Stresory, czyli co powoduje stres

Stresor to wydarzenie czy sytuacja, która wywołuje stres. Stres jest stanem organizmu, w którym zostaje zachwiana równowaga fizyczna i/lub psychiczna. Krótko mówiąc – to coś, co zaburza nasz wewnętrzny spokój. Stresory mogą być różnego kalibru – od urlopu (tak, z urlopem też wiąże się stres!) po śmierć bliskiej osoby.

Wydarzeniami, które wywołują stres mogą być:

stresory związane ze środowiskiem – duży hałas, zbyt niska lub wysoka temperatura, złe oświetlenie, duży tłok;
codzienne wydarzenia – zgubienie kluczy, korek, kolejka do kasy;
stresory w miejscu pracy – zajęcia zbyt łatwe lub zbyt trudne, brak informacji zwrotnej nt. jakości pracy, nużące powtarzające się obowiązki, brak komfortu fizycznego w miejscu pracy;
zmiany życiowe – rozwód, żałoba, ślub;
stresory chemiczne – tytoń, alkohol, narkotyki;
stresory społeczne – wymagania ze strony otoczenia, rodziny, bliskich.

Skala stresu Holmesa i Rahe'a

W 1967 roku dwaj psycholodzy, Thomas Holmes i Richard Rahe, stworzyli listę największych stresorów, czyli najbardziej stresujących sytuacji w życiu. Każdemu z nich przyznali określoną liczbę punktów na stupunktowej skali – im więcej, tym niekorzystniej wpływają na równowagę człowieka. Zwrócili również uwagę na to, że stres pojawiający się w różnych sytuacjach kumuluje się i gdy osiąga określony poziom, może być niebezpieczny dla zdrowia.

Holmes i Rahe stworzyli trzy poziomy stresu na podstawie zsumowania punktów poszczególnych wydarzeń:

gdy zsumowana punktacja jest mniejsza niż 150 istnieje tylko niewielkie niebezpieczeństwo zachorowania,
gdy wynik punktowy wynosi od 150 do 299 punktów, ryzyko, że stres wpłynie negatywnie na stan zdrowia jest umiarkowane,
gdy wynik jest powyżej 300 punktów, ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia jest wysokie. Jest to moment, gdy z dużym prawdopodobieństwem wystąpią choroby psychosomatyczne, a więc takie, które są uzależnione od stanu psychicznego.

Największe stresory

Naukowcy opracowali dwie listy – dla osób dorosłych i młodszych. Mają one różne punktacje, ponieważ te same wydarzenia w różnym wieku mogą mieć różne konsekwencje. Przykładowo dla dorosłej osoby stresor, jakim jest wejście w związek małżeński ma 50 punktów, natomiast dla osoby niepełnoletniej już 95.

Wybrane stresory dla osoby dorosłej:

śmierć współmałżonka – 100,
rozwód – 73,
separacja – 65,
przebywanie w więzieniu – 63,
śmierć bliskiego członka rodziny – 63,
ciężka choroba – 53,
małżeństwo – 50,
zwolnienie z pracy – 47,
powrót partnerów do siebie – 45,
ciąża – 40,
urlop – 13.

Wybrane stresory dla osoby młodej:

śmierć rodzica – 100,
nieplanowana ciąża lub aborcja – 100,
ślub – 95,
rozwód rodziców – 90,
widoczna deformacja ciała – 80,
zostanie ojcem – 70,
pobyt rodzica w więzieniu przez ponad rok – 70,
separacja rodziców – 69,
śmierć brata lub siostry – 68,
brak akceptacji przez rówieśników – 67,
nieplanowana ciąża siostry – 64,
odkrycie, że jest się adoptowanym dzieckiem – 63,
rozpoczęcie chodzenia na randki – 51,
rzadsze kłótnie z rodzicami lub rodziców między sobą – 26.

Nie są to oczywiście wszystkie stresory, z jakimi mogą spotkać się czy to dorośli, czy dzieci. Od razu jednak widać, że sytuacje stresujące dla osób dorosłych są źródłem napięcia i zdenerwowania także i dla osób młodych, choć odczuwają oni wszystko intensywniej. Drugim ważnym spostrzeżeniem badaczy jest to, że stresorem może być również sytuacja pozytywna, np. pogodzenie się partnerów ze sobą, małżeństwo czy ciąża, nawet ta planowana. Z czego to wynika? Nawet wydarzenia tak oczekiwane i długo planowane, np. ślub, wiążą się z dużymi zmianami w życiu, a ze strony bardziej banalnej – z mnóstwem stresu przy przygotowaniach do samej uroczystości ślubnej. Nie można w związku z tym całkowicie uniknąć stresu w życiu. Co więcej – jest on nam czasami potrzebny i mówimy wtedy o tzw. eustresie, który nie jest zbyt intensywny, ale za to motywuje nas do działania.

Eustres, czyli stres pozytywny, to krótkotrwałe napięcie, związane z oczekiwanym dobrym wydarzeniem. Dzięki takiemu stresowi „spinamy się” do wykonania czekających nas zadań. Na przykład eustresem może być awans – denerwujemy się nowymi obowiązkami, ale przed ich przyjęciem nie stresujemy się zbyt długo, napięcie pozwala nam zaangażować się w pełni w ich przejęcie.

Widoczne zmiany ropne należy dezynfekować i leczyć maściami przepisanymi przez dermatologa. Dowiedz się czy można wyciskać pryszcze.
Wypryski pojawiają się, wskutek nadmiernego wydzielania łoju. Przeczytaj: jakie są najczęstsze przyczyny wysypu pryszczy na twarzy.
Zaskórniki to rozszerzone pory, które są zatkane przez zanieczyszczenia. Poznaj domowe sposoby na wągry.