Schizofrenia – czym jest i jak ją rozpoznać?

Schizofrenia jest jedną z najbardziej tajemniczych chorób. Sprawia, że trudno jest ocenić, co jest realne, a co tylko wytworem umysłu. Utrudnia radzenie sobie z emocjami, nawiązywanie relacji i ogólnie normalne funkcjonowanie. Ale to nie znaczy, że nie ma nadziei dla osób ze schizofrenią. Schizofrenia jest z powodzeniem leczona. Jednak pierwszym krokiem jest identyfikacja objawów. Dopiero po właściwej diagnozie można zacząć leczenie.

Czym jest schizofrenia?

Schizofrenia to zaburzenie psychiczne, które wpływa na to, w jaki sposób człowiek się zachowuje, myśli i patrzy na świat. Ludzie ze schizofrenią często inaczej postrzegają rzeczywistość. Mogą słyszeć i widzieć rzeczy, które nie istnieją, mówić w dziwny i niepokojący sposób, wierzyć, że inni próbują im zaszkodzić albo twierdzić, że są wciąż obserwowani. Te przeświadczenia mogą utrudniać normalne funkcjonowanie. Mimo że nie można wyleczyć schizofrenii, przy stosowaniu leków i terapii, wiele osób z tym zaburzeniem może funkcjonować samodzielnie.

Wczesne obawy schizofrenii

U niektórych ludzi schizofrenia pojawia się nagle i bez ostrzeżenia. Jednak najczęściej rozwija się powoli z subtelnymi znakami ostrzegawczymi, które stopniowo zaczynają dezorganizować życie. Bliscy i rodzina osób ze schizofrenią potwierdzają, że mieli wrażenie, iż coś jest nie tak z ich bliskim, ale nie wiedzieli co.

We wczesnej fazie osoby ze schizofrenią często wyglądają na ekscentryczne, bez motywacji i bez uczuć. Izolują się od innych, zaczynają zaniedbywać swój wygląd. Mogą porzucać hobby i zmieniać zwyczaje. Do najczęstszych wczesnych sygnałów ostrzegawczych należą:

• zaburzenia depresyjne,
• niemożność płaczu i wyrażania radości,
• zaniedbanie higieny osobistej,
• odsunięcie się od bliskich,
• bezsenność lub zbytnia senność,
• rozkojarzenie, kłopoty z koncentracją,
• przesadna reakcja na krytykę,
• dziwne użycie słów lub nietypowy sposób mówienia.

Objawy charakterystyczne dla schizofrenii

Jest 5 podstawowych objawów charakterystycznych dla schizofrenii: urojenia, omamy, zaburzenia mowy, zaburzenia zachowania i objawy nazywane negatywnymi. Nie u każdej osoby pojawiają się wszystkie symptomy, a u jednej osoby objawy mogą się zmieniać.

1. Urojenia – to fałszywe przekonania i sądy, często są nielogiczne i niesamowite, a jednocześnie nie można osoby chorej przekonać do tego, że są nieprawdą. Urojenia mogą polegać na przeświadczeniu chorego, że np. jest się sławną osobą, że sąsiad chce go otruć, czy też że dostaje jakieś tajemne wiadomości lub ktoś czyta jego myśli itd.

2. Omamy/halucynacje – są to dźwięki lub inne zmysłowe doznania, które odczuwane są jako prawdziwe, ale istnieją tylko w umyśle osoby chorej na schizofrenię. Często przybierają postać słyszanych w głowie głosów. Zazwyczaj wzmacniają się, gdy osoba jest sama.

3. Zaburzenia mowy – ale także urywane myśli, problemy z koncentracją, udzielanie odpowiedzi nieadekwatnych do pytania, zaczynanie zdania jednym tematem, a kończenie go zupełnie innym, mowa nielogiczna i gonitwa myśli. Typowe są perseweracje (powtarzanie jednego słowa lub frazy), neologizmy (tworzenie nowych słów), gubienie wątków i nagłe przeskakiwanie z tematu na temat.

4. Zaburzenia zachowania – nieumiejętność współpracy z innymi, nieadekwatne i nieproporcjonalne reakcje emocjonalne, brak kontroli nad emocjami, impulsywność.
5. Objawy negatywne – polegają na zaniku „normalnych” objawów, które występują u zdrowych ludzi. Częstymi negatywnymi objawami jest brak ekspresji emocjonalnej, apatia – brak zainteresowań, problemy z motywacją, brak zainteresowania światem, trudności z nawiązaniem rozmowy.

• Dowiedz się, na czym polega rozdwojenie jaźni, czyli tzw. osobowość wieloraka.
• Zobacz, czy schizofrenia jest chorobą dziedziczną.
• Poznaj objawy najczęściej występujących zaburzeń psychicznych.