Trzustka – niewielki, a istotny narząd: położenie i funkcje
Położenie trzustki to górna lewa część brzucha. Ten niewielki narząd ma dwie główne funkcje: zewnątrzwydzielniczą i wewnątrzwydzielniczą.
Położenie trzustki to górna lewa część brzucha. Ten niewielki narząd ma dwie główne funkcje: zewnątrzwydzielniczą i wewnątrzwydzielniczą.
Część wewnątrzwydzielnicza trzustki wytwarza hormony. Zewnątrzwydzielnicza część produkuje sok trzustkowy, który zawiera enzymy trawienne.
Położenie trzustki i jej budowa
Trzustka znajduje się w górnej, lewej części jamy brzusznej, za żołądkiem.
Jest to spłaszczony, wydłużony gruczoł o nieregularnym kształcie. Wyglądem przypomina haczyk bądź młotek. Oglądany od innej strony ma kształt zbliżony do litery „S”.
Trzustka ma guzkowaty wygląd. Na powierzchni tego narządu bywa obecna tkanka tłuszczowa, która zabarwia go na żółtawy odcień. Tłuszcz wygładza też powierzchnię trzustki. Miąższ tego narządu jest miękki.
Funkcje trzustki
Funkcja trzustki, która jest niezwykle ważna dla procesu trawiennego obejmuje wytwarzanie glukagonu i insuliny. Te dwa hormony trafiają do jelita cienkiego i w nim biorą udział w syntezie spożytych pokarmów. Insulina i glukagon są wytwarzane w wyspach Langerhansa w części wewnątrzwydzielniczej trzustki. Stanowiąca 1-2% masy trzustkowej część produkuje także polipeptyd trzustkowy oraz somatostatynę.
Za zewnątrzwydzielniczą część trzustki odpowiadają pęcherzyki wydzielające sok trzustkowy. Ilość soku wytwarzana w ciągu doby wynosi od 1 aż do 4 litrów – zależnie od ilości spożytego pokarmu.
Diagnozowanie chorób trzustki
Diagnoza chorób trzustki jest utrudniona przede wszystkim ze względu na jej położenie. Trzustka leży poza otrzewną, głęboko w jamie brzusznej. W badaniach obrazowych często przesłania ją dwunastnica. Natomiast badania laboratoryjne pokazują nieprawidłowe działanie trzustki dopiero wtedy, kiedy jej czynność jest ograniczona w ponad 75%.
Badania laboratoryjne wykonywane przy podejrzeniach problemów z trzustką to:
- oznaczenie enzymów trzustkowych: amylazy i lipazy w surowicy krwi,
- aktywność amylazy w moczu – to badanie jest najbardziej efektywne w wykrywaniu chorób trzustki,
- pomocne może być też zbadanie poziomu enzymów wątrobowych: LDH i AspAT. LDH nie jest jednak specyficzny jedynie dla chorób trzustki. Jego poziom rośnie też przy chorobach wątroby, zawale serca lub w nowotworach.
Badania obrazowe, które wykonuje się w diagnostyce chorób trzustki:
- USG jamy brzusznej – jest to szybkie i proste badanie,
- tomografia komputerowa – badanie bardziej inwazyjne niż USG.
Objawy mogące świadczyć o problemach z trzustką
O problemach z działaniem trzustki mogą świadczyć:
- palący ból brzucha po lewej stronie ciała pod żebrami,
- nudności,
- gorączka,
- ból głowy,
- przyspieszony rytm serca i częstoskurcz,
- utrata wagi.
Najczęściej występujące choroby trzustki to:
- ostre zapalenie trzustki,
- przewlekłe zapalenie trzustki,
- rak trzustki,
- niewydolność trzustki, mogąca być objawem mukowiscydozy.
- Częstą przyczyną problemów trawiennych jest pośpiech w jedzeniu. Problemy z trawieniem: skąd się biorą?
- Aby uniknąć problemów z trawieniem należy włączyć do codziennej diety produkty bogate w błonnik. Problemy z trawieniem: jak ich unikać?
- Można poprawić trawienie, wystarczy jeść większe ilości warzyw i owoców. Co poprawia trawienie?
- Zapalenie śluzówki żołądka uniemożliwia jej regenerację i prawidłową pracę. Podrażniony żołądek: zapalenie błony śluzowej żołądka.