Krewny a powinowaty – jaka jest różnica?

Powinowactwo i pokrewieństwo oznaczają istnienie więzi rodzinnej, która niesie ze sobą konsekwencje prawne. Krewni posiadają wspólnych przodków, powinowactwo powstaje natomiast między jednym małżonkiem a krewnymi drugiego. Relacje te oznacza się w stopniach i liniach.

Pokrewieństwo i powinowactwo

Zarówno pokrewieństwo, jak i powinowactwo oznacza istnienie więzi rodzinnej. Określa się je w stopniach. W polskim prawie obowiązuje obliczanie stopni pokrewieństwa i powinowactwa według komutacji rzymskiej, w której każde urodzenie oznacza jeden stopień. Ojciec i córka są więc krewnymi pierwszego stopnia, babcia i wnuk – drugiego, siostra i brat – również drugiego stopnia.

Pokrewieństwo i powinowactwo oznacza się także według linii – krewnym w linii prostej są osoby, które pochodzą jedna od drugiej – matka i syn, prababcia i prawnuk itd. Natomiast krewnymi w linii bocznej są osoby, które pochodzą od wspólnego przodka, jednak nie są krewnymi w linii prostej.

Pokrewieństwo

Pokrewieństwo oznacza istnienie więzów krwi, czyli relacji biologicznej. Krewnymi są osoby, które pochodzą od siebie nawzajem lub od wspólnego przodka. Wstępni to osoby, od których pochodzimy – rodzice, dziadkowie, pradziadkowie itd., natomiast zstępni – to osoby, które pochodzą od nas – dzieci, wnuki, prawnuki itd. Osoby pochodzące od wspólnego wstępnego to np. rodzeństwo czy kuzyni.

Powinowactwo

Powinowactwo oznacza więź rodzinną, która powstała na skutek zawarcia małżeństwa. Powinowatymi są więc zarówno sami małżonkowie, jak ich rodzice i rodzeństwo dla drugiego z małżonków – teściowie, zięć itp. Powinowactwo trwa pomimo ustania małżeństwa, np. na skutek rozwodu czy śmierci jednego z małżonków.

Pokrewieństwo i powinowactwo – konsekwencje prawne

Pokrewieństwo i powinowactwo jest przeszkodą do zawarcia małżeństwa - nie mogą go zawrzeć ze sobą krewni w linii prostej, rodzeństwo ani powinowaci w linii prostej. Sąd może jednak zezwolić na zawarcie małżeństwa pomiędzy takimi osobami, np. kiedy mają wspólne dziecko i zawarcie małżeństwa między nimi jest zgodne z jego dobrem.

Zakaz zawierania małżeństwa dotyczy także przysposobionego i przysposabiającego. Są oni dla siebie powinowatymi, jednakże nawet rozwiązanie przysposobienia nie daje im prawa do zawarcia małżeństwa.

Inaczej jest w przypadku ślubu kościelnego – kościół katolicki nie zezwala na małżeństwo również między kuzynami do czwartej linii włącznie, czyli krewnymi posiadającymi wspólnych dziadków.

Istnienie więzi rodzinnych, czy to pokrewieństwa, czy też powinowactwa, ma też szereg konsekwencji prawnych nie tylko na gruncie prawa rodzinnego. Ma wpływ np. na prawo odmowy zeznań w postępowaniu karnym czy przynależność do danej grupy podatkowej, od której może zależeć zwolnienie z podatku, np. od spadków i darowizn.