Brak miłości i rozłąka z najbliższymi – choroba sieroca

Choroba sieroca ma różne objawy: od apatii po nadmierne pobudzenie, obniżone lub nasilone napięcie mięśniowe oraz charakterystyczne kiwanie się. Objawów choroby sierocej jest znacznie więcej, a jedyne lekarstwo na to schorzenie to zapewnienie dziecku opieki, poczucia bezpieczeństwa i kochających opiekunów.

Przyczyny i objawy choroby sierocej

Choroba sieroca, to według Encyklopedii PWN, występujący w rozwoju małego dziecka – do 5 roku życia - zespół objawów zaburzeń czynnościowych, który jest bezpośrednią przyczyną deprywacji potrzeb emocjonalnych. Jest to lakoniczna, ale bardzo miarodajna definicja. Dysfunkcje w zachowaniu małego dziecka najczęściej pojawiają się na skutek długiej rozłąki z rodzicami, opiekunami – nie ma reguły, jeżeli chodzi o przebieg choroby. Wszystko uzależnione jest od kilku czynników: wiek i wrażliwość dziecka, czas rozłąki z najbliższymi, środowisko w którym przebywa.

Objawy choroby sierocej często występują w poszczególnych fazach jej rozwoju, wyróżniamy trzy fazy:

1. Początkowo dziecko krzyczy, płacze, jest agresywne, nie podejmuje próby kontaktu z innymi. Wykazuje brak zainteresowania otoczeniem, traci apetyt lub wręcz staje się żarłoczne. Zespół takich objawów nazywany jest fazą protestu.

2. Dziecko wciąż płacze, ale już rzadziej. Mniej gwałtownie reaguje, agresję zastępuje apatia. Jest to czas, w którym dochodzi do tzw. automatyzmów ruchowych, takich jak ssanie palca, kręcenie głową, kiwanie się, uderzanie przedmiotami, uderzanie głową w ścianę lub łóżeczko. Dziecko staje się osowiałe, zaczyna się moczyć w nocy, na bodźce reaguje z opóźnieniem. Obniża się również odporność jego organizmu. Są to cechy charakterystyczne dla fazy rozpaczy.

3. W ostatniej fazie choroby sierocej – fazie wyparcia pojawiają się zachowania takie jak: zaprzeczenie miłości do rodzica, które je opuściło, zubożenie mimiki twarzy, tzw. sufitowanie, czyli błądzenie pustym wzrokiem bez wyraźnego celu. Dziecko staje się bierne, wyciszone, miewa stany lękowe.

Ponadto choroba sieroca może również wpływać na funkcjonowanie układu trawiennego – powodując wymioty, nietrzymanie moczu i stolca oraz hormonalnego – hamując wzrost i rozwój fizyczny dziecka. Niektóre dzieci są wyciszone i wycofane inne zaś nadpobudliwe, agresywne i skłonne do zachowań destrukcyjnych.

Choroba sieroca – jak leczyć?

Leczenie choroby sierocej polega przede wszystkim na szybkiej interwencji. Jeżeli uda się dziecko przenieść do środowiska, w którym są zaspokajane jego potrzeby, wówczas jest szansa na wyeliminowanie przykrych objawów i niedopuszczenie ich rozwoju. Najczęściej działanie takie polega na umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub adopcyjnej. Osoby, które w dzieciństwie doświadczyły choroby sierocej i nie zostało podjęte żadne działanie, w życiu dorosłym często borykają się z większością objawów, które towarzyszyły im w dzieciństwie oraz mają problem z:

• logicznym i abstrakcyjnym myśleniem, wyobraźnią,
• zrozumieniem odczuć innych osób – empatią,
• strachem przed bliskością,
• wyuczoną bezradnością,
• egocentryzmem.

Dlatego bardzo ważne jest podjęcie właściwych kroków w momencie, gdy zauważymy niepokojące objawy mogące świadczyć o rozwoju choroby sierocej.