Tajemnica zawodowa – definicja i przykłady zawodów nią związanych

Przedstawiciele wielu zawodów są prawnie zobowiązani do przestrzegania tajemnicy zawodowej, a nie dotrzymanie tego obowiązku może mieć konsekwencje karne.

Do jednego z podstawowych obowiązków pracownika według Kodeksu pracy (art. 100 § 1 pkt. 4, zobacz tekst ustawy) należy zachowanie w tajemnicy informacji, które gdyby zostały ujawnione, mogłyby narazić pracodawcę na szkodę. Istnieją również oddzielne przepisy prawa, regulujące obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej w poszczególnych profesjach.

Definicja tajemnicy zawodowej

Pomimo, iż niektóre ustawy posługują się terminem tajemnicy zawodowej, w żadnym akcie prawnym nie ma pełnej jego definicji. Istnieje natomiast komentarz do kodeksu karnego autorstwa Magdaleny Budyń-Kulik, Patrycji Kozłowskiej-Kalisz, Marka Kulika i Marka Mozgawy, w którym mówią oni: "tajemnica zawodowa istnieje, gdy wiadomość nią objęta została uzyskana przez osobę reprezentującą określony zawód, z tytułu wykonywania którego było możliwe wejście w posiadanie cudzej tajemnicy czy sekretu".

Przykłady zawodów i branż objętych tajemnicą zawodową

Liczne przepisy prawa regulują zasady zachowania tajemnicy zawodowej dla poszczególnych zawodów lub obszarów działalności. Wśród nich można wymienić m.in.: tajemnicę adwokacką, sędziowską, radcowską, notarialną czy komorniczą; tajemnicę żołnierzy zawodowych; tajemnicę lekarską, pielęgniarki i położnej, aptekarską, psychiatryczną czy psychologa; tajemnicę bankową, funduszy inwestycyjnych czy ubezpieczeniową i w końcu tajemnicę dziennikarską. Wiele innych branż i specjalizacji również zobligowanych jest do przestrzegania tajemnicy zawodowej.

Konsekwencje ujawnienia tajemnicy zawodowej

Zgodnie z przepisami prawa karnego (art. 266 §1 kodeksu karnego) odpowiedzialności karnej podlega osoba, która wbrew przepisom ustawy lub przyjętemu na siebie zobowiązaniu, ujawnia lub wykorzystuje informację nabytą w wyniku pełnionej funkcji, wykonywanej pracy, działalności gospodarczej, społecznej, publicznej czy naukowej.

Za zachowaniem tajemnicy zawodowej przez przedstawicieli poszczególnych zawodów powinny stać zarówno przepisy prawa, jak i przesłanki etyczne.