Zapalenie opon mózgowych u dziecka – co wywołuje chorobę? Objawy i leczenie zapalenia opon mózgowych

Zapalenie opon mózgowych u dziecka objawia się m.in. gorączką, wymiotami, sztywnością karku oraz światłowstrętem. W większości przypadków chore dziecko wymaga leczenia szpitalnego.

Zapalenie opon mózgowych u dziecka jest chorobą wywoływaną najczęściej przez wirusy lub bakterie. Polega na stanie zapalnym struktur otaczających mózg oraz rdzeń kręgowy. Leczenie choroby należy rozpocząć jak najszybciej, gdyż nieleczona może prowadzić do powikłań zagrażających życiu dziecka.

Zapalenie opon mózgowych u dzieci – istota choroby i przyczyny jej rozwoju

Zapalenie opon mózgowych u dzieci może być wywołane przez różne czynniki. Jedną z najczęstszych przyczyn choroby jest infekcja wirusowa. Patogenami odpowiadającymi za rozwój większości zachorowań są enterowirusy. Wirusowe zapalenie opon mózgowych może być również wynikiem zakażenia wirusem: odkleszczowego zapalenia mózgu, świnki, odry oraz grypy. Drugą przyczyną choroby u dzieci jest infekcja o podłożu bakteryjnym. Większość zakażeń wywoływana jest przez: meningokoki (inaczej dwoinki zapalenia opon mózgowo – rdzeniowych), pneumokoki (inaczej dwoinki zapalenia płuc) oraz pałeczkę hemofilną typu B (Haemophilus influenzae). Innymi bakteriami mogącymi prowadzić do zapalenia opon mózgowych u dzieci są: pałeczka okrężnicy (Escherichia coli), gronkowiec oraz bakteria odpowiadająca za boreliozę (Borrelia burgdorferi). Bakteryjne i wirusowe zapalenie opon mózgowych przenosi się drogą kropelkową od osoby chorej lub będącej bezobjawowym nosicielem choroby. Zainfekowana wydzielina z dróg oddechowych w postaci kropelek dostaje się do powietrza podczas kichania lub kasłania chorego. Do zakażenia może dojść również na drodze pokarmowej, poprzez bezpośredni kontakt, np. z zanieczyszczonym przedmiotem (m.in. ręcznikiem) lub na skutek korzystania z jednej szklanki czy sztućców. Zapalenie opon mózgowych może rozwinąć się w konsekwencji infekcji grzybiczej lub pasożytniczej. Niekiedy choroba jest następstwem przyjmowania leków, np. metotreksatu stosowanego w leczeniu nowotworów lub objawem innego schorzenia – guza mózgu, białaczki czy choroby układowej – sarkoidozy.

Objawy zapalenia opon mózgowych u dziecka

Objawy zapalenia opon mózgowych są zależne od wieku dziecka oraz przyczyny choroby. W przypadku wirusowego i bakteryjnego zapalenia u dziecka występują: bóle głowy, nudności, wymioty oraz gorączka. Wraz z rozwojem zapalenia pojawiają się charakterystyczne objawy neurologiczne, inaczej nazywane oponowymi. Zalicza się do nich:

• sztywność karku – u osoby chorej jest utrudnione lub niemożliwe przygięcie głowy w kierunku klatki piersiowej,
• objawy Kerniga – polegają na samoistnym zginaniu się nóg w stawie kolanowym i biodrowych przy próbie podniesienia się osoby chorej,
• objaw Brudzińskiego – polega na odruchowym zgięciu nóg w stawie kolanowym i/lub biodrowym przy próbie przygięcia głowy do klatki piersiowej lub po na środkową okolicę podbrzusza.

Innymi objawami choroby są: złe samopoczucie, wzmożona senność, drażliwość, światłowstręt, napady drgawek oraz wybroczyny skórne. Wirusowe zapalenie opon mózgowych u dzieci cechuje się łagodniejszym przebiegiem niż choroba na tle bakteryjnym. Niemowlęta najbardziej narażone są na meningokokowe zapalenie opon mózgowych, któremu towarzyszą odmienne objawy niż u dzieci starszych, takie jak:

• brak apetytu,
• biegunka,
• żółtaczka,
• płaczliwość,
• plamy na skórze,
• odgięcie głowy do tyłu,
• pulsujące ciemiączko.

Jak leczyć zapalenie opon mózgowych u dziecka?

Leczenie zapalenia opon mózgowych u dziecka jest zależne od przyczyny jego rozwoju, jednak zazwyczaj konieczna jest hospitalizacja. W przypadku bakteryjnego zapalenia opon mózgowych leczenie opiera się na podawaniu antybiotyków oraz uzupełnianiu płynów, które są tracone w wyniku gorączki oraz wymiotów. Choroba o podłożu wirusowym nie poddaje się antybiotykoterapii, dlatego leczenie polega na zwalczaniu objawów choroby lekami przeciwbólowymi i obniżającymi temperaturę ciała.