Co oznacza pojęcie osoby prawnej?

O tym, co to jest osoba prawna według polskiego prawa, stanowi kodeks cywilny. Zawiera on definicję osoby prawnej.

Definicja osoby prawnej w kodeksie cywilnym

Kodeks cywilny (zobacz tekst ustawy) w art. 33 stanowi: „Osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną.” Od przepisu konkretnej ustawy będzie więc zależało, czy dana jednostka jest osobą prawną w systemie polskiego prawa, a więc czy stosują się do niej regulacje zawarte w dziale II części ogólnej kodeksu cywilnego. Mogą to być np. szkoły wyższe, fundusze emerytalne, kościoły. Osobowość prawną uzyskuje się z chwilą wpisu do odpowiedniego rejestru.

Osoby prawne charakteryzują się tym, że ustawa przyznaje im zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych. Zdolność prawna oznacza, że mogą one być samodzielnie podmiotami praw i obowiązków, a więc posiadać majątek czy być pociągnięte do odpowiedzialności. Natomiast zdolność do czynności prawnych pozwala im te prawa nabywać, zaciągać samodzielnie zobowiązania poprzez zawieranie umów, samodzielnie zaciągać kredyty i rozliczać się z obowiązku podatkowego, a także brać czynny udział w postępowaniach sądowych. Zdolność do czynności prawnych jest realizowana przez osoby prawne poprzez działanie ich organów, takich jak np. zarząd.

Przepisy regulują powstanie, ustrój i ustanie osób prawnych. Jeśli prawo tak przewiduje, to ich organizację i sposób działania reguluje także statut osoby prawnej. Osoba prawna zawsze działa przez określone przez ustawę oraz jej statut organy. Od siedziby organu zarządzającego zależy siedziba tej osoby, określona jako konkretna miejscowość.

Rodzaje osób prawnych

Rodzaje osób prawnych to:

• Korporacje – zbiorowości osób fizycznych,
• Zakłady (fundacje) – czyli masy majątkowe przeznaczone na dany cel.
• Odpowiednie stosowanie

Przepisy KC w tym zakresie stosuje się również do tzw. ułomnych osób prawnych, czyli jednostek organizacyjnych, które nie posiadają osobowości prawnej, jednakże posiadają zdolność prawną na mocy odpowiedniej ustawy.