Fenotyp i genotyp, czyli duet, który odpowiada za cechy człowieka

Genotyp to zespół wszystkich genów organizmu, które wpływają na fenotyp, czyli właściwości fizyczne człowieka. Na cechy fenotypowe składają się: wzrost, wygląd, budowa ciała, płodność, skłonność do chorób oraz osobowość.

Fenotyp zależy od genotypu, gdyż zestaw genów człowieka wpływa na jego wygląd i zachowanie. Czynniki środowiskowe mogą zmienić cechy zewnętrzne i osobowościowe danej osoby. Genotyp i fenotyp sprawiają, że każdy organizm żywy jest indywidualny i niepowtarzalny.

Charakterystyka i funkcje fenotypu

Fenotypem nazywa się zespół różnych cech fizycznych człowieka. Fenotyp obejmuje: wygląd, anatomię, płodność, zachowanie, osobowość, cykl życia, zachodzące zmiany biologiczne oraz oddziaływanie środowiska na organizm. Cechy fenotypowe objawiają się: skłonnościami do chorób (szczególnie genetycznych), wzrostem i budową ciała danej osoby oraz jej kolorem skóry, włosów oraz oczu. Fenotyp jest zależny od genotypu i wykształca się już okresie płodowym oraz w trakcie rozwoju społecznego. Rodzaj i jakość pożywienia, klimat miejsca zamieszkania, wilgotność powietrza, temperatura, warunki mieszkalne, warunki pracy oraz stopień zanieczyszczenia są okolicznościami zewnętrznymi, które wpływają na fenotyp człowieka.

Genotyp – czym jest i za co opowiada?

Genotyp jest zespołem wszystkich genów danego organizmu. Tworzą go pary alleli, czyli genów znajdujących się na chromosomach. To od nich zależy dziedziczenie cech przez potomstwo. Każdy organizm ma indywidualny i niepowtarzalny genotyp. Wyjątek stanowią jedynie bliźnięta jednojajowe, które mogą (lecz nie muszą) mieć taki sam zestaw genów. Genotyp i czynniki środowiskowe wpływają na wykształcenie się cech fenotypowych (fizycznych).

Plastyczność fenotypowa, czyli jak działają fenotyp i genotyp?

Plastyczność fenotypowa jest zdolnością genotypu do wykształcenia różnych fenotypów. Pod wpływem środowiska cechy fenotypowe dla tego samego genotypu mogą być odmienne. Przykładowo: naturalne klony, takie jak truskawki sadzone z kłączy, w zależności od gleby i nasłonecznienia mają różne owoce. Organizmy o zupełnie odmiennych cechach fizycznych mogą mieć zbliżone genotypy.

Zjawisko to najlepiej obrazuje urodzenie kilkorga dzieci. Rodzeństwo, choć może mieć wiele podobnych cech, różni się zespołem genów. Każde dziecko tych samych rodziców, mających określone genotypy, ma inne cechy fenotypowe. Dzięki temu ludzie są zróżnicowani pod względem wyglądu oraz zachowania i trudno jest znaleźć dwa identyczne genotypy.

Wpływ środowiska na fenotyp

Czynniki środowiskowe, wraz z genotypem, odgrywają istotną rolę w kwestii kształtowania się cech fizycznych człowieka. Za przykład może posłużyć wzrost: jeśli rodzice mają poniżej 160 centymetrów, dzieci, za sprawą zasad dziedziczenia, powinny urosnąć podobnie. Mogą pojawić się jednak czynniki, które sprawią, że potomek będzie wyższy. Dzieje się tak w przypadku poprawy warunków życia, czyli jedzenia produktów bogatych w witaminy i minerały, wysypianie się oraz dostęp do opieki medycznej i leków.