy zaburzeń hormonalnych. Badanie FSH wykonywane jest także dla wyjaśnienia powodów nieregularnej menstruacji. U mężczyzn FSH pomaga określić przyczyny niskiej liczby plemników w nasieniu (FSH pobudza jądra do produkcji plemników). FSH bada się także w przypadku podejrzenia chorób przysadki lub jąder. Badane hormonu folikulotropowego wykonywane jest również u dzieci, by wskazać przyczyny zbyt szybkiego lub spowolnionego procesu dojrzewania płciowego.

Jak przebiega badanie FSH?

Kilka dni przed badaniem (2-3 dni) należy unikać picia alkoholu i starać się eliminować przyczyny stresu. Na ok. 12 godzin przed pobraniem krwi należy powstrzymać się od picia kawy i jedzenia posiłków. Badanie FSH trwa krótko (kilka minut). Wykonuje się je na próbce krwi lub moczu. Krew pobiera się w godzinach porannych, najczęściej z żyły w zgięciu łokcia (standardowe procedury pobierania krwi: założenie opaski uciskowej, odkażenie miejsca nakłucia, pobranie krwi do sterylnej próbki, ucisk miejsca nakłucia jałowym gazikiem). W przypadku badania moczu zalecane jest wykonanie oznaczenia na dobowej próbce moczu (zbiórka moczu trwa dokładnie 24h; każda próbka moczu jest oddawana do specjalnego pojemnika aż do następnego dnia, np. trwa to od poniedziałku 8:00 do wtorku 8:00. Całość należy wymieszać, zmierzyć objętość i odlać ok. 50-100 ml, które trafi do laboratorium). FSH jest różnie wydzielane w zależności od pory dnia i od dnia cyklu miesiączkowego.

Wyniki badania hormonu folikulotropowego

Badanie FSH wykonuje się między 2 a 4 dniem cyklu – zwykle w 3 dniu. Norma FSH w tym czasie to 3-12 mIU/ml. Niższe niż 3 mIU/ml stężenie FSH może wskazywać na niewydolność przysadki mózgowej. Wartość od 9 do 12 mIU/ml informuje o obniżonej rezerwie jajnikowej (ilość komórek jajowych w jajnikach). FSH 12-18 mIU/ml świadczy o wyczerpującej się rezerwie jajnikowej. Przy takim stężeniu FSH stymulacja jest utrudniona. Przy stężeniu FSH powyżej 18 mIU/ml prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest nikłe. Stymulacja owulacji jest już często niemożliwa.

Stężenie FSH z wiekiem ulega zmianie. Tuż po urodzeniu jego poziom jest wysoki. U chłopców maleje już w 6 miesiącu życia, u dziewczynek dopiero ok. 1-2 roku. Ponowny wzrost FSH następuje jeszcze przed dojrzewaniem płciowym (6-8 rok życia).

Badania poziomu hormonów podlegają refundacji NFZ. Do bezpłatnego ich wykonania niezbędne jest skierowania od lekarza (ginekologa, endokrynologa lub lekarza pierwszego kontaktu). Cena badania hormonu FSH wykonanego poza NFZ oscyluje w okolicy 15-50 zł.

• Kreatynina to związek chemiczny powstający podczas przemiany kreatyny. Sprawdź badanie na kreatyninę we krwi i w moczu.
• Wskaźnik pH określa czy w organizmie zachowana jest równowaga kwasowo-zasadowa. Aby zbadać pH krwi przeprowadza się badanie zwane gazometrią.
• P-LCR wskazuje, jaki jest procent dużych płytek w ogólnej liczbie płytek krwi. Sprawdź, na co zrobić dodatkowe badanie krwi.
• Androstendion to hormon biorący udział w powstawaniu testosteronu. Sprawdź, jak przebiega badanie.
• Spirometria pozwala ocenić pracę i pojemność płuc. Jak się przygotować do badania płuc?