Wstrząs anafilaktyczny – natychmiastowe usunięcie przyczyny i wezwanie karetki pogotowia może uratować życie

Wstrząs anafilaktyczny występuje po kilku minutach od ekspozycji na czynnik wywołujący, np. ukąszenie szerszenia. Objawem może być obrzęk warg i języka. Szybkie wezwanie pogotowia i ułożenie poszkodowanego w pozycji antywstrząsowej może uratować mu życie.

Wstrząs anafilaktyczny – przyczyny

Wstrząs anafilaktyczny jest to zagrażająca życiu natychmiastowa reakcja nadwrażliwego organizmu. Przyczyną często jest zjedzenie przez alergika produktów, takich jak: orzeszki ziemne, jaja, krowie mleko. Powodem ataku są też ukąszenia owadów (szerszeni, pszczół). Wstrząs anafilaktyczny wywołują także leki (np. antybiotyki), środki znieczulenia miejscowego oraz takie czynniki, jak np. wysiłek fizyczny. Objawy anafilaksji nasilają się pod wpływem połączenia kilku przyczyn wywołujących ten stan, np. wzmożonego wysiłku fizycznego i jednoczesnego ukąszenia owada.

Objawy wstrząsu anafilaktycznego

Pierwsze objawy świadczące o możliwości wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego pomogą przygotować się na ewentualną reakcję nadwrażliwości. Objawy kliniczne pojawią się w ciągu od kilku do kilkudziesięciu minut od momentu kontaktu z czynnikiem wywołującym reakcję. Typowe objawy wstrząsu anafilaktycznego to:

• obrzęk warg i języka,
• świąd skóry – może pojawić się rumień,
• duszący kaszel,
• chrypka,
• katar,
• ból brzucha,
• nudności i wymioty,
• przyspieszenie bicia serca,
• spadek ciśnienia,
• zawroty głowy,
• utrata przytomności.

Wstrząs anafilaktyczny – postępowanie przy pierwszej pomocy

Najważniejsze w pierwszej pomocy w przypadku wystąpienia ataku anafilaktycznego jest natychmiastowe działanie. Wstrząs anafilaktyczny może doprowadzić do śmierci, dlatego wiedza na temat możliwej pomocy może uratować życie. Podczas anafilaksji należy:

• Przerwać, o ile to możliwe, ekspozycję na bodziec wywołujący atak.
• Wezwać pogotowie ratunkowe.
• Ocenić drożność dróg oddechowych i stan świadomości chorego.
• Ułożyć osobę w pozycji przeciwwstrząsowej – na plecach z nogami lekko ku górze np. poprzez podłożenie krzesła lub zrolowanego koca.
• Jeżeli chory wymiotuje – ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej, aby uniknąć zachłyśnięcia się przez niego wymiocinami.
• Pozycja boczna ustalona polega na ułożeniu poszkodowanego na plecach z wyprostowanymi nogami. Następnie jedną rękę chorego należy położyć pod kątem 90 stopni skierowaną do góry. Potem zgiąć przeciwległe kolano i przepleść drugą dłoń z ręką ratownika. W takiej pozycji, przytrzymując dłoń do policzka, przełożyć poszkodowanego na bok w stronę ręki ułożonej pod kątem 90 stopni. Głowę odchylić, aby ułatwić oddychanie.
• Jeżeli chory ma przy sobie lek – wstrzyknąć go. Wstrząs anafilaktyczny powstrzymuje się zazwyczaj adrenaliną lub substancjami przeciwhistaminowymi. Adrenalinę podaje się domięśniowo między przednią a boczną częścią uda.
• Do przyjazdu karetki monitorować rytm pracy serca i częstotliwość oddechów.