Urlop okolicznościowy: kiedy przysługuje i komu?
Urlop okolicznościowy przysługuje przy szczególnych wydarzeniach życiowych, które uniemożliwiają wykonywanie przez pracownika jego obowiązków. Należy się każdej osobie zatrudnionej na umowę o pracę, niezależnie od tego, czy jest to praca na czas nieokreślony, czy określony.
Urlop okolicznościowy przysługuje przy szczególnych wydarzeniach życiowych, które uniemożliwiają wykonywanie przez pracownika jego obowiązków. Należy się każdej osobie zatrudnionej na umowę o pracę, niezależnie od tego, czy jest to praca na czas nieokreślony, czy określony.
Przepisy odnośnie urlopów okolicznościowych reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz. U. z 1996 r. nr 60, poz. 281 ze zm.).
Pracodawca nie ma prawa odmówić udzielenia urlopu okolicznościowego, jednak wcześniej pracownik musi złożyć odpowiedni wniosek.
Ile przysługuje dni urlopu okolicznościowego?
Pracownikowi przysługują dwa dni urlopu okolicznościowego z powodu:
- ślubu,
- narodzin dziecka (nie ma na to wpływu chęć skorzystania z urlopu ojcowskiego),
- śmierci i pogrzebu współmałżonka, dziecka, matki, ojca, macochy lub ojczyma.
Jeden dzień urlopu przysługuje w związku ze:
- ślubem dziecka pracownika,
- śmiercią rodzeństwa, teściowej, teścia, babci, dziadka lub innej osoby, którą pracownik się opiekuje lub ją utrzymuje.
Pracodawca nie musi, ale może zażądać udowodnienia zaistnienia okoliczności, które uprawniają do skorzystania z urlopu okolicznościowego. Dokumenty, które przedstawia się w takim wypadku to:
- odpis aktu zawarcia małżeństwa,
- odpis skróconego aktu urodzenia dziecka,
- odpis aktu zgonu.
Czy urlop okolicznościowy jest obowiązkowy?
Nie ma obowiązku wykorzystania urlopu okolicznościowego, warto jednak pamiętać, że nie musi on być udzielony dokładnie tego samego dnia, którego nastąpiło wydarzenie uprawniające do tego. Na przykład urlop na urodzenie dziecka można wykorzystać także później, oczywiście pod warunkiem, że w tym czasie będzie wykonywało się rzeczy związane z narodzinami (np. wizyta w urzędzie stanu cywilnego itd.). Możliwe, że pracodawca będzie żądał okazania jakiegoś dowodu, że faktycznie było się w danym miejscu.
Czy urlop okolicznościowy jest płatny?
Pracownik zachowuje prawo do swojego wynagrodzenia w okresie urlopu okolicznościowego, czyli dostaje normalną wypłatę. Jeśli prawo do urlopu nie zostało wykorzystane, urlop „przepada” i nie można starać się o jego ekwiwalent finansowy.