Czynny żal do urzędu skarbowego, czyli co zrobić, gdy nie wysłaliśmy PIT

Czynny żal to sposób uniknięcia sankcji karnoskarbowej za dopuszczenie się wykroczenia lub przestępstwa skarbowego. Czynny żal należy złożyć, gdy podatnik spóźnił się z wysłaniem PIT, nie wpłacił podatku lub miał błędy w dokumentach księgowych.

Zgodnie z postanowieniami kodeksu karnego skarbowego (art. 16 § 1) jeżeli sprawca, który popełnił czyn zabroniony, powiadomi właściwy organ ścigania i ujawni wszelkie istotne okoliczności swojego czynu (szczególnie ujawni nazwiska osób, które działały razem ze sprawcą) nie poniesie kary za dokonane przestępstwo skarbowe. Składając czynny żal jesteśmy zobowiązani opłacić jedynie konieczny podatek, bez ponoszenia dodatkowych opłat.

Z czynnego żalu mogą skorzystać osoby, które: nie złożyły sprawozdania finansowego, nie zdołały w terminie złożyć do urzędu skarbowego zeznania podatkowego, nie odprowadziły lub nie naliczyły na czas należnego podatku dochodowego, osoby, które nie opłaciły należnego podatku VAT oraz podatnicy, którzy prowadzili księgi rachunkowe w sposób niewłaściwy.

Warunki konieczne do złożenia czynnego żalu

Aby procedura czynnego żalu mogła zostać skutecznie zastosowana, sprawca musi spełnić kilka niezbędnych warunków:

• wykroczenie lub przestępstwo skarbowe musi zostać popełnione – procedury czynnego żalu nie można wykorzystywać z wyprzedzeniem. Sprawca musi dokonać czynu zabronionego, aby następnie móc skorzystać z czynnego żalu;
• powiadomienie odpowiedniego organu – sprawca, który popełnił wykroczenie lub przestępstwo skarbowe zobowiązany jest zawiadomić (ustnie lub na piśmie) organ postępowania przygotowawczego, np. urząd skarbowy, policję, urząd celny lub inspektora kontroli skarbowej. Zawiadomienie to powinno być złożone przez sprawcę, zanim uprawniony organ będzie miał udokumentowaną wiadomość o popełnionym czynie zabronionym. Istotne jest by zawiadomienie zostało złożone przed wszczęciem kontroli bądź innej czynności służbowej, która zmierza do ujawnienia przestępstwa;
• informacje istotne na temat przestępstwa skarbowego – sprawca czynu zabronionego zobowiązany jest do udzielenia wszelkich szczegółów na temat dokonanego wykroczenia lub przestępstwa skarbowego. Zatajenie informacji spowoduje, że czynny żal będzie nieskuteczny, a w efekcie sprawca nie uniknie kary:
• opłata zalegającego podatku – sprawca czynu zabronionego może skorzystać z instytucji czynnego żalu o ile uiści wymaganą należność w terminie wyznaczonym przez organ postępowania przygotowawczego.

Czynny żal – elementy wniosku

Nie ma urzędowo ustalonego wzoru czynnego żalu. Osoba, która chce dokonać samodenuncjacji może złożyć zawiadomienie pisemnie lub ustnie do protokołu. Pisemne zawiadomienie powinno zawierać:

• miejscowość i datę złożenia zawiadomienia,
• dane osoby, która składa zawiadomienie,
• dane urzędu,
• opis sytuacji dokonanego przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, zawarcie istotnych informacji, stosowne uzasadnienie,
• formułkę „wyrażam czynny żal”,
• podpis sprawcy.